در حالی که طالبان از دو سال به این‌سو کشت و تولید مواد مخدر را ممنوع اعلام کرده‌اند، گزارش‌ها حاکی از آن است که قیمت هروئین افغانستان افزایش یافته و مقادیر فراوانی از این ماده مخدر در اروپا موجود است. نشریه ورلد پولیتیک ریویو به‌تازگی در گزارشی از افزایش بهای یک کیلوگرم هروئین افغانستان از ۱۵ هزار دلار به ۳۰ هزار دلار آمریکایی خبر داد.
پژوهشگران حوزه مواد مخدر و جرایم در این گزارش نوشته‌اند که با آنکه کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان ممنوع شده است، درمورد ممنوعیت یا تعیین میزان عرضه هروئین افغانستان در بازارهای اروپا هیچ تلاشی نشده است. این گزارش تاکید می‌کند که هنوز مقدار قابل توجهی از ذخایر هروئین در افغانستان موجود است و تولید این مواد نیز کماکان ادامه دارد.
براساس این گزارش، بهای یک کیلوگرم هروئین افغانستان در بازار بریتانیا تا قبل از همه‌گیری کرونا ۱۵ هزار دلار آمریکایی بود اما اکنون به ۲۶ هزار پوند، معادل ۳۳ هزار دلار آمریکای، افزایش یافته است. در همین حال آژانس ملی جرایم بریتانیا گزارش داده است که هنوز ذخایر قابل ملاحظه هروئین در افغانستان موجود است.
این در حالی است که براساس گزارش‌های سازمان ملل و برخی نهادهای ناظر بر کشت و تولید مواد مخدر، میزان زمین‌های زیر کشت تریاک در افغانستان پس از دستور رهبر طالبان مبنی بر ممنوعیت کشت این محصول، در دو سال گذشته کاهش چشمگیری یافته است. نقشه‌برداری هوایی از ۱۴ استان افغانستان در سال ۲۰۲۳ نشان داد که زمین زیر کشت از ۲۱۹ هزار و ۷۴۴ هکتار در سال ۲۰۲۲ به ۳۱ هزار هکتار رسیده است. در ژوئیه ۲۰۲۴ آخرین نقشه‌برداری نشان داد که میزان کشت خشخاش در افغانستان به زیر چهار هزار هکتار کاهش یافته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با این حال، در دو سال اخیر هیچ کاهشی در میزان عرضه هروئین افغانستان، که تقریبا کل هروئین مصرفی اروپا را تامین می‌کند، ملاحظه نشده است.
گزارش ورلد پولیتیک ریویو نشان می‌دهد که هنوز مقدار قابل ملاحظه هروئین از افغانستان به اروپا وارد می‌شود. در آوریل ۲۰۲۴ نیروهای امنیتی بلغارستان یک محموله ۴۰۰ کیلوگرمی هروئین افغانستان را به ارزش تخمینی بیش از ۹ میلیون دلار کشف و ضبط کردند. براساس این گزارش، آژانس مواد مخدر اتحادیه اروپا نیز به این نتیجه رسیده است که «تا کنون هیچ نشانه محکمی مبنی بر اختلال در جریان صادرات هروئین افغانستان به اروپا مشاهده نشده است».
این در حالی است که در دور نخست به قدرت رسیدن طالبان، هنگامی که رهبر این گروه کشت و تولید مواد مخدر را ممنوع اعلام کرد، در عرض ۱۲ ماه دسترسی به هروئین در اروپا به‌شدت کاهش یافت.
فلیپ ای. بیری، پژوهشگر کینگز کالج لندن، و دیوید مانسفیلد، پژوهشگر امور مواد مخدر در افغانستان، در این گزارش آورده‌اند که کاهش نیافتن میزان هروئین موجود در اروپا دو دلیل بالقوه دارد؛ یکی اینکه طالبان در زمینه کنترل و منع تجارت و قاچاق مواد مخدر تاکنون عملکرد جدی نداشته‌اند و هنوز همسایه‌های افغانستان مقدار زیادی از مواد مخدر قاچاق‌شده از این کشور را در مرزها کشف و ضبط می‌کنند.
دلیل دیگر می‌تواند این باشد که هنوز مقدار زیادی ذخایر تریاک در داخل افغانستان موجود است. در سال ۲۰۲۳، تحقیقات پیشگام با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و با وضوح بالا نشان داد که از بیابان‌های جنوب غربی افغانستان - منطقه‌ای که ۴۰ درصد تریاک این کشور در آنجا تولید می‌شود- حدود هزار و ۷۰۰ تن خشخاش به بازار عرضه می‌شود که می‌تواند برای تولید یک هزار تن هروئین از آن استفاده کرد. این در حالی است که میزان ترکیبی مصرف هروئین در اروپا سالانه به حدود ۱۶۰ تن هروئین می‌رسد.
به گفته این کارشناسان، حتی اگر میزان تولید هروئین در افغانستان کاهش یابد، قاچاقچیان به‌دلیل بهای زیاد این محصول در اروپا، بازارهای اروپایی را به هرجای دیگر ترجیح می‌دهند و می‌کوشند تا محصول را بیش از هرجای دیگری به اروپا برسانند.
جالب اینجاست که دستور منع تولید مواد مخدر نگرانی کارشناسان حوزه مواد مخدر و جرایم را در اروپا بیشتر کرده است. به گزارش ورلد پولیتیک ریویو، بسیاری از کارشناسان نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند که کمبود هروئین افغانستان در اروپا می‌تواند به هجوم مواد افیونی مصنوعی بسیار قوی برای پر کردن این شکاف منجر شود، چنان‌که در ایالات متحده و کانادا این مواد افیونی مصنوعی مرگبارترین بحران مواد مخدر در تاریخ آمریکای شمالی را سبب شده است.
با این حال، شواهد موجود نشان می‌دهد که اروپا هنوز در آستانه کمبود عمده هروئین قرار ندارد، به این معنی که دولت‌ها باید به مقابله با این تهدید قدیمی‌تر و تهدیدهای جدیدتر، مانند مواد افیونی مصنوعی، ادامه دهند.
