پس از انتشار خبر بازداشت پاول دوروف، مدیر اجرایی تلگرام، مقام‌های روسیه به بازداشت این کارآفرین روسی‌الاصل در فرانسه واکنش نشان دادند.

به گزارش فایننشال تایمز، پاول دوروف، میلیاردر و مدیر جوان پیام‌رسان تلگرام، عصر شنبه هنگام بازگشت با جت شخصی خود از جمهوری آذربایجان، در فرودگاه پاریس بازداشت شد.

این خبر واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشت. در یکی از اظهارنظرهای مقام‌های بلندمرتبه، ولادیسلاو داوانکوف، معاون رئیس دومای ایالتی روسیه، گفت که از سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، خواسته است آزادی دوروف را تضمین کند.

این مقام روس با تاکید بر اینکه بازداشت دوروف ممکن است انگیزه‌های سیاسی داشته باشد، افزود: «این اتفاق می‌تواند ابزاری برای به دست آوردن اطلاعات شخصی کاربران تلگرام باشد که نباید اجازه داد چنین اتفاقی بیفتد.»

آندری کلیشاس، از روسای شورای فدراسیون روسیه، نیز در کانال تلگرامی خود، اقدام فرانسه در بازداشت دوروف را به تمسخر گرفت و از آن با عنوان کنایه‌آمیز «مبارزه برای آزادی بیان و ارزش‌های اروپایی» یاد کرد.

بر اساس گزارش‌ها، پاول دوروف پس از بازداشت در فرانسه، تحت تحقیقات مقدماتی قرار گرفته است. هدف از بازداشت او تحقیق در مورد این موضوع اعلام شده که آیا بی‌توجهی‌ها در پلتفرم تلگرام به تسهیل فعالیت‌های غیرقانونی از جمله تروریسم، خریدوفروش مواد مخدر، پولشویی، کلاهبرداری و بهره‌کشی از کودکان منجر شده است یا خیر.

پیش‌بینی می‌شود که پاول دوروف روز یکشنبه در دادگاه حاضر شود و به سوالات مقام‌های قضایی فرانسه پاسخ دهد.

در همین حال به گزارش اینترفاکس، سفارت روسیه در فرانسه اعلام کرده که برای دسترسی کنسولی به پرونده دوروف درخواست داده است.

شبکه پیام‌رسان تلگرام که در سال ۲۰۱۳ تاسیس شد، در سال‌های اخیر به یک ابزار ارتباطی مهم برای رهبران جهانی و منبعی برای اشتراک‌گذاری اخبار در بحران‌های سیاسی مانند جنگ روسیه و اوکراین و درگیری اسرائیل و حماس تبدیل شده است.

این پیام‌رسان با حدود یک میلیارد کاربر، اکنون یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان است و رقیب اصلی واتس‌اپ دانسته می‌شود.

تلگرام همچنین به‌عنوان یک پیام‌رسان حافظ حریم خصوصی افراد و مقاوم در برابر سانسور شناخته می‌شود. با این حال کارشناسان امنیتی شبکه بارها هشدار داده‌اند که این پیام‌رسان به پناهگاه مجرمان و هکرهایی تبدیل شده است که آشکارا خدمات غیرقانونی و بدون عواقب ارائه می‌کنند.

بازداشت پاول دوروف احتمالا بحث‌های جهانی را در مورد اینکه پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های پیام‌رسان تا چه حد باید آزادی بیان را در اولویت قرار دهند یا بر محتوایی که در آن‌ها به کار گرفته می‌شود، نظارت کنند، دوباره مطرح خواهد کرد.

خبر بازداشت دوروف بلافاصله واکنش شدید طرفداران آزادی بیان را در پی داشت. ایلان ماسک، مالک میلیاردر شبکه اجتماعی ایکس، روز شنبه در این شبکه پیام‌ انتقادآمیزی منتشر کرد و نوشت: «سال ۲۰۳۰ در اروپا است و شما به دلیل پسندیدن یک محتوای تصویری (میم) اعدام می‌شوید.»

پاول دوروف پس از اینکه در سال ۲۰۰۷ در زادگاهش سنت پترزبورگ، محبوب‌ترین شبکه اجتماعی روسیه یعنی وی‌کنتاکت (VKontakte) را تاسیس کرد، به عنوان «مارک زاکربرگ روسیه» شناخته شد. او در سال ۲۰۱۴ از روسیه گریخت و شرکتش را فروخت؛ زیرا به گفته خود از درخواست‌ سازمان‌های امنیتی مسکو برای اشتراک‌گذاری داده‌های برخی از کاربران اوکراینی خودداری کرد. پس از آن، دارایی ارز دیجیتال به او اجازه داد که ضمن اقامت در دبی به تلگرام کمک مالی کند.

پاول دوروف در حال حاضر تابعیت دوگانه فرانسوی‌ــ‌اماراتی دارد و فوربس دارایی خالصش را ۱۵.۵ میلیارد دلار تخمین زده است.

اگرچه دوروف در روسیه به دنیا آمده، در بحبوحه اظهارات منتقدان مبنی بر اینکه کرملین دسترسی ویژه‌ به تلگرام دارد یا نه، بر قطع روابط با زادگاهش تاکید کرده است.

دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری سابق روسیه، روز یکشنبه در کانال تلگرامی‌اش درباره او نوشت: «دوروف می‌خواست شهروند جهان باشد و بدون وطن به‌خوبی زندگی کند. اما اشتباه محاسباتی کرد زیرا مشخص است که برای دشمنان مشترک ما، او هنوز یک شهروند روسیه و خطرناک محسوب می‌شود.»

دوروف در مصاحبه‌ای با فایننشال تایمز در اوایل سال جاری، که اولین گفت‌وگویش از سال ۲۰۱۷ بود، از رویکردش برای تعدیل نکردن محتوا در تلگرام دفاع کرد و گفت: «بازخوردی که از کاربران می‌گیریم، این است که هیچ محتوایی سانسور نشود.»

با این حال در طول سال‌ها، او گاه در برابر فشارهای عمومی تسلیم شد؛ از جمله مواردی که تنظیم‌کننده‌های مقررات اینترنتی تصمیم گرفتند گروه‌های مرتبط با داعش را در سال ۲۰۱۹ مسدود کنند.

دادگاهی در اسپانیا اوایل سال جاری به دلیل تحقیق در مورد اشتراک‌گذاری محتوای غیرقانونی، دستور مسدود شدن تلگرام در این کشور را صادر کرد. این ممنوعیت بعدا برداشته شد؛ زیرا دستورالعمل‌های تلگرام فعالیت کانال‌های تروریستی را ممنوع و بیان کرد که هرزنامه و کلاهبرداری، هرزه‌نگاری غیرقانونی یا ترویج خشونت در «کانال‌های تلگرام قابل مشاهده برای عموم» را مجاز نمی‌داند.