آمارهای سازمان ثبت احوال از رکوردزنی بی‌سابقه آمار طلاق و کاهش قابل‌توجه نرخ ازدواج در ایران حکایت دارد؛ به‌ طوری‌ که در سال ۱۴۰۲ به نسبت هر ۲.۴ ازدواج، یک طلاق به ثبت رسیده که بالاترین نسبت طلاق به ازدواج در تاریخ فعالیت سازمان ثبت‌ احوال است.

بررسی‌های مرکز داده‌های باز ایران از آمارهای سازمان ثبت‌احوال نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۲، تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده به حدود ۴۸۱ هزار مورد رسیده که کمترین میزان در ۲۷ سال گذشته است. در مقابل، تعداد موارد طلاق ۲۰۲ هزار مورد بوده است که سومین رکورد طلاق از زمان آغاز انتشار آمارهای ثبت‌ احوال در ایران به شمار می‌رود.

بر اساس این ارقام، حدود نیمی از ازدواج‌ها در ایران طی سال گذشته به طلاق منجر شده‌اند. حال‌ آنکه در دهه ۱۳۶۰ نسبت طلاق به ازدواج در ایران کمتر از ۹ به ۱۰۰ بوده و به ازای هر ۱۱ ازدواج ثبت‌شده تنها یک مورد طلاق در دفاتر ثبت احوال ثبت می‌شده است.

آمار طلاق در دهه‌های پس از ۱۳۶۰ سیر صعودی پیدا کرد و نرخ ازدواج هم به شکل معناداری کاهش یافت؛ اما این روند افزایشی در دهه ۱۳۹۰ شیبی تندتر پیدا کرد و در حالی که در دهه ۱۳۸۰، در ازای هر ۱۰۰ ازدواج به طور متوسط حدود ۱۲ مورد طلاق ثبت می‌شد، در دهه ۱۳۹۰، این نسبت به ۲۵ مورد طلاق به ازای هر ۱۰۰ ازدواج رسید.

در دهه ۱۴۰۰ شیب افزایش طلاق و کاهش نرخ ازدواج بازهم تندتر شد؛ تا آنجا که در سه سال نخست دهه ۱۴۰۰، نسبت ازدواج به طلاق به حدود ۴۰ طلاق به ازای هر ۱۰۰ ازدواج رسید؛ آماری که نشان می‌دهد آمار طلاق در ایران طی حدود چهار دهه، بیش از چهار برابر شده است.

بررسی آمار تفکیکی نرخ ازدواج و طلاق در استان‌های ایران نشان می‌دهد که در برخی استان‌ها، نرخ طلاق بیش از ۵۰ مورد در ازای هر ۱۰۰ ازدواج است.

سازمان ثبت احوال تیر ۱۴۰۳ در گزارشی اعلام کرد پس از تهران با بیش از ۶۳ هزار طلاق، استان‌های خراسان رضوی با ۲۱ هزار و ۶۴۳ مورد، خوزستان با ۱۱ هزار و ۵۶۶، فارس با ۱۱ هزار و ۵۶ و اصفهان با ۱۱ هزار و ۳ مورد طلاق در رتبه‌های بعدی موارد جدایی قرار دارند.

گزارش مرکز آمار ایران از نرخ ازدواج در دهه ۱۳۹۰ از ثبت نزدیک به ۸۷۵ هزار مورد ازدواج حکایت دارد، اما این آمار در سال ۱۴۰۰ به‌طور محسوسی کاهش یافت و به کمتر از ۵۷۳ هزار مورد رسید. طبق گزارش این مرکز، در سال ۱۴۰۳، تعداد ۲۰۲ هزار مورد طلاق در ایران ثبت شد که نشان می‌داد به‌ ازای هر ۱۰ ازدواج، بیش از چهار مورد طلاق در ایران ثبت شده است.

پیش‌تر، سعید معیدفر، جامعه‌شناس، درباره چرایی رکوردزنی آمار طلاق در ایران گفته بود: «بخش زیادی از طلاق‌ها ناشی از ناتوانی مردم در تامین حداقل‌های زندگی است؛ به طوری که امکان ازدواج یا ادامه زندگی به‌ویژه در شهرهای بزرگ برای بسیاری از مردم عملا از بین رفته است.»

این عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه تورم سرسام‌آور عرصه را بر اعضای نان‌آور خانوارها تنگ کرده است، افزود: «بسیاری از افراد پس از ازدواج، به علت رویارویی با معضلات اقتصادی، به‌سرعت در معرض خطر طلاق قرار می‌گیرند. آن‌هایی هم که امکان تامین زندگی را ندارند، کلا از خیر ازدواج می‌گذرند.»

تورم و افزایش هزینه‌های زندگی، بحران مسکن، بیکاری و ناپایداری شغلی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و تغییر سبک زندگی از مهم‌ترین دلایل کاهش نرخ ازدواج و افزایش نرخ طلاق در ایران به شمار می‌روند، اما مشکلات اقتصادی در راس این موارد قرار دارند.