در شرایطی که بخش بزرگی از جهان از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در ایالات متحده نگران است، یک نهاد عالی [بینالمللی] از این بابت آسودهخاطر خواهد شد و آن دفتر جیانی اینفانتینو است که اکنون پیش از جام جهانی ۲۰۲۶ و بسیاری مسائل دیگر، با مشکلات بهمراتب کمتری مواجه است. فردی که رئیس فیفا را میشناسد، تاکید میکند که او «۱۰۰ درصد خوشحال خواهد بود، شاید حتی بیشتر».
تبریک سریع اینفانتینو به ترامپ در اینستاگرام، کانال ارتباطی فعلی او، بسیار بیش از یک بیانیه خشک و خالی، حرف برای گفتن داشت.
اینفانتینو در پستی همراه با ایموجیهای فراوان نوشت: «ما یک جام جهانی فیفای عالی و یک جام باشگاههای فیفای عالی در ایالات متحده آمریکا خواهیم داشت. فوتبال جهان را متحد میکند!»
فیفا قطعا تا به حال این احساس را در ایالات متحده تجربه نکرده بود، حداقل تاکنون. آنها پیش از این با حزب دموکرات که در زمان اوج گرفتن تحقیقات افبیآی درباره این نهاد در سال ۲۰۱۵ قدرت را در دست داشت، با مشکلات بیشتری مواجه شدند. همچنین این نظر وجود دارد که دموکراتها عمدتا «فیفا را کنار گذاشتهاند»ــ به گفته یک منبعــ و این به دلیل همین رابطهای است که اینفانتینو با ترامپ دارد.
در میان مسائل بسیار جدیتر جهانی، تاثیر [انتخاب ترامپ] بر فوتبال کماهمیت به نظر میرسد، اما تاثیر این رابطه گسترده است و به نوبه خود بر نفوذ فوتبال در جهان اثر میگذارد. جزئیات این سازوکار در کتاب جدید راقم این سطور به نام «وضعیتها/دولتهای بازی» (States of Play) آمده است که میتوانید آن را از اینجا سفارش دهید.
با پیروزی هر دو نفر در انتخابات ۲۰۱۶، بلافاصله منافع مشترکی شکل گرفت و ملاقاتی انجام شد. چنانکه در یکی از حکایاتی که کسانی که در روزهای نخست با اینفانتینو کار میکردند نقل میکنند، نشان داده شده است، طبیعتا در کانون بسیاری از این مسائل، «خودپرستی» قرار داشت.
رئیس جدید فیفا با هیجان به کارکنان درباره دعوتی که از کاخ سفید دریافت کرده بود میگفت، تا اینکه یکی از مقامهای قدیمیتر مداخله کرد: «مسئله شخص نیست، بلکه جایگاه است.»
اینفانتینو تاکید کرد که این موضوع خود او را هم شامل میشود. این محوشدگی مرز میان شخصیت فرد و نقش، یکی از راههای مهمی است که در آن، روابط رئیس فیفا به طرز غیرضروری با نقش گستردهتر این نهاد بهعنوان نگهبان و حافظ بازی [فوتبال] درهم تنیده میشود.
ترامپ و اینفانتینو نخستین شام از شامهای متعددشان را در جایی کماهمیتتر از داووس برگزار نکردند؛ جایی که گفته میشود این مقام سوییسی دامنه کامل نقش خود را به معنی واقعی کلمه درک کرد. رئیس فیفا قدرت بسیاری به دست آورده بود. از آن زمان، اینفانتینو تمایل ویژهای داشت تا رفاقت خود را با یک هوادار و دوست ایام خوشی عرصه فوتبال، مانند ترامپ، تقویت کند و این موضوع به مسیرهای دیگری نیز منجر شد. نکته مهم این بود که ترامپ اینفانتینو را به برقراری ارتباط با ولیعهد تازهارتقا یافته عربستان سعودی، محمد بن سلمان، هم ترغیب کرد.
بخش زیادی از فوتبال مدرن از همین پیوند سرچشمه میگیرد. ایالات متحده از مدتها قبل خواهان میزبانی دوباره جام جهانی پس از سال ۱۹۹۴ بود، اما با پیروزی قطر در تلاش برای به دست آوردن میزبانی ۲۰۲۲، دچار شوک شد. بیل کلینتون، رئیسجمهوری دیگر پیشین، زمانی که آن نتیجه دسامبر ۲۰۱۰ در زوریخ اعلام شد، آشکارا خشمگین بود. فردی به یاد میآورد در حالی که کلینتون با خشم [از کنار او] عبور میکرد، محافظان این سیاستمدار اهل آرکانزاس او را از سر راه کنار زدند.
اگرچه آن خشم به تحقیقات افبیآی درباره فوتبال دامن زدــ حتی مقامها چاک بلیزر، مقام سابق فوتبال آمریکا، را در نزدیکی مقر او در برج ترامپ در منهتن دستگیر کردندــ دولت اول ترامپ تمرکز بیشتری بر این موضوع [یعنی میزبانی آمریکا برای جام جهانی فوتبال] داشت.
بازگرداندن جام جهانی به آمریکا برای سال ۲۰۲۶ به یک ماموریت شخصی برای جرد کوشنر، داماد رئیسجمهوری تبدیل شد. رایگیری قرار بود در آستانه جام جهانی ۲۰۱۸ در مسکو، برگزار شود و این سیستم پس از رسوایی روسیه و قطر اصلاح شده بود؛ به طوری که همه ۲۰۳ عضو واجد شرایط دارای حق رای بودند.
مشکل سیاستهای رئیسجمهوری بود. بسیاری از کشورها طبیعتا از «ممنوعیت سفر [اعلام شده از جانب] ترامپ» که عمدتا کشورهای مسلمان را با توجیه ادعایی محافظت از ایالات متحده در برابر تروریسم هدف قرار داده بود، آزرده شده بودند. بسیاری اکنون تمایل داشتند که از پیشنهاد ناکامل مراکش حمایت کنند، که این امر واکنش ترامپ را در شبکههای اجتماعی به همراه داشت: «چرا باید از این کشورها حمایت کنیم، زمانی که آنها از ما حمایت نمیکنند (از جمله در سازمان ملل متحد)؟»
در این مرحله کوشنر سفر کلیدی خود در راستای ماموریتش را انجام داد. او برای درخواست مستقیم رای، به عربستان سعودی و نزد بن سلمان فرستاده شد. پادشاهی [عربستان سعودی] بیش از حد مایل [به همراهی با آمریکا] بود و این امر منطقه را تحت تاثیر قرار داد. دولت ترامپ همچنین بهوضوح اعلام کرد که ممنوعیت سفر برای تیمهای واجد شرایط اعمال نخواهد شد. ایالات متحده در نهایت با ۱۳۴ رای در مسکو پیروز شد.
عربستان سعودی در میزبانی و برگزاری تورنمنت فیفا به ایالات متحده کمک کرد و اینفانتینو با شبکهای که شکل گرفته بود، بهزودی برای برگزاری یک تورنمنت مستقر در آمریکا به کمک عربستان سعودی نیاز پیدا میکرد. رئیس جدید فیفا برای انتخاب شدن در سال ۲۰۱۶، وعدههای مالی قابلتوجهی به اعضای رایدهنده داده بود و اکنون برای حفظ قدرت باید آنها را عملی میکرد. این امر نیازمند منابع جدید مالی زیادیــ بهویژه به دلیل پیامدهای تحقیقات افبیآیــ شامل بسیاری ایدههای عجیبوغریب بود تا زمانی که برخی از آنها جا افتادند و پذیرفته شدند.
یکی از آنها برگزاری جام جهانی هر دو سال یک بار بود. فدراسیون عربستان سعودی این پیشنهاد رسمی را مطرح کرد. با رد شدن این طرح، فیفا [ایده] جام جهانی گسترشیافته باشگاهها را پیش برد. ایده در اصل خوب است و بهعنوان جایگزینی بهموقع برای جام کنفدراسیونها کار میکند. از آن مسابقات منسوخ بهعنوان مرحله آزمایشی برای جام جهانی استفاده میشد و همیشه در کشور میزبان بعدی برگزار میشد. به این ترتیب است که جام جهانی باشگاههای جدید تابستان ۲۰۲۵ در ایالات متحده ترامپ برگزار خواهد شد. مشکل در اجرای این طرح بدون جایگاهی مشخص در تقویم و با حمایتی کمتر بوده است. این مسابقات گسترشیافته هرجومرجی در [روال] بازیها ایجاد کرد و تهدید به اقدام قانونی دیگر متولیان، از جمله اتحادیه جهانی فوتبالیستهای حرفهای (FIFPro) را به همراه داشت.
اینفانتینو اکنون نیاز دارد برای راضی کردن باشگاههای بزرگ پول جمعآوری و آنها را متقاعد کند که جام باشگاهها را به اندازه کافی جدی بگیرند تا این مسابقات از نظر تجاری ارزشمند باشند، اما در حال حاضر منابع کمی در دسترس قرار دارند. حامیان مالی اصلی روی جام جهانی ۲۰۲۶ متمرکز شدهاند، در حالی که در حال حاضر پخشکنندگان [تلویزیونی] به [پذیرش] قیمتهای فیفا رغبتی ندارند.
بسیاری بر این باورند که در اینجا عربستان سعودی وارد عمل خواهد شد. این موضوع ممکن است از طریق یک قرارداد پخش یا حتی مشارکت فیفا با آرامکو صورت بگیرد. اگر چنین شود، ممکن است بهطور بالقوه، ائتلاف یک دولت در یک رقابت، به شیوهای که در سایر ورزشها دیدهایم رخ دهد. این امر مستقیما از رابطه اینفانتینو با ترامپ نشات خواهد گرفت.
این موضوع در بحبوحه فشارها برای تلاش در راستای برگزاری جام جهانی ۲۰۲۶ از اهمیت بیشتری برخوردار است. اوضاع تحت دولت دموکراتها کاملا بهخوبی پیش نمیرفت و شهرهای میزبان شروع به شکایت درباره مسئولیتهای مالی قابلتوجهی کرده بودند که فیفا بر دوش آنها گذاشته بود.
اینفانتینو اکنون فردی را در قدرت دارد که احتمالا او را دوست خود میداند. صرفنظر از اینکه چه اتفاقی رخ دهد، جهتگیری این مسیر بیانگر آینده فوتبال است. این آینده میان دو قطب نیویورک و ریاض شکل خواهد گرفت؛ بهویژه با در نظر گرفتن اینکه قرار است جام جهانی ۲۰۳۴ در ماه دسامبر به تنها نامزد موجود در رایگیری، یعنی عربستان سعودی، واگذار شود. این چه بسا چنانکه باید و شاید نوعی دموکراسی عجیب باشد. این دوران غریبی برای جهان است و این امر بهویژه در عرصه بازی [فوتبال] احساس خواهد شد.
کتاب «وضعیتها/دولتهای بازی» (States of Play) نوشته میگوئل دلانی در تاریخ ۷ نوامبر از سوی «سون دایالز» (Seven Dials) منتشر میشود و میتوانید آن را از اینجا خریداری کنید.
© The Independent