در روزی که مسعود پزشکیان به تشدید بحران‌ها و ناترازی‌های عظیم در تمامی حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد، یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس گفت که برخلاف ادعای دولتی‌ها، قطعی برق منازل و کارخانه‌ها به توقف استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها منجر نشده است.

چند شهروند در نقاط مختلف ایران هم روز جمعه دوم آذر در گفتگو با ایندیپندنت فارسی خبر دادند که مدت قطعی روزانه برق منازل از دو ساعت فراتر رفته و در هفته گذشته گاهی تا هفت ساعت هم رسیده است. این در حالی است که سخنگوی دولت اعلام کرده بود با هدف توقف استفاده از نفت کوره یا مازوت در سه نیروگاه بزرگ ایران برای کنترل آلودگی هوا، برق منازل و اماکن تجاری تنها روزی دو ساعت قطع خواهد شد.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی، در گردهمایی سراسری مسئولان بسیج دانشجویی و طلاب بسیجی دراین‌باره گفت: «ما بهترینیم، اما مشکل داریم. ما امروز در وضعیتی قرار داریم که با انواع و اقسام مشکلات مواجهیم. میزان منابع و ناترازی‌های معلوم است و در برق، آب، گاز، محیط‌ زیست، در پول و همه‌جا با ناترازی مواجهیم. ناترازی‌هایی که برخی از آن‌ها در لبه پرتگاه قرار دارند.»

میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اینکه «در برخی شهرها از جمله مشهد نیروگاه‌ها مازوت می‌سوزانند و در عین حال قطعی برق ادامه دارد»، گفت: «این نشان می‌دهد دغدغه دولت آلودگی هوا مطرح نیست، بلکه ذخیره‌سازی سوخت در برخی از نیروگاه‌ها به‌خوبی انجام نشده و این دلیل اصلی قطعی برق است.»

به دلیل سیاست‌های تنش‌زای رهبر و هسته سخت جمهوری اسلامی و افزایش روزافزون تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، میزان منابع مالی دولت برای سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های حیاتی یا تامین نیازهای اولیه زندگی مردم به کمترین حد رسیده است؛ تا جایی که به گفته حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، دولت چهاردهم بر اساس بودجه تقدیمی خود به مجلس در سال آینده، با کسری ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد بود.

مدیرعامل شرکت گاز استان تهران هم روز جمعه از استقرار «گشت ویژه» برای کنترل مصرف گاز در ادارات، سازمان‌های دولتی و مراکز تجاری خبر داد.

هم‌زمان تسنیم در گزارشی، از استقراض پیاپی سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای پرداخت یارانه‌ها نوشت و توضیح داد که این سازمان ۷۰۰ میلیون دلار از وزارت نفت طلب دارد، اما چالش اینجا است که درآمدهای حاصل از افزایش قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ جوابگو نیست و وزارتخانه مذکور باید از صادرات فراورده‌‌های نفت و گاز این طلب را بدهد که همین مسئله چالش قانونی ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، دولت پزشکیان در بودجه ۱۴۰۴ پیش‌بینی کرده که نرخ دلار برای واردات کالاهای اساسی را به‌تدریج بالا ببرد که این مسئله به افزایش قیمت شماری از این نوع کالاها منجر خواهد شد، اما بنا نیست مبلغ یارانه‌ها هم بالاتر برود که چنین سیاستی مجددا تشدید فقر و مشکلات معیشتی حدود ۷۰ درصد از جمعیت ایران را به همراه خواهد داشت.

این در حالی است که عصر ایران روز جمعه به نقل از احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خبر داد که آیین‌نامه حذف یارانه گروهی از مردم تصویب و هفته قبل ابلاغ شد تا از ماه آینده به‌تدریج تعدادی از ایرانیان از دریافت یارانه منع شوند.

در نتیجه هم‌ز‌مانی کاهش قابل‌توجه منابع مالی دولتی و افزایش کسری بودجه در کنار فرسوده شدن زیرساخت‌های صنایع گاز و برق به دلیل فقدان نوسازی و وارد نشدن فناوری روز جهان به ایران‌ که کاهش تولید را به همراه داشته‌‌، جمهوری اسلامی در مقابله با ناترازی‌های انرژی ناکام مانده است و بنا به گفته مدیران وزارت نیرو، امکان افزایش زمان خاموشی‌ها با سردتر شدن هوا بیشتر ممکن است بیشتر هم شود. این هشدار در حالی داده می‌شود که پزشکیان هفته پیش ادعا کرده بود برای جلوگیری از خاموشی در زمستان، قطع برق در فصل پاییز در دستور کار قرار گرفته است.

فراتر از این مسائل، به نظر می‌رسد چالش فساد گسترده دولتی هم در تامین انرژی نیروگاه‌ها مزید بر علت شده است. به‌عنوان مثال، مدیرعامل پیشین شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران روز یکشنبه ۲۷ آبان افشا کرد که مدیران پالایشگاه آبادان به‌جای ارسال ۴۵۰ میلیون لیتر گازوئیل ذخیره زمستان به نیروگاه‌های سراسر ایران، آن را به قیمت آزاد در بورس فروختند.

 داده‌های وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که از شهریورماه، فرایند پر شدن ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها متوقف شد و حجم این ذخایر به‌مرور به یک‌سوم رسید. این آمار می‌تواند نشانگر این باشد که توقف مازوت‌سوزی در سه نیروگاه ایران بیش از آنکه به تلاش‌های دولت برای حفاظت از سلامتی شهروندان و جلوگیری از آلودگی هوا مربوط باشد، به کاهش ذخایر گازوئیل و مازوت مرتبط است.