بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که برقراری آتشبس میان اسرائیل و حزبالله لبنان از فشارها به جمهوری اسلامی ایران، حامی اصلی این گروه شبهنظامی شیعه، تا حدی کاسته است.
به نوشته واشینگتنپست، هرچند مقامهای جمهوری اسلامی در اظهارنظرهای علنی توقف درگیریها را پیروزی حزبالله توصیف کردهاند، به گفته دیپلماتهای مطلع از مذاکرات، آنها در خفا برای برقراری آتشبس تلاش میکردند، که اعترافی ضمنی به خسارتهای این گروه شبهنظامی است که نقشی اساسی در راهبرد بازدارندگی تهران داشت.
در بیش از یک سالی که از آغاز جنگ غزه میگذرد، جمهوری اسلامی با تنشهای فزایندهای دستوپنجه نرم کرده، و هرچند حملات محدود مستقیمی بین ایران و اسرائیل صورت گرفت، بهطور کلی از درگیری مستقیم اجتناب کرده و حملات را به گروههای شبهنظامی نیابتیاش واگذار کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما هنگامی که درگیری محدود میان اسرائیل و حزبالله به جنگ تبدیل شد، و رهبران ارشد این گروه از جمله حسن نصرالله کشته شدند، فشار بر جمهوری اسلامی به میزان قابلملاحظهای افزایش پیدا کرد.
به گزارش واشینگتنپست، به نقل از دیپلماتهای غربی و کشورهای منطقه که بهشرط محفوظ ماندن نامشان گفتوگو کردهاند، حمله هوایی اسرائیل به سامانههای پدافند هوایی و تاسیسات موشکی ایران، مقامهای جمهوری اسلامی را وادار کرد تا برای برقراری آتشبس فشار بیاورند.
یکی از دیپلماتهای غربی با اشاره به ارزیابیهای دولت متبوعش، گفت خسارت حمله اسرائیل به پدافندهای هوایی و تاسیسات موشکی ایران بهقدری بوده است که رهبران جمهوری اسلامی را تحت فشار شدید قرار داد.
اما ممکن است این آرامش کوتاهمدت باشد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد با برقراری آتشبس موافقت کرده است تا اسرائیل بتواند «روی خطر ایران تمرکز کند»، و او مصمم است هر آنچه لازم است انجام دهد تا از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری کند.
واشینگتنپست مینویسد آنچه مقامهای جمهوری اسلامی در ادامه انجام دهند، میتواند تعیینکننده درگیری با اسرائیل باشد. موضع رسمی جمهوری اسلامی این است که آتشبس نشاندهنده قدرت نظامی حزبالله بوده است. اما واقعیت در میدان نبرد متفاوت است و حزبالله همچنان در حال شمارش کشتهشدگان است، شهرها و روستاهای حامیان حزبالله ویران شده است و بر اساس برآورد بانک جهانی، این جنگ ۸.۵ میلیارد دلار خسارت برای لبنان در پی داشته است.
به گفته صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتمهاوس لندن، جمهوری اسلامی ایران از فرصت آتشبس برای حفظ آنچه از حزبالله باقی مانده بود، استفاده کرد. این آتشبس به جمهوری اسلامی امکان میدهد خسارتهای حزبالله را ارزیابی و بازسازی این گروه را آغاز کند و احتمالا در راهبرد بازدارندگی منطقهایاش که بهشدت به این گروه شبهنظامی شیعه وابسته بود، بازنگری کند.
برخی اعضای حزبالله نیز از جمهوری اسلامی و شبکه گروههای شبهنظامیاش، موسوم به «محور مقاومت»، دلسرد شدهاند و میگویند محور مقاومت در بدترین جنگ دهههای اخیر لبنان، به کمک این کشور نیامد.
منبعی آگاه و نزدیک به حزبالله با انتقاد از جمهوری اسلامی، گفت ایران حمایت کافی نکرد و حزبالله انتظار داشت دیگر گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی با افزایش حملات به اسرائیل، بخشی از فشار به حزبالله را کاهش دهند. او گفت: «تهران تمایلی به تشدید درگیری نداشت.»
واشینگتنپست در ادامه مینویسد چنین احساس میتواند تلاشها برای بازسازی لبنان را پیچیده کند. بر اساس اظهارنظرهای عمومی و همچنین به گفته منابع آگاه، جمهوری اسلامی بار دیگر وعده داده است که به بازسازی لبنان کمک مالی کند. اما پس از دههها تحریم، مشخص نیست که ایران منابع مالی لازم برای بازسازی بخشهای وسیعی از لبنان را در اختیار دارد یا خیر.
با این حال، مداخله جمهوری اسلامی میتواند نفوذش در لبنان را گستردهتر و عمیقتر کند. به گفته این منابع آگاه نزدیک به حزبالله، از ایران انتظار میرود که مشاورانی را برای نظارت بر بخش مالی و آموزش مجدد ردههای نظامی اعزام کند.
به گفته فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در سوریه، در هفتههای آتی امکان دارد درگیری میان اسرائیل، حزبالله و همچنین ایران تا حدی به سوریه منتقل شود، که به عقیده اسرائیل، مسیر کلیدی ارسال سلاح برای حزبالله است.
به اعتقاد صنم وکیل، شراکت میان حزبالله و جمهوری اسلامی بهرغم موانع احتمالا ادامه خواهد داشت.
او گفت: «رابطه ایران با حزبالله با این شکست مقابل اسرائیل به پایان نمیرسد. این رابطهای است که طی دههها تقویت شده است و بیتردید ادامه خواهد داشت.»