سوزانا جورج و مصطفی سلیم در مقاله‌ای در واشینگتنپست در تحلیل وضعیت نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی پس از فروپاشی حکومت اسد نوشتند، سقوط سریع بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، همراه با شکست‌های سنگینی که حزب‌الله متحمل شد، ضربه شدیدی به «محور مقاومت» جمهوری اسلامی وارد کرده است؛ محوری که دهه‌ها به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی تهران شکل گرفته بود.
این درحالی است که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی به ضعیف شدن «محور مقاومت» اعتراف کرد.
او گفت: «محور مقاومت سال بسیار سختی را پشت سر گذاشته است.»
واشینگتنپست با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی در ۱۳ سال اخیر منابع انسانی و مالی زیادی برای حمایت از رژیم اسد صرف کرد می‌نویسد، اما فقط در عرض چند روز با سقوط شهرهای سوریه یکی پس از دیگری، سرمایه‌گذاری تهران، به شکست انجامید و جمهوری اسلامی نه فقط هم‌پیمان خود، بلکه توانایی برای اعمال قدرتی که برای حفظ منافع خود ضروری می‌دانست را از دست داد.
از سوی دیگر حزب‌الله لبنان نیز که روی حمایت جمهوری اسلامی حساب می‌کرد، ماه گذشته شکست تحقیرآمیزی از اسرائیل متحمل شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بسیاری از کارشناسان بر این باورند فروپاشی حکومت است، ضربه سختی به محور مقاومت مورد ادعای جمهوری اسلامی است. به گفته آنها، «ممکن است بدون سوریه، کل محور مقاومت فروبپاشد.»
به نوشته واشینگتنپست، پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، محور مقاومت – ائتلافی از گروه‌های مسلح تحت حمایت تهران از یمن تا غزه – حمله به منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه بود. اما اسرائیل با کشتن رهبران حماس و حزب‌الله و تضعیف نیروهای آنها در غزه و لبنان، قدرت این «محور» را کاهش داد. جمهوری اسلامی نیز حتی با شلیک حدود ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل در ماه اکتبر نتوانست قدرت بازدارندگی خود را نشان دهد؛ چراکه بیشتر این موشک‌ها را دفاع هوایی اسرائیل و متحدانش رهگیری و ساقط کردند.
در مقابل، حملات اسرائیل تجهیزات نظامی پیشرفته ایران، از جمله سامانه‌های دفاع هوایی آن را از بین برد.
به گفته ماریا لوئیزا فانتاپی، رئیس برنامه خاورمیانه در موسسه امور بین‌الملل ایتالیا، گفت:«محور مقاومت دیگر راه موثری برای اعمال قدرت نیست. برعکس، این محور ضعف را به نمایش می‌گذارد.»
این درحالی است که پس از سقوط دمشق، تهران که نیروهای خود را از سوریه خارج کرده بود، دربرابر فروپاشی حکومت اسد سکوت کرد. وزارت امور خارجه هم به صدور بیانیه‌ای بسنده کرد که در آن روابط دیرینه ایران و سوریه را تاکید کرد.
عباس عراقچی نیز گفت: «حتی خود اسد نیز از وضعیت ارتش سوریه شوکه شده بود.»
یک مقام عراقی نزدیک به شبه‌نظامیان شیعه به واشینگتنپست گفت که عراق از اعزام نیرو خودداری کرد و عراقچی ناامید این کشور را ترک کرده است.
به گفته او، ایران نتیجه گرفت که «اسد یک پرونده از دست‌رفته است» و تصمیم به تخلیه گرفت.
نویسندگان واشینگتنپست اینگونه نتیجه‌گیری می‌کنند که این اتفاقات نشان‌دهنده شکستی استراتژیک برای تهران و محور مقاومت است که بازتاب گسترده‌ای در سیاست‌های منطقه‌ای خواهد داشت.
