بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دادند، آمادهاند در صورتی که لازم باشد، برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای، مکانیسم ماشه را فعال کنند.
فعال شدن این مکانیسم که مهلت آن تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به پایان میرسد، راه را برای بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران فعال میکند. اما در صورتی که این فرصت به پایان برسد، تحریمهای سازمان ملل طبق بند غروب برجام، لغو خواهد شد.
مقامات جمهوری اسلامی در روزهای اخیر در موضعگیریهای مشابه یکدیگر ادعا کردهاند که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، واکنش نشان میدهند. اما اعلام نکردهاند که این واکنش دقیقا چه خواهد بود. برخی مانند مجید تخت روانچی، معاون وزارت خارجه از خروج از پیمان منع اشاعه هستهای سخن گفتهاند. برخی دیگر مانند علیاکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی نیز «تغییر دکترین هستهای» را پیش کشیدهاند، دکترینی که ادعا میشود براساس فتوای علی خامنهای، مخالف استفاده از سلاح هستهای است. اما تا امروز هیچ نهاد بینالمللی و کارشناس مستقلی موفق نشده است اثبات کند که برنامههای هستهای کنونی ایران صلحآمیز است، یا تسلیحاتی نیست.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته گذشته اعلام کرد که ایران غنیسازی ۶۰ درصدی را شتاب بخشیده است. روندی که فقط یک گام دیگر یعنی غنیسازی ۹۰ درصدی، تا تولید سلاح هستهای فاصله دارد.
کشورهای غربی میگویند غنیسازی با این خلوص توجیه صلحآمیز ندارد. اما تهران مدعی است که برنامههای هستهایاش صلحآمیز است.
به گزارش رویترز، سفرای بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامهای که تاریخ آن ششم دسامبر است، به شورای امنیت گفتند: «جمهوری اسلامی باید روند توسعه فعالیتهای هستهای خود را کاهش دهد و فضای سیاسی مناسبی برای پیشرفت موثر در راهحل مذاکرهای ایجاد کند.»
در این نامه آمده است که اروپا از همه ابزارهای دیپلماتیک، شامل مکانیسم ماشه برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای استفاده میکند. تحریمهایی که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه بازمیگردند طیف وسیعی از تحریمها از تحریم تسلیحاتی تا تحریم توسعه موشکی و تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی و بازرسی محمولههای مرتبط با جمهوری اسلامی و توقیف آنها را شامل میشود.