وب‌سایت آکسیوس به نقل از سه مقام اسرائیلی نوشت که اسرائیل و اردن روز جمعه برای هماهنگی در مورد وضعیت سوریه مذاکراتی محرمانه‌ انجام دادند.

این گفت‌وگوها از آن جهت مهم تلقی می‌شود که سقوط رژیم بشار اسد کشوری بحران‌زده، انبارهای تسلیحات شیمیایی و گروه‌های شورشی مسلح مختلفی به جا گذاشته است که برخی از آن‌ها گروه‌های اسلام‌گرایی‌اند که زمانی با القاعده ارتباط داشتند.

در همین حال، پس از سقوط دولت اسد، نیروهای اسرائیلی به مواضع نظامی در سراسر سوریه حمله و منطقه‌ای در بلندی‌های جولان را در سمت سوری مرز میان دو کشور، تصرف کردند. نمایندگی سوریه در سازمان ملل تصرف این سرزمین از سوی اسرائیل را نقض حاکمیت سوریه اعلام کرده است.

 اسرائیل و اردن که هم‌مرز با سوریه‌اند، گفته‌اند که قصد دارند در راستای نگرانی‌های امنیتی مشترک درباره وضعیت سوریه، با هم همکاری کنند.

به گفته یک مقام اسرائیلی به اکسیوس، اردن به‌عنوان یک میانجی کلیدی بین اسرائیل و گروه‌های شورشی سوریه از جمله هیئت تحریرالشام هم فعالیت می‌کند.

به گفته مقام‌های اسرائیلی،‌ مدیر آژانس امنیتی شین‌بت و افسران ارشد نیروهای دفاعی اسرائیل روز جمعه با احمد حسنی، مدیر سرویس اطلاعات عمومی اردن، و فرماندهان ارشد نظامی آن کشور دیدار کردند.

دو مقام اسرائیلی گفتند که آن‌ها درباره وضعیت سوریه و تعاملات اسرائیل و اردن با گروه‌های شورشی که اکنون در حال اداره دولت موقت‌اند، بحث کردند. به گفته این مقام‌ها، آن‌ها همچنین درباره تهدید فزاینده قاچاق سلاح از ایران‌ــ از طریق اردن‌ــ به گروه‌های مسلح در کرانه باختری صحبت کردند، تهدیدی که می‌تواند خشونت‌ها در این سرزمین‌های فلسطینی به میزان چشمگیری تشدید کند.

روز شنبه، آنتونی بلینکن،‌ وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که واشینگتن با گروه تحریرالشام در سوریه، به‌رغم قرار داشتن این گروه در دسته سازمان‌های تروریستی،‌ «تماس مستقیم» برقرار کرده است.

بلینکن درباره نحوه این ارتباط جزئیات زیادی ارائه نکرد اما افزود که ایالات متحده در گفت‌وگو با تحریرالشام، اصول خود درباره سوریه را که پیش‌تر به صورت عمومی بیان کرده است، به اشتراک گذاشت. او اشاره کرد که ایالات متحده ممکن است در آینده، تحریم‌ها علیه سوریه را کاهش دهد اما هنوز زمان آن فرا نرسیده است.

گلایه بشار اسد از ترکیه به عراقچی

خبرگزاری رویترز هم روز یکشنبه در گزارشی به نقل از دو مقام ایرانی گزارش داد که بشار اسد، رئیس‌جمهوری پیشین سوریه، در آستانه سقوط حکومتش، از حمایت فعال ترکیه از شورشیان به عباس عراقچی، وزیر امور جمهوری اسلامی، شکایت کرده بود.

بر اساس این گزارش، عراقچی در دیدار با بشار اسد بر تداوم حمایت ایران از سوریه تاکید کرده و قول داده بود که این موضوع را با مقام‌های ترکیه مطرح کند.

به نوشته رویترز، دیدار بعدی عراقچی با هاکان فیدان،‌ وزیر خارجه ترکیه، «پرتنش» بود. فیدان در این دیدار، بشار اسد را مسئول اصلی بحران سوریه دانسته و تاکید کرده بود که سرکوبگری و خودداری او از مذاکرات صلح واقعی دلیل تشدید درگیری‌ها بوده است.

جمهوری اسلامی تاکنون به این گزارش واکنشی نداشته اما یک منبع آگاه در وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد که سخنان منتسب به هاکان فیدان نادرست است و عراقچی نیز حامل پیامی از سوی بشار اسد برای ترکیه نبوده است.

آغاز به کار میخانه‌ها در دمشق

با گذشت یک هفته از سقوط حکومت بشار اسد و پیروزی گروه اسلام‌گرای تحریرالشام، میخانه‌ها در دمشق باز شدند و صاحبان آن‌ها از بازگشت اوضاع به حالت عادی خبر می‌دهند.

خبرگزاری فرانسه در گفت‌وگو با صاحبان برخی از این میخانه‌ها گزارش کرد که اعضای گروه تحریرالشام به آن‌ها اطمینان داده‌اند که حق دارند کار و زندگی گذشته‌شان را ادامه دهند و برای کسب‌وکارشان مانعی وجود ندارد.

در روزهای اول ورود گروه تحریرالشام به دمشق، میخانه‌ها و کلوپ‌های شبانه تعطیل شدند اما دولت موقت سوریه تاکید کرد که با همه گروه‌های اجتماعی و مذهبی سوریه مدارا خواهد کرد. با این حال این هراس وجود دارد که پس از اتمام فعالیت دولت موقت، مشاغل غیراسلامی با خطر سرکوب و تعطیلی مواجه شوند.

انتشار تصاویری از محل اعدام‌های گروهی

شبکه الحدث بر فراز محله حی التضامن دمشق پهپادی به پرواز درآورد و تصاویری منتشر کرد که ویرانی گسترده و خالی از سکنه شدن این منطقه را نشان می‌دهد.

این محله که سال ۲۰۱۳ صحنه یکی از هولناک‌ترین جنایات جنگی در داخل سوریه بود، به نمادی از سرکوب، خشونت و جنایات علیه بشریت تبدیل شده است. در آن زمان، نیروهای امنیتی رژیم اسد ده‌ها غیرنظامی را به طرزی بی‌رحمانه‌ اعدام کردند و سپس اجساد آنان را در گودالی انداختند و به آتش کشیدند.

در سال ۲۰۲۲ ویدیوهایی از این جنایت به بیرون درز و توجه جهانیان را به این واقعه جلب کرد. این ویدیوها را یک سرباز سابق نیروهای رژیم سوریه ضبط کرده بود. بعدا در تحقیقاتی که رسانه‌ها و نهادهای حقوق بشری انجام دادند، ابعاد فاجعه بیشتر مشخص شد.

بیانیه پایانی نشست عقبه درباره سوریه

نشست عقبه درباره سوریه که با حضور وزرای خارجه کشورهای عربی منطقه برگزار شد، شنبه‌شب به پایان رسید. در این کمیته وزرای خارجه اردن، عربستان سعودی، عراق، لبنان، مصر، قطر، امارات متحده عربی و بحرین و نیز دبیرکل اتحادیه عرب حضور داشتند.

در مجموعه نشست‌های عقبه، کمیته وزارتی عربی با وزیران خارجه ترکیه، آمریکا و فرانسه، نمایندگان دیگر اعضای کمیته ویژه سوریه از بریتانیا و آلمان، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه نیز دیدارهایی داشتند.

این نشست‌ها با بیانیه‌ای ۱۷ بندی به پایان رسید. در این بندها، بر ضرورت حمایت از مردم سوریه، توقف عملیات نظامی و تامین کمک‌های بشردوستانه برای شهروندان سوری تاکید شد. شرکت‌کنندگان حملات اسرائیل به خاک سوریه را هم محکوم و بر نقش کلیدی امنیت و ثبات سوریه در امنیت منطقه تاکید کردند.

وزرای خارجه کشورهای عربی همچنین پشتیبانی از فرایند صلح‌آمیز انتقال قدرت را که همه نیروهای سیاسی و اجتماعی سوریه، از جمله زنان، جوانان و فعالان مدنی را در بر گیرد، خواستار شدند. در این راستا، کشورهای عربی نقش نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه و درخواست از دبیرکل سازمان ملل متحد برای تامین تمام امکانات لازم برای کمک به فرایند تغییر در سوریه را ضروری دانستند.