پس از حدود یک فصل بحران در بازار سیب‌زمینی و ناتوانی دولت در ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و کنترل قیمت‌ها، سرانجام سران سه قوه مجوز واردات این محصول را صادر کردند. این در حالی است که طبق داده‌های رسمی، تولید سیب‌زمینی در ایران مازاد بر نیاز داخلی است و سالانه بخش زیادی از سیب‌زمینی تولید ایران صادر می‌شود.
خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از مسعود نمازی، مدیرعامل موسسه جهاد استقلال، نوشت که عصر یکشنبه بیست‌ویکم بهمن‌ماه اولین محموله سیب‌زمینی از مرز میرجاوه در جنوب شرقی وارد ایران شد.
آن‌طور که این مسئول دولتی خبر داده، واردات سیب‌زمینی قرار است به‌صورت منظم و مداوم ادامه یابد تا بازار داخلی در تعادل با چرخه تولید و مصرف قرار گیرد.
نمازی همچنین اعلام کرد که سیب‌زمینی با قیمت هر کیلو ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان در میدان‌های میوه و تره‌بار عرضه خواهد شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طبق وعده مدیرعامل موسسه جهاد استقلال، در مراحل بعدی واردات، سیب‌زمینی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای مصرف‌کننده با قیمت زیر ۳۰ هزار تومان عرضه خواهد شد.
این در حالی است که بر اساس گزارش‌های رسانه‌های داخلی، قیمت هر کیلو سیب‌زمینی در روزهای اخیر از ۷۰ هزار تومان عبور کرده و به‌رغم ادعای مسئولان دولتی مبنی بر عرضه این محصول در میدان‌های میوه و تره‌بار، گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که در بسیاری از مراکز، سیب‌زمینی نایاب است و در بعضی دیگر نیز برچسب قیمت ندارد و با نرخ بالای ۴۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
روز یکشنبه غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، اعلام کرد که وزارتخانه‌اش برای کنترل بازار سیب‌زمینی، از سران سه قوه مجوز گرفته است. وزیر کشاورزی همچنین گفت که سران قوا به ستاد تنظیم بازار اجازه داده‌اند در مواقع استثنایی مانند بحران سیب‌زمینی، کنترل‌های لازم را اعمال کند.
این خبر بازتاب فراوانی در شبکه‌های اجتماعی داشت و برخی کاربران آن را دستمایه طنز و انتقاد قرار دادند. بعضی نیز با انتشار پست‌هایی نوشتند: «مسئولان کشوری که توانایی ایجاد تعادل در بازار سیب‌زمینی را ندارند، برای قدرت‌های خارجی شاخ‌وشانه می‌کشند.»
وزیر جهاد کشاورزی که پیش‌تر گفته بود دلیل اصلی بحران در بازار سیب‌زمینی افزایش صادرات است، روز یکشنبه بار دیگر تاکید کرد که بازار از عوامل مختلفی متاثر است، اما آنچه اکنون بر قیمت سیب‌زمینی بیشتر اثر گذاشته، افزایش صادرات است.
نوری قزلجه با بیان اینکه دولت مجاز نیست صادرات سیب‌زمینی را محدود یا ممنوع کند، افزود که بحران فعلی در نتیجه فقدان همکاری برخی واسطه‌ها شکل گرفته است که برای سودجویی بیشتر، این وضعیت را به وجود آورده‌اند.
پیش‌تر برخی فعالان بازار گفته بودند که در پی کاهش بی‌سابقه ارزش ریال، فروش داخلی به ضرر تولیدکنندگان و واسطه‌ها تمام شده و به همین دلیل صادرات سیب‌زمینی افزایش یافته است.
اکنون در حالی که دولت توان کنترل بازار و جلوگیری از صادرات را ندارد، با گرفتن انگشت اتهام به سمت «محتکران» و «واسطه‌ها»، همچنان راه صادرات را باز گذاشته و برای حل این بحران چاره‌ای جز واردات نیافته است.
وزیر جهاد کشاورزی طی هفته‌های اخیر، چندین بار «متعادل شدن» بازار سیب‌زمینی را وعده داده است. با این حال، نه‌تنها قیمت سیب‌زمینی کاهش نیافت، بلکه به‌تدریج به یکی از اقلام خوراکی لوکس تبدیل شد.
بر اساس اعلام رحیم نیازی، عضو هیئت‌مدیره انجمن ملی سیب‌زمینی، سال گذشته بیش از پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تن سیب‌زمینی در ایران تولید شد که طبق داده‌های رسمی، حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن از آن باید به مصرف داخلی برسد و مابقی نیز به بازارهای هدف صادر شود.
در حالی که داده‌های موجود درباره میزان صادرات سیب‌زمینی مخدوش است، تحلیلگران پیوسته این پرسش را مطرح می‌کنند که چگونه ممکن است کشوری محصول موردنیازش را صادر و سپس همان محصول را با قیمت بالاتر وارد کند.
فرشاد مومنی، اقتصاددان، در یک برنامه ویدیویی همین پرسش را مطرح کرد و گفت: «از یک طرف، تحت عنوان صادرات سیب‌زمینی، سفره فقرا غارت می‌شود و از طرف دیگر، با واردات سیب‌زمینی، بخشی از منابع ارزی راهبردی ایران صرف خرید محصولی می‌شود که چندین برابر نیاز داخلی تولید شده است.»
او افزود: «کشوری که چندین برابر مصرفش سیب‌زمینی تولید می‌کند، چرا باید منابع ارزی خود را صرف واردات این محصول کند؟»
متوسط قیمت هر کیلوگرم سیب‌زمینی در سال ۱۳۹۴ حدود ۵۳۰ تومان بود، اما اکنون بالغ بر ۷۰ هزار تومان است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، برخی اقلام اساسی از جمله سیب‌زمینی، در دی‌ماه امسال نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
