جان ساپکو، بازرس ویژه پیشین ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان، که از سال ۲۰۱۲ تا اواخر سال ۲۰۲۴ پیوسته از وضعیت افغانستان گزارش منتشر می‌کرد، در نشست امنیتی هرات در مادرید گفت با وجود متوقف شدن کمک‌های خارجی ایالات متحده به دستور دونالد ترامپ، ارسال پول از واشینگتن به کابل ادامه دارد.

او در مورد مبلغ و چگونگی ارسال این پول‌ها اطلاعاتی ارائه نکرد اما افزود که کمک‌های میلیاردی آمریکا به افغانستان در سه سال و نیم گذشته، در دیدگاه‌های طالبان در خصوص زنان، حقوق بشر، آموزش و دیگر مسائل کلیدی برای برقراری صلح و ثبات هیچ تغییری ایجاد نکرد.

به گفته ساپکو، ایالات متحده از زمان بازگشت طالبان به قدرت تا اکتبر ۲۰۲۴، حدود ۲۱ میلیارد دلار در امور افغانستان هزینه کرده است که بخش بزرگی آن برای اسکان مجدد پناهجویان افغان خرج شده است. به گفته بازرس پیشین آمریکا در امور بازسازی افغانستان، از مجموع کمک‌های آمریکا، سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار به کابل فرستاده شد تا برای حمایت‌های بشردوستانه هزینه شود، اما طالبان هم به این کمک‌ها دسترسی دارند و از آن‌ها بهره برده‌اند.

جان ساپکو گفت از ابتدای روند کمک‌های آمریکا به افغانستان تحت کنترل طالبان، نگرانی او این بود که طالبان به این کمک‌ها دسترسی دارند، چون آمریکا در افغانستان حضور ندارد و این پول را آژانس‌های سازمان ملل متحد هزینه می‌کنند. به گفته او، در سه سال و نیم گذشته، از کمک‌های ارائه‌شده به افغانستان حدود ۱۴ میلیون دلار به‌عنوان مالیات و بهای خدمات به نهادهای طالبان پرداخت شده است.

ساپکو با انتقاد از کمک‌های صورت‌گرفته، تاکید کرد که ارسال این پول‌ها به افغانستان باعث نشد در دیدگاه طالبان درباره زنان و حقوق بشر تغییری ایجاد شود و طالبان «همچنان اقدام‌های وحشتناکی انجام می‌دهند و هنوز شهروندان آمریکا و دیگر کشورهای غربی را گروگان می‌گیرند».

جان ساپکو افزود: «اگر در عملکرد طالبان تغییری ایجاد نشود، ممکن است آمریکا چهار میلیارد دلاری را که به صندوق امانی افغانستان در سوییس کمک کرده است، پس بگیرد. این پول که از ذخیره بانک مرکزی افغانستان در بانک‌های ایالات متحده به صندوق امانی افغانستان سپرده شده است، به‌عنوان پشتوانه پول ملی افغانستان عمل می‌کند و رژیم طالبان از آن سود می‌برد.»

با فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، بیش از ۹ میلیارد دلار ذخایر ارزی بانک مرکزی افغانستان در بانک‌های ایالات متحده بلوکه شد و تلاش‌های طالبان برای دسترسی به این پول‌ها هنوز به نتیجه نرسیده است. در ماه‌های نخست بازگشت طالبان به قدرت، خانواده‌های قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر از دولت بایدن خواستند به دلیل دست داشتن طالبان در این حمله و میزبانی از القاعده، از ذخایر بانک مرکزی افغانستان به آنان غرامت بپردازد، اما این درخواست رد شد و به‌ جای آن چهار میلیارد دلار به صندوق امانی افغانستان در سوییس سپرده شد. با این حال جان ساپکو گفت این امکان وجود دارد که ایالات متحده این مبلغ را از صندوق امانی افغانستان پس بگیرد.

تجهیزات نظامی رهاشده ارزش بازپس‌گیری ندارند

بازرس ویژه پیشین آمریکا در امور بازسازی افغانستان در مورد سخنان اخیر دونالد ترامپ در مورد بازپس‌گیری تسلیحات آمریکایی رهاشده در افغانستان گفت که این تسلیحات ارزش بازپس‌گیری را ندارند و هزینه بازگرداندن آن‌ها بیشتر از ارزش واقعی‌شان خواهد شد.

دونالد ترامپ شنبه گذشته در کنفرانس سالانه محافظ‌‌ه‌کاران گفت می‌خواهد تسلیحات آمریکایی پیشرفته را که در افغانستان رها شدند و به دست طالبان افتادند پس بگیرد. ترامپ از مردی به نام «داگ» نام برد و گفت او می‌تواند راه‌حلی برای این مسئله پیدا کند.

ترامپ در جریان کارزارهای انتخاباتی خود ارزش تسلیحات آمریکایی رهاشده در افغانستان را بیش از ۷۰ میلیارد دلار ذکر کرد، اما وزارت دفاع آمریکا در آوریل ۲۰۲۱، ارزش این تسلیحات را شامل هلی‌کوپترها، هواپیماها، تانک‌های زرهی، خودروهای هاموی، دوربین‌های دید در شب، سلاح‌های تک تیرانداز و مسلسل‌های مختلف، بیش از هفت میلیارد دلار براورد کرد.

جان ساپکو که چندین گزارش در مورد کمک‌های نظامی آمریکا به دولت پیشین افغانستان و سلاح‌های رهاشده در این کشور پس از خروج آمریکا منتشر کرده است، تاکید کرد طالبان دوست دارند با این تسلیحات رژه بروند و این حس خوبی به آن‌ها می‌دهد، اما واقعیت این است که بخشی از این تسلیحات تخریب شده‌اند و چیز زیادی باقی نمانده است.