طرح بازسازی غزه که مصر ارائه کرده بود، در نشست فوق‌العاده سران کشورهای عربی که روز سه‌شنبه در قاهره برگزار شد، تصویب شد.

به گزارش رویترز، عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، در بیانیه پایانی این اجلاس گفت: «پیشنهاد طرحی برای بازسازی نوار ویران‌شده غزه بدون جابجایی جمعیت ساکن این منطقه تصویب شد.» سیسی همچنین تاکید کرد که «بدون تشکیل کشور فلسطینی، صلح واقعی حاصل نمی‌شود».

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، نیز طی سخنرانی در اجلاس فوق‌العاده اتحادیه عرب درباره غزه، با تاکید بر لزوم وجود تضمین‌های بین‌المللی و قطعنامه‌های سازمان ملل برای حفظ آتش‌بس در نوار غزه گفت: «ما بر حق فلسطینی‌ها در تعیین سرنوشت خود در سرزمینشان و تشکیل کشور مستقل در مرزهای سال ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی تاکید می‌کنیم.»

شاهزاده فیصل بن فرحان با اشاره به طرح دونالد ترامپ‌ برای بازسازی نوار غزه گفت که بازسازی غزه باید در حالی انجام شود که مردم آن در سرزمین خود باقی بمانند و عربستان سعودی از اقدام‌هایی که تشکیلات خودگردان فلسطینی برای تامین امنیت و ثبات انجام می‌دهد، حمایت می‌کند.

ترامپ پس از بازگشت به قدرت در ژانویه، با پیشنهاد «تصرف» نوار غزه و تبدیل آن به «ریویرا خاورمیانه» و همچنین انتقال ساکنان فلسطینی آن به مصر یا اردن، واکنش‌های زیادی را برانگیخت.

پس از تصویب طرح مصر برای غزه، برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، از مخالفت واشینگتن با این پیشنهاد خبر داد و گفت: «پیشنهاد فعلی به واقعیت غیرقابل سکونت بودن غزه و اینکه ساکنان آن نمی‌توانند در سرزمینی که پوشیده از آوار و مهمات منفجر نشده است، زندگی کنند، توجهی ندارد.»

هیوز افزود: «رئیس‌جمهوری ترامپ بر دیدگاه خود مبنی بر بازسازی غزه بدون حماس پایبند است.» او همچنین تاکید کرد که ایالات متحده منتظر «ادامه مذاکرات» در این خصوص خواهد بود.

وزارت خارجه اسرائیل نیز در واکنش به این طرح با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد: «چنین ایده‌ای به واقعیت‌های موجود پس از حمله هفتم اکتبر حماس نمی‌پردازد و همچنان به دیدگاه‌های قدیمی متکی است.»

در بیانیه وزارت خارجه اسرائیل آمده است که مصوبه کشورهای عربی حمله هفتم اکتبر حماس را محکوم نمی‌کند و همچنان به «تشکیلات خودگردان فلسطین و آنروا» متکی است. اسرائیل تاکید کرد که این دو نهاد «بارها فساد، حمایت از تروریسم و ناکارآمدی خود را در حل بحران نشان داده‌اند».

اسرائیل ضمن اینکه از طرح دونالد ترامپ برای اسکان مجدد و بازسازی غزه حمایت کرد، در عین حال تاکید داشت که «حماس نباید در قدرت بماند».

در سوی دیگر، هم‌زمان با برگزاری نشست سران عرب در قاهره، گروه حماس از رهبران کشورهای عربی خواست تا با طرح جابجایی ساکنان غزه مقابله کنند. در بیانیه حماس آمده است: «ما چشم‌‌انتظار نقشی موثر از سوی اعرابیم که به فاجعه انسانی ایجادشده در نوار غزه پایان دهد و مانع از طرح‌های رژیم اشغالگر برای جابجایی فلسطینیان شود.»

در همین حال، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، هم اعلام کرد که این نهاد آماده بازپس‌گیری کنترل غزه است. محمود عباس در نشست روز سه‌شنبه گفت که یک کمیته کاری برای آماده‌سازی بازگشت تشکیلات خودگردان به غزه و برعهده گرفتن مسئولیت‌های امنیتی تشکیل شده است و افزود که نیروهای امنیتی تشکیلات پس از بازسازی و یکپارچه‌سازی، در مصر و اردن آموزش خواهند دید.

تشکیلات خودگردان پیش از این تا سال ۲۰۰۷ اداره غزه را در اختیار داشت، اما در آن سال در پی درگیری با گروه حماس، کنترل این منطقه را از دست داد.

بر اساس طرح مصر، کمک می‌شود در غزه حکومتی جایگزین حماس شود و با کمک‌های بشردوستانه، بازسازی ویرانی‌های ناشی از جنگ آغاز شود. با این حال چشم‌انداز مصر برای غزه مشخص نمی‌کند که آیا این پیشنهاد قبل یا بعد از هرگونه توافق صلح دائمی با اسرائيل برای پایان دادن به جنگ غزه اجرا می‌شود یا خیر.

بنا بر مصوبه اتحادیه عرب، مرحله نخست این طرح تقریبا شش ماه طول می‌کشد و دو مرحله بعدی مجموعا بین چهار تا پنج سال ادامه خواهند داشت. هدف این طرح بازسازی غزه، حفظ صلح و امنیت و بازگرداندن حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطینی است.

برخی خبرگزاری‌ها گزارش دادند که دوره انتقالی شش ماهه اولیه مستلزم تشکیل کمیته‌ای از فلسطینیان خواهد بود که تحت مدیریت تشکیلات خودگردان فلسطینی، فعالیت و آوارها را پاکسازی کنند. پس از بازگشایی راه‌ها، ۲۰۰ هزار واحد مسکونی موقت برای اسکان ۱.۲ میلیون نفر ساخته خواهد شد و حدود ۶۰ هزار ساختمان آسیب‌دیده بازسازی می‌شوند.

بر اساس این طرح، بازسازی بلندمدت پس از تکمیل اقدام‌های موقت به چهار تا پنج سال زمان نیاز دارد. در این بازه زمانی، هدف طرح ساخت حداقل ۴۰۰ هزار واحد مسکونی دائمی و همچنین بازسازی بندر و فرودگاه بین‌المللی غزه است.

مصر، اردن و کشورهای عربی خلیج فارس حدود یک ماه است که برای تدوین یک اقدام دیپلماتیک مقابل طرح ترامپ تلاش می‌کنند. پیش‌نویس مصر به این موضوع نمی‌پردازد که در صورت امتناع حماس از خلع سلاح یا کناره‌گیری از قدرت، چه اقدام‌هایی می‌تواند انجام شود. با این حال این پیشنهاد یک نیروی بین‌المللی ثابت را پیش‌بینی می‌کند که عمدتا از کشورهای عربی تشکیل می‌شود و با ایجاد یک نیروی پلیس محلی جدید نقش تامین امنیت را به عهده می‌گیرد.

در این پیش‌نویس آمده است که هر دو نهاد امنیتی و حاکمیتی از سوی یک هیئت مدیره هدایت و نظارت می‌شوند که این هیئت مدیره متشکل از کشورهای کلیدی جهان عرب، اعضای سازمان همکاری اسلامی، ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا و سایرین خواهد بود.

نکته مهمی که در طرح مصر وجود دارد، این است که در این ایده هیچ تعهد مالی خاصی وجود ندارد. همچنین در این طرح گفته نشده که چه کسی برای بازسازی غزه هزینه خواهد کرد و این در حالی است که سازمان ملل براورد کرده است، بازسازی غزه به بیش از ۵۳ میلیارد دلار نیاز دارد.

دو منبع به رویترز گفته‌اند که کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای عربی باید حداقل ۲۰ میلیارد دلار در مرحله اولیه بازسازی اختصاص دهند. پیشنهاد مصر پیش‌بینی می‌کند که کشورهای عضو هیئت رئیسه می‌توانند صندوقی برای حمایت از هیات حاکمه موقت ایجاد کنند و به دنبال کمک‌هایی برای طرح بازسازی و توسعه بلندمدت غزه باشند.