نزدیک به یک سال پس از انتشار تعداد زیادی از عکس‌های آلبوم‌خانه سلطنتی کاخ گلستان در فضای وب، کاربری ناشناس مجموعه جدیدی از این عکس‌ها را که شامل ۸۰ آلبوم است، در فضای ابری گوگل منتشر کرد.
بررسی و مقایسه عکس‌های جدید لورفته با مجموعه پیشین نشان می‌دهد که برخی از آن‌ها با سری قبل مشترک‌اند، اما در میان آلبوم‌های جدید، عکس‌های تاریخی ارزشمند و دیده‌نشده‌ای نیز وجود دارد که تاکنون به دلیل سیاست‌های سختگیرانه مدیریت کاخ گلستان از دید عموم پنهان مانده بودند.
هرچند تعداد عکس‌های سری دوم کمتر از مجموعه قبلی است، کیفیت آن‌ها بالاتر است. به گزارش سایت کجارو، منتشرکننده ناشناس این عکس‌ها درباره انگیزه خود از انتشار سری دوم نوشته است: «سری دوم عکس‌های لورفته کاخ گلستان در ادامه کار نیک یکی از کاربران که اوایل سال جاری عکس‌هایی را از مجموعه آلبوم‌خانه کاخ منتشر کرد، ارائه می‌شود. امید است با روی کار آمدن مدیریتی جدید، کارآمد و آگاه در کاخ گلستان، روش منسوخ و بی‌ارزش خدمت‌رسانی به محققان تغییر یابد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در ابتدای خرداد سال گذشته، لینکی ناشناس حاوی ۷۶ آلبوم از مجموعه آلبوم‌خانه سلطنتی کاخ گلستان در فضای وب منتشر شد. در این مجموعه حدود سه هزار و ۲۰۰ قطعه عکس تاریخی وجود داشت که تا پیش از آن، در مخازن کاخ گلستان نگهداری می‌شدند و دسترسی عموم به آن‌ها امکان‌پذیر نبود.
بخشی از گنجینه آلبوم‌خانه کاخ گلستان شامل عکس‌هایی از پادشاهان قاجار، اطرافیان آنان و سفرهایشان است. بخش دیگر این مجموعه نیز تصاویر بناهای تاریخی، فضاهای عمومی و سبک زندگی مردم آن دوران را دربرمی‌گیرد.
انتشار ناگهانی این عکس‌ها در خرداد سال گذشته واکنش‌های زیادی به دنبال داشت و بسیاری آن را تحت عنوان «عکس‌های لورفته کاخ گلستان» نامیدند، چرا که کاخ گلستان سال‌ها دسترسی عموم به این گنجینه را محدود کرده بود. اینکه چه انگیزه‌ای پشت پنهان نگه داشتن این عکس‌ها وجود داشته است، مشخص نیست.
پس از انتشار سری اول این عکس‌ها در فضای مجازی، کاخ گلستان که زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است، در واکنش به این اتفاق اطلاعیه‌ای منتشر کرد و مدعی شد آنچه منتشرشده تنها «بخش کوچکی» از آلبوم‌های تاریخی کاخ گلستان است که به «آلبوم‌های سایه» شهرت دارند.
روابط عمومی کاخ گلستان در این اطلاعیه اعلام کرد که نسخه دیجیتال تصاویر آلبوم‌های سایه برای دسترسی عموم آماده شده بود و قرار بود به‌زودی منتشر شود؛ وعده‌ای که با گذشت نزدیک به یک سال عملی نشد و اکنون سری تازه‌ای از عکس‌های کاخ گلستان در فضای وب به صورت ناشناس منتشر شده است.
این مجموعه که شامل ۸۰ پوشه عکس مختلف است، تصاویری از بسیاری از عمارت‌ها، کوشک‌ها و کاخ‌های سلطنتی و اعیانی را دربرمی‌گیرد. برخی از آن‌ها نماهای بیرونی و داخلی عمارت‌های قاجاری‌اند و برخی دیگر، پرتره‌های تک‌نفره شاهان، شاهزادگان، زنان حرم، درباریان، دولتمردان، روحانیان، مردم عادی و خارجیان مقیم ایران است. بخش دیگر نیز به سفرهای داخلی و خارجی، اردوها و شکارهای شاهی، مهمانی‌های درباری، رویدادها و مراسم حکومتی، آیین‌های ملی و مذهبی، مشاغل، اقوام ایرانی و موضوع‌های دیگر اختصاص دارد و روایتگر سبک زندگی، نوع پوشش و تفریحات دوران قاجار است. در برخی تصاویر، شاهان و شاهزادگان قاجاری همراه با جواهرات سلطنتی دیده می‌شوند.
گستره جغرافیایی این عکس‌ها، شهرها و نواحی مختلف ایران و برخی مناطق خارج از کشور، از جمله تفلیس، پاریس و عراق است. بیشتر این تصاویر متعلق به دوران ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه قاجارند و عکاس تعدادی از این تصاویر نیز خود ناصرالدین‌شاه قاجار بوده است. سایر عکس‌ها را نیز عکاسان شناخته‌شده دربار قاجار همچون عبدالله قاجار، ابراهیم‌خان عکاس‌باشی و آقارضا عکاس‌باشی گرفته‌اند.
منتشرکننده ناشناس سری دوم عکس‌های کاخ گلستان تاکید کرده که این عکس‌ها را به‌عنوان «عیدی» به پژوهشگرانی که درباره زمینه‌های مختلف دوران قاجار تحقیق می‌کنند، تقدیم کرده است.
منبعی که سری نخست عکس‌ها را منتشر کرد، نیز همراه با انتشار لینک دانلود تصاویر، در پیامی اعلام کرده بود که این مجموعه را برای علاقه‌مندان به هنر و فرهنگ منتشر کرده است. او همچنین از کسانی که اسناد تاریخی را «حبس» می‌کنند، انتقاد کرده بود.
تهیه نسخه عمومی و دیجیتال عکس‌های تاریخی در بسیاری از کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی امری رایج است. این اقدام با دو هدف عمده، یعنی محافظت از عکس‌ها و امکان دسترسی عمومی، انجام می‌شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که کاخ گلستان به چه دلیلی طی سال‌های متمادی از انتشار این عکس‌ها خودداری کرده و آن‌ها را از دید عموم پنهان نگه داشته است.
کاخ گلستان سال ۱۳۹۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این مجموعه که دوره‌های مختلف تاریخی در ایران را نمایندگی می‌کند و با معماری زیبا، تزیینات باشکوه و گنجینه‌های هنری گوناگون، به‌عنوان نمادی از هنر و فرهنگ ایران شناخته می‌شود، تاکنون بارها دستخوش آسیب شده است.
فرسایش و آسیب‌های محیطی، گردشگری ناپایدار، توسعه شهری، کمبود منابع مالی و مرمت‌های غیراصولی تنها برخی از این آسیب‌ها است. پس از وقوع انقلاب اسلامی هم بسیاری از گنجینه‌ها و آثار کاخ گلستان به سرقت رفتند یا به صورت غیرقانونی از کاخ خارج شدند.
