یک تیم پژوهشی از ایتالیا ادعایی جنجالی مطرح کرده است مبنی بر اینکه قدمت شهر زیرزمینی وسیع زیر هرم خفرع در مصر ممکن است به ۳۸ هزار سال قبل بازگردد، که ده‌ها هزار سال قدیمی‌تر از اهرام است. اگر این ادعا اثبات شود، این کشف دانسته‌ها درباره تاریخ مصر و حتی تاریخ بشر را دگرگون خواهد کرد.
به گزارش دیلی‌میل، این تیم پژوهشی‌ــ متشکل از کورادو مالانگا از دانشگاه پیزا، فیلیپو بیوندی از دانشگاه استرثکلاید در اسکاتلند و آرماندو مِی، مصرشناس‌ــ یافته‌هایش را در دو نشست خبری در ایتالیا ارائه کردند.
آن‌ها می‌گویند با استفاده از پالس‌های راداری ماهواره‌ای زیر هرم خفرع را بررسی کرده‌اند و با تحلیل پژواک‌ها، تصاویری سه‌بعدی از ساختارهای زیرزمینی به‌دست آوردند. این ساختارها هشت چاه عظیم را شامل می‌شد، هر یک به عرض حدود ۱۰ تا ۱۲ متر و عمقی بیش از ۶۵۰ متر، که پلکان‌هایی مارپیچ پیرامون آن‌ها ساخته شده بود. در انتهای این چاه‌ها اتاقک‌های مستطیل‌شکل بزرگی به عرض حدود ۸۰ متر قرار داشت که هرکدام دارای چهار تونل عمودی بودند.
علاوه بر این، تیم پژوهشی از سیستم آبرسانی پیچیده و مسیرهای زیرزمینی عمیق‌تری خبر دادند که حاکی از وجود یک دنیای کامل زیرزمینی زیر مجموعه اهرام است. پژوهشگران ادعا می‌کنند که این ساختارها بخشی از شهری زیرزمینی به طول بیش از ۱۲۰۰ مترند که زیر فلات جیزه پنهان است. مالانگا گفت با بزرگ‌نمایی تصاویر راداری، آنچه به‌زودی آشکار خواهد شد را فقط می‌توان یک شهر زیرزمینی واقعی توصیف کرد.
نظریه آن‌ها نه فقط بر پایه تصاویر راداری، بلکه بر تفاسیر متون باستانی مصر نیز استوار است. آن‌ها به فصل ۱۴۹ از کتاب مردگان اشاره می‌کنند که در آن از ۱۴ اقامتگاه الهی سخن گفته شده است، و معتقدند که این به سازه‌های پیشادودمانی اشاره دارد. آن‌ها همچنین به فهرست پادشاهان تورین استناد می‌کنند، سندی باستانی که نام خدایان و نیمه‌خدایانی را فهرست کرده است که پیش از فراعنه شناخته‌شده حکومت می‌کردند، و این را مدرکی بر وجود تمدنی پیشرفته و گمشده پیش از مصر دودمانی می‌دانند.
به گفته آن‌ها، این تمدن در اثر رویدادی فاجعه‌بار، احتمالا برخورد شهاب‌سنگ، نابود شده است؛ فرضیه‌ای که برخی شواهد زمین‌شناسی یخ‌های گرینلند و رسوب‌های اقیانوس اطلس نیز از آن پشتیبانی می‌کنند.
با این حال، این ادعاها با تردید گسترده جامعه علمی و مصرشناسان روبه‌رو شده است. دکتر زاهی حواس، وزیر سابق آثار باستانی مصر، این پژوهش را «کاملا نادرست» و فاقد هرگونه ارزش علمی خواند. او ادعای استفاده از رادار در داخل هرم را رد کرد و از روش‌ها و تفسیرهای این تیم پژوهشی انتقاد کرد.
پروفسور لارنس کانیرز، متخصص رادار در حوزه باستان‌شناسی از دانشگاه دنور، نیز به‌رغم تایید اعتبار فناوری‌های رادار و نقشه‌برداری صوتی، در مورد این یافته‌ها ابراز تردید کرد. او ایده وجود شهری زیرزمینی با قدمت ۳۸ هزار سال را «باورناپذیر» توصیف کرد و گفت انسان‌ها در آن دوران عمدتا در غارها زندگی می‌کردند و شهرها تا حدود ۹ هزار سال پیش هنوز پدید نیامده بودند.
با وجود انتقادها، تیم پژوهشی از این مطالعه دفاع کرده است و می‌گوید که سیستم برش‌نگاری راداری آن‌ها قادر است تصاویر شبه‌برش‌نگاری با وضوح بالا از زیر زمین تولید کند. آن‌ها می‌گویند یافته‌هایشان بر پایه اندازه‌گیری‌های عینی و پردازش پیشرفته سیگنال است، نه حدس و گمان.
هرچند برخی دانشمندان احتمال وجود سازه‌های کوچک زیرزمینی مانند تونل‌ها یا اتاقک‌ها زیر اهرام را ممکن می‌دانند، مشابه سنت‌هایی که در تمدن‌های باستانی آمریکای میانه دیده شده است، اکثر آن‌ها وجود یک شهر کامل پنهان را بسیار بعید می‌دانند. تا زمانی که این پژوهش در مجلات علمی داوری‌شده منتشر و به‌طور مستقل تایید نشود، جامعه علمی آن را بی‌اساس تلقی خواهد کرد.
