دونالد ترامپ، رئيسجمهوری ایالات متحده آمریکا، ساعت ۱۶ روز چهارشنبه ۱۳ فروردین به وقت شرق آمریکا (۲۳:۳۰ به وقت ایران) در باغ رز کاخ سفید، فرمان اجرای تعرفههای تجاری جدید بر کالاهای خارجی را صادر خواهد کرد و درباره جزئیات آن توضیح میدهد.
هنوز مشخص نیست که آیا یک نرخ ثابت بهصورت جهانی برای همه کالاها اعمال خواهد شد، یا تعرفهها برای هر کشوری متفاوت خواهند بود. تا لحظات آخر پیش از اجرایی شدن این برنامه، کشورهایی مانند بریتانیا امیدوارند که از این تعرفهها معاف شوند و رهبران سیاسی و بازارهای مالی در نقاط مختلف جهان هم برای مهار آثار تورمی این فرمان در حالت آمادهباش قرار دارند.
کاخ سفید ساعاتی قبل بدون ارائه جزئیات این پروژه اقتصادی، تایید کرد که دونالد ترامپ روز چهارشنبه تعرفههای جدیدی را اعمال میکند. ترامپ پیش از این روز دوم آوریل (۱۳ فروردین) را «روز رهایی» نامیده و وعده داده بود که اجرای تعرفههای مالیاتی جدید در این روز میتواند نظام تجارت جهانی را دگرگون کند.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، اعلام کرد که تعرفههای متقابل بر کشورهایی که برای واردات کالاهای آمریکایی تعرفه وضع کردهاند، بلافاصله پس از اعلام ترامپ اجرایی خواهد شد و تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات خودرو به ایالات متحده نیز از روز سوم آوریل اعمال میشود.
همزمان، اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، به نمایندگان جمهوریخواه مجلس اعلام کرد که تعرفههای متقابل موردنظر ترامپ حداکثر میزان تعرفهای است که کشورهای دیگر با آن مواجه خواهند شد و در صورت براورده کردن خواستههای دولت آمریکا، ممکن است این میزان کاهش یابد.
ترامپ پیش از این بر واردات فولاد و آلومینیوم تعرفههایی اعمال و بر تمامی کالاهای وارداتی از چین هم تعرفه مالیاتی اضافه کرده بود، اما در عین حال که بارها تهدید کرد تعرفههای بیشتری وضع خواهد کرد، در نهایت برخی از آنها را لغو کرد یا به تعویق انداخت. با این حال اظهارات جدید لویت نشان میدهد که این بار ترامپ برای اجرای این سیاست مصمم است.
سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود گفت: «رئیسجمهوری تیمی فوقالعاده از مشاورانی دارد که دههها روی این موضوعها تحقیق کردهاند و ما بر بازگرداندن دوران طلایی آمریکا تمرکز داریم.»
به گزارش رویترز، عزم ترامپ برای پیشبرد این سیاستها در حالی است که فقدان اطمینان ناشی از تمرکز بیش از حد او بر تعرفهها اعتماد سرمایهگذاران، مصرفکنندگان و کسبوکارها را کاهش داده و ممکن است به کند شدن فعالیتهای اقتصادی و افزایش قیمتها منجر شود. اقتصاددانان بانک فدرال رزرو آتلانتا اعلام کردند که یک نظرسنجی اخیرا نشان داده است مدیران مالی شرکتها انتظار دارند تعرفهها باعث افزایش قیمتها در سال جاری شود و همزمان میزان استخدام و رشد اقتصادی را کاهش دهد.
احتمال تحقق درآمد شش تریلیون دلاری
از آنچه ترامپ روز چهارشنبه اعلام خواهد کرد، هنوز جزئیات دقیقی مشخص نیست. با این حال روزنامه واشینگتنپست گزارش داده است که مشاوران کاخ سفید در حال بررسی طرحیاند که طبق آن، تعرفهها بهجای آنکه تنها کشورهای خاصی را هدف قرار دهد، روی محصولات تقریبا تمامی کشورها حدود ۲۰ درصد افزایش یابد. این روزنامه همچنین گزارش داد که دولت آمریکا انتظار دارد تعرفههای جدید بیش از شش تریلیون دلار درآمد ایجاد کند که ممکن است به مردم آمریکا بازگردانده شود.
از سوی دیگر، روزنامه والاستریت ژورنال با استناد به منابع مطلع، گزارش داد که دفتر نماینده تجاری آمریکا در حال بررسی گزینه اعمال تعرفههای کلی بر گروهی از کشورها است، اما احتمالا این تعرفهها به اندازه ۲۰ درصد پیشنهادی نخواهد بود. یکی از مقامهای کاخ سفید تاکید کرد که هرگونه گزارش پیش از رویداد امشب «صرفا گمانهزنی» است، اگرچه اقدامهای ترامپ تاکنون باعث افزایش تنشها با بزرگترین شرکای تجاری آمریکا شده است.
دونالد ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که درباره یک طرح تعرفهای به نتیجه قطعی رسیده، اما سیانان گزارش داد که مقامهای کاخ سفید تا روز سهشنبه همچنان گزینههای مختلفی را به او ارائه میدادند. در همین حال، کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، در گفتگو با خبرنگاران تاکید کرد که ترامپ «همیشه آماده» تماس تلفنی یا مذاکره با آن دسته از رهبران خارجی است که امیدوارند با استدلالهایشان ترامپ را قانع کنند.
گاردین نوشته است این مسئله نشان میدهد که ترامپ از وضعیت موجود که میتواند از طریق اقتصاد آمریکا بر جهان اعمال قدرت کند، کاملا رضایت دارد. بر اساس این گزارش، در حالی که ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش به واکنش منفی بازارها به سیاستهای اقتصادی خود حساس بود، این بار به نظر میرسد با اعتماد بیشتری پیش میرود. او حتی در مورد اینکه آیا مصرفکنندگان باید هزینه بیشتری بپردازند هم تاکنون بر این موضع پافشاری کرده است که این هزینه در نهایت ارزشش را خواهد داشت.
ترامپ درباره تعرفههای وضعشده بر خودروهای خارجی هم گفت: «اصلا برایم مهم نیست که قیمتها بالا برود، چون مردم را به خرید خودروهای ساخت آمریکا سوق خواهند داد.»
رئیسجمهوری آمریکا ماه گذشته نیز درباره تعرفههای اعمالشده بر کالاهای ساخت کانادا و مکزیک گفته بود: «ممکن است در کوتاهمدت کمی دردسر داشته باشیم، اما مردم این را درک میکنند.»
واکنشهای جهانی
کانادا اعلام کرده که با وضع تعرفههای متقابل، به این تصمیم دولت ترامپ پاسخ خواهد داد و کلودیا شینبائوم، رئیسجمهوری مکزیک، نیز گفته است در این مسیر همراه با کانادا خواهد بود. برخی شرکتهای آمریکایی هم اعلام کردهاند جنبش «خرید محصولات کانادایی» در این کشور دسترسی کالاهای آمریکایی به بازارهای کانادایی را دشوارتر کرده است.
کشورهای دیگر هم تهدید کردهاند که در واکنش به تعرفههای آمریکا، اقدامهای تلافیجویانهای انجام خواهند داد، اگرچه همچنان در تلاشاند تا از طریق مذاکره از اعمال این تعرفهها جلوگیری کنند. مشخص نیست این تلاشها موفق خواهند بود یا نه، اما منابع آگاه از این مذاکرات به رویترز گفتهاند امیدهایی وجود دارد که ترامپ در هفتههای آینده از این تصمیم عقبنشینی کند.
ترامپ استدلال میکند که کارگران و تولیدکنندگان آمریکایی در دهههای گذشته به دلیل توافقهای تجارت آزاد که موانع تجاری را کاهش داد و بازار سه تریلیون دلاری برای کالاهای وارداتی در آمریکا ایجاد کرد، متضرر شدهاند. او رشد واردات را همراه با یک مشکل اساسی میبیند؛ کسری تجاری عظیم آمریکا که اکنون بیش از ۱.۲ تریلیون دلار است.