«چهارشنبه خاکستر» یا چهارشنبه توبه، در روز ۲۶ فوریه، روزی مهم در سالنامه مسیحیان جهان و آغاز دوره روزه و توبه (دوره لِنت) پیش از فرا رسیدن عید پاک است.

مومنین مسیحی از هر گرایشی، از جمله کاتولیک، پروتستان، لوتری‌ها و متدیست‌ها با انجام مراسمی‌ خاص– از جمله مالیدن خاکستر به روی پیشانی در روز «چهارشنبه خاکستر»، در این دوره شش هفته‌ای خود را برای عید پاک آماده می‌کنند.

ریشه مراسم «چهارشنبه خاکستر» به قرن‌ها پیش باز می‌گردد.

نکات مهم در مورد «چهارشنبه خاکستر» از این قرار است:

اهمیت این روز در چیست؟

«چهارشنبه خاکستر» نخستین روز دوره شش هفته‌ای روزه، توبه و پرهیز است که در جریان آن مسیحیان معتقد، از صرف غذاهای سنگین مثل گوشت و لبنیات و حتی تماشای بیش از حد تلویزیون خودداری می‌کنند. 

ریشه مراسم این دوره روزه و پرهیز، به روایات انجیل در مورد عیسی مسیح برمی‌گردد که به مدت ۴۰ شبانه روز در «صحرای یهودیه» بدون آب و غذا در معرض وسوسه شیطان قرار داشت و تسلیم نشد.

«چهارشنبه خاکستر» در چه تاریخی برگزار می‌شود؟

امسال «چهارشنبه خاکستر» روز ۲۶ فوریه است. این روز که تاریخی متغیر دارد، همه ساله ۴۶ روز پیش از عید پاک برگزار می‌شود.

یکی از مقدس ترین جشنواره‌های مذهبی مسیحیان، یکشنبه عید پاک است، که همواره در نخستین یکشنبه پس از ماه کامل به دنبال تحویل سال نو به کهنه، یعنی آغاز بهار جشن گرفته می‌شود. امسال نخستین روز سال نو روز چهارشنبه ۲۰ ماه مارس است.

«چهارشنبه خاکستر» یک روز پس از «سه شنبه توبه» یا «روز پنکیک» برگزار می‌شود. همان‌طور که از نامش پیداست، روز پنکیک روزی است که مومنین در آمادگی برای دوره روزه و توبه، غذاهای سنگین مثل پنکیک و شیرینی مصرف می‌کنند.

در روز «چهارشنبه خاکستر» چه مراسمی‌ برگزار می‌شود؟

در«چهارشنبه خاکستر» کشیش‌ها در کلیساها روی پیشانی مومنین با خاکستر صلیب می‌کشند یا به نشانه توبه و ندامت روی سرشان خاکستر می‌پاشند. 

این خاکستر که اغلب با آب مقدس یا روغن زیتون ترکیب می‌شود، سوخته برگ درخت خرما در روز پیش از آن، روز «سه شنبه توبه» است.

برگ درختانی که برای «چهارشنبه خاکستر» استفاده می‌شود، از مراسم روز «یکشنبه نخل» (عید شعانین) سال پیش از آن در کلیساها نگاه داشته می‌شود. 

 یکشنبه نخل، روزی است که به روایت انجیل، عیسی مسیح تنها چند روز پیش از «شام آخر» با پیروزی وارد بیت‌المقدس می‌شود. یکشنبه نخل همه ساله در روز یکشنبه پیش از عید پاک جشن گرفته می‌شود.

در مراسم «چهارشنبه خاکستر» کشیش‌ها در حالی که بروی پیشانی مومنین صلیب می‌کشند، می‌گویند: «به خاطر داشته باش تو در اینجا مهمان هستی ؛ از خاک برآمده‌ای و به خاک باز خواهی گشت.»

برخی نیز می‌گویند : «توبه کن و به انجیل ایمان داشته باش.»