جنگ داخلی سوریه ۶.۲ میلیون نفر را از خانه‌هاشان رانده است و ۵.۶ میلیون تن را در کشورهای همسایه آواره کرده است. به گزارش آژانس ویژه آوارگان سازمان ملل (کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان)، بخش عمده رویارویی با این مسئله برعهده لبنان – میزبان ۹۱۴.۶۴۸ آواره سوری بوده است. اما بحران مالی و اقتصادی در لبنان، کمک‌رسانی و توزیع مایحتاج به آسیب‌پذیرترین ساکنان لبنان را دشوار کرده است.
هنان، یک آواره ۳۶ ساله سوری، می‌گوید:«دعا می‌‌کنم بتوانم به خانه‌ام برگردم. اوضاع در حال حاضر بسیار وخیم است. پشت سوریه شکسته است. لبنان هم درهمین وضع است. اگر از خارج بیایند و ما را ببینند، شاید شانس داشته باشیم، در غیر این صورت، احساس خواهیم کرد که رها‌یمان کرده‌اند.»
در سال ۲۰۱۳ در پی تبادل شدید آتش‌بارها و بمباران، هنان از خانه‌اش در «ریف دمشق» (در جنوب غربی سوریه) گریخت. بسیاری دیگر نیز همه متعلقاتشان را رها کردند و تنها با لباس تنشان از زیر بمباران‌ها گریختند. شوهر هنان در زندان بود و او به تنهایی به خانه جدیدش، چادری در ارتفاعات پوشیده از برف «عرسال» در لبنان پا گذاشت.
این منطقه، میزبان ۳۹ هزار آواره است که در چادرها و پناهگاه‌هایی در ۱۳۳ محل غیررسمی، اسکان داده شده اند. به گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان، سرپرستی ۸۵.۰۲۲ خانواده پناهندگان بر عهده زنان است که ۸.۱۶۳ از آن‌ها، زنان تنهایی هستند که شوهرانشان یا در جنگ کشته شده‌اند، یابه علت امتناع از شرکت در جنگ، زندانی شده‌اند، یا بیمارتر از آن بوده‌اند که بتوانند مسافرت کنند. حدود ۴۰ درصد از پناهندگانی چون هنان، از برنامه کمک غذایی سازمان ملل کمک می‌گیرند که در موردی مشابه او، معمولا بالغ بر ۴۰ هزار پوند لبنانی برای خود و دو دخترش است. این مبلغ، با ارزش برابری ۱۵۰۰پوند لبنانی در مقابل یک دلار، وجهی برابر با ۸۰ دلار (۶۱ پوند بریتانیا) در ماه است.
اقتصاد لبنان مبتنی بر ورود آزاد دلار به بانک‌های این کشور بوده است، اما این روند به شدت کاهش یافته است و چرخ اقتصاد کند شده است. این معضل، با مشکل کمبود نقدینگی بانک‌ها و شاخص سی درصدی تورم پولی، دوچندان شده است. بازار سیاه ارز، ارزش برابری هر دلار در مقابل پوند لبنان را در مرز ۲۳۰۰ قرار داده است که به معنای آن است که سازمان‌های امداد برای انتقال اعانه‌ها به بانک‌ها و دسترسی به حساب‌هایشان، با دشواری‌های بسیاری دست به‌گریبانند. بانک‌ها حداکثر مبلغ برداشت از هر حساب را به ۲۰۰ دلار در هفته محدود کرده‌اند.
از سوی دیگر، «محمد کباره» وزیر سابق کار، دربیانیه‌ای شاخص بیکاری در لبنان را ۲۵ درصد برآورد کرده است. با توجه به بیکاری در چنین سطحی، پناهندگان امکان آن را ندارند که برای جبران کاهش ارزش برابری پوند لبنانی، شغلی پیدا کنند.
هیچ‌یک از این‌ها درد نائف ۳۵ ساله، دانشجوی سابق حقوق، را که بیکار است و با خانواده‌اش کنار یک بخاری کوچک خاموش نشسته است، درمان نمی‌کند. او می‌گوید:«وقتی نفت چراغ تمام می‌شود و بضاعت خرید آن را نداریم، مجبوریم هرچه می‌توانیم بسوزانیم تا چادر را گرم کنیم؛ پلاستیک، برزنت، و حتی کفش‌های کهنه.» در ماه‌های سردتر زمستان، درجه حرارت شب‌های ارتفاعات عرسال به منهای ۸ درجه زیر صفر می‌رسد. دو روز است که دو دختر دو و پنج ساله‌اش چیزی نخورده‌اند.
به گفته کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، پیامد بحران اقتصادی در لبنان، نه تنها آوارگان سوری و فلسطینی، بلکه دامن طبقه متوسط این کشور را نیز گرفته است. نیازهای (پناهجویان)، منابع کشورهای منطقه از جمله عراق، اردن، مصر، ترکیه و لبنان را سخت تحت فشار قرار داده است. ریچارد کومیجیان، وزیر امور اجتماعی لبنان، می‌گوید که در شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی لبنان، احتمالا این کشورتا پایان سال جاری شاهد سقوط دستکم ۲ میلیون نفر به زیر خط فقر خواهد بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
میرِی ژیرار، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان در لبنان، در گفت‌وگویی اختصاصی با ایندیپندنت گفت: «آینده لبنان در کوتاه و میان‌مدت بسیار وخیم است. با توجه به حضور ۷۳ درصد آوارگان سوری در لبنان که زیر خط فقر هستند و ۵۵ درصد که به گونه‌ای فاحش زیر خط فقرند، کودکان خردسال مجبور به کار یا گدایی در خیابان‌ها شده‌اند. اینجا و فعلا کمیساریای سازمان ملل، برای رساندن کمک‌های بشر دوستانه معجزه می‌کند، اما آینده مسئله دیگری است.»
در این میان، احمد ال رومیحی، مسئول امداد بین‌المللی بنیاد خیریه و غیردولتی قطر که در ۵۰ کشور مختلف همه ساله به ۱۰ میلیون نفر کمک می‌رساند، می‌گوید:«ما به بحران آوارگان در مراحل اولیه توجه می‌کنیم. ما در طول پنج سال گذشته، از طریق شرکای خود بیش از ۳۰ میلیون دلار به آوارگان سوری لبنان کمک کرده‌ایم. این کمک‌ها شامل تولید و مرمت چادرها، توزیع غذا و سوخت، خدمات درمانی و حمایت‌های آموزشی برای کودکان بوده است. اما هنوز کارهای بسیاری باقی مانده است.»
او افزود:«ما باید همبستگی نشان بدهیم. نه تنها برای کسانی که از وطنشان آواره شده‌اند، بلکه برای کشورهایی که بار سنگین (پناه دادن به آن‌ها) را بر دوش می‌کشند. با توجه به خستگی آن‌ها از تحمل مسئولیت این بحران، ما از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم که به وعده‌هاشان به سوری‌هایی که در کشورهای همسایه‌شان پناه جسته‌اند، عمل کنند و در کشیدن این بار سنگین، همراهی کنند.
خانم ژیرار ضمن قدردانی از بنیاد قطر برای نقش مهمی که در تعهد به رفع بحران برعهده گرفته است، گفت:«ما باید همه را به حرکت وادار کنیم. یک نهاد به تنهایی از عهده این بحران برنمی‌آید.»
ژیرار که احتمالا یکی از پرچالش‌ترین نقش‌ها را در این زمینه دارد، در خاتمه گفت:«این که با گذشت نه سال از بحران آوارگان سوری در لبنان، در مورد آن کمتر و کمتر صحبت می‌شود، به معنای آن نیست که مسئله از میان رفته و حل شده است. باید بار دیگر همگان را وادار کرد کاری در مورد آن بکنند. جامعه مدنی، استادان دانشگاه‌ها و بخش خصوصی می‌توانند کمک کنند.»
در حالی که توجه رسانه‌ها به تحولات دیگری معطوف است، آسان‌ترین گزینه شاید نادیده گرفتن بحران باشد، با این امید که مسئله به گونه‌ای معجزه آسا برطرف شود. این واقعیت اما به جای خود باقی است که آوارگان سوری به سختی در کشوری مثل لبنان قادرند به حیات خود ادامه دهند، و بیش از هر زمان دیگر، نیازمند کمک‌های جامعه بین‌المللی هستند.
برای کمک به آوارگان سوریه در لبنان به این تارنما رجوع کنید
© The Independent
