سفر تلخ یوزپلنگ‌های ایرانی در قفس‌های بی‌پنجره

امروز تصاویری از نحوه جابه‌جایی و انتقال دو یوزپلنگ به نام‌های «ایران» و «کوشکی» از پارک پردیسان به سمنان، توسط «روابط‌عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست» منتشر شد که شکل بیهوش کردن یکی از این یوزپلنگ‌ها نگرانی بسیاری از فعالان محیط‌ زیست را به دنبال داشت.

به نوشته برخی از فعالان حوزه محیط زیست در ایران، هرچند که تیرهای بیهوش‌کننده بر یکی از این یوزپلنگ‌ها اثر نمی‌کرد، اما اصرار مسئولان برای انتقال این گربه‌سان درحال انقراض، باعث شد که دوبار به سمت او تیر بیهوشی پرتاب شود.

به نوشته همشهری آنلاین، یوزپلنگ‌ها حیوانات بسیار حساسی هستند. پرتاب چندباره تیر بیهوشی به سمت یوزپلنگ‌های پردیسان، میزان اضطراب در آن‌ها را افزایش می‌دهد.

با این حال، مدیرکل روابط‌عمومی سازمان حفاظت محیط ‌زیست کشور می‌گوید: «تنها دوبار داروی بیهوشی پرتاب شد که یکی موفقیت‌آمیز بود ولی دامپزشک تشخیص داد که نباید بیش از این به حیوان دارو تزریق شود.»

همین موضوع باعث شده است تا در تمام مدت انتقال، یوزپلنگ مضطرب خود را به در دیوار قفسی بکوبد که برای حمل او تعبیه شده بوده است. قفسی کوچک و تنگ و تار که در فیلم‌ واضح است که شرایط مناسبی برای انتقال این گونه جانوری نایاب نیست.

عبدالرضا سپنجی درباره تصمیم برای انتقال یوزهای در اسارت پردیسان به پارک ملی توران با هدف زادآوری به همشهری آنلاین گفت: «برای ایران فقط یک بار اقدام به بیهوشی شد که موفقیت‌آمیز بود. در این فاصله نمونه‌گیری خون هم انجام شد و پس از ریورس و به هوش آمدن، در قفسی با ۷ لایه MDF راهی سمنان شد.»

به نوشته همشهری «پیش از عید امسال نیز دلبر (یوزپلنگ ماده) به دلیل عفونت کلیه بارها با دوز کم برای بیهوشی مورد اصابت تیر قرار گرفت که البته بیهوشی این یوز در اسارت پردیسان موفقیت‌آمیز نبود.» 

پس از شیوع گسترده کرونا در ایران، عملیات انتقال یوزپلنگ‌های ایرانی از پارک پردیسان متوقف شد.

شهاب‌الدین منتظمی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط ‌زیست، در خصوص شرایط و نحوه انتقال یوزپلنگ‌های پردیسان به همشهری آنلاین گفته است که «باکس‌های تعبیه شده برای انتقال این گونه‌ها از بهترین باکس‌ها و مخصوص حمل گربه‌سانان است». با این حال، در تصاویر واضح است که قفس مخصوص حمل یوزپلنگ‌ها، یک فضای فلزی بدون برخورداری از ضربه‌گیر است.

عبدالرضا سپنجی، مدیر روابط‌عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، هم در گفت‌وگو با همشهری آنلاین گفته است که «دیواره‌های قفس از جنس چوب MDF و برای حمل یوزپلنگ مناسب است». 

به گفته او، «انتقال یوزها به پارک ملی توران حاصل جمع‌بندی مسئولان معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست و مشورت با مشاورانی از آفریقای جنوبی و آلمان است».

سوء‌مدیریت در حفاظت از محیط زیست ایران و هم‌چنین تلاش برای ممانعت از انقراض گونه‌های درحال نابودی کشور، باعث شده است که در سال‌های اخیر بسیاری از گونه‌های نایاب جانوری ایران به طور کامل در معرض انقراض قرار بگیرند. از سوی دیگر، دخالت‌های سیاسی فراوان حکومت در پروژه‌های زیست‌محیطی و برخوردهای شدید امنیتی با فعالان محیط زیست در کشور، باعث شده است تا پیچیدگی‌های فعالیت‌های زیست‌محیطی در ایران و تلاش برای حفظ گونه‌های جانوری، نیز هر چه بیشتر شود.