یک نقطه روشن که حالا در دل این همه‌گیری در سراسر جهان خود را نشان می‌دهد، این است که شاید عصر پوپولیسم راست را به آخر برساند. فقط شیوه مواجهه‌ ترامپ با بحران کرونا کافی بوده است تا دریابیم که سپردن سکان دولت به یک شومن راست‌گرا، تا چه حد می‌تواند خطرناک باشد.

طبق نظرسنجی‌ها، وی نه تنها ممکن است که در انتخابات مغلوب شود، بلکه حتی ممکن است توازن مجلس سنا را هم به نفع حزب دموکرات تغییر دهد.

از دموکرات‌های واشنگتن زمزمه‌هایی درباره تنظیم برنامه‌هایی برای دوره بعد از ترامپ به گوش می‌رسد. حتی جمهوریخواهان هم از قدم‌های اشتباه وی نظیر پیشنهادش به تزریق مواد ضدعفونی‌کننده  برای درمان کووید ۱۹، به چنان آینده‌ای می‌اندیشند.

مقررات فاصله‌گیری اجتماعی شاید مانع از تلاش‌هایی مشابه یک «کنفرانس یالتا» (کنفرانس معروف یالتا که دوران پس از جنگ جهانی دوم را پایه‌ریزی کرد) برای تنظیم نظم دوران پسا پوپولیسم شده باشد، اما برخی از بازیگران کلیدی (عرصه سیاست) با مکالمات تلفنی و جلسات «زوم»، تنظیم طرح‌هایی را آغاز کرده‌اند. فهرست گام‌هایی که باید برداشته شود، شامل مقررات محکم‌تر حمایت‌های مالی کارزارهای انتخاباتی، مستحکم‌تر کردن نهادهای نظارتی که ترامپ از هم پاشیده است، اصلاحات در زمینه مهاجرت، و سخت‌تر کردن قوانین برای وادار کردن نامزدهای انتخابات به شفاف سازی حمایت‌های مالی آنان است.

یکی از مقامات در واشینگتن می‌گوید: «تمرکز اصلی این بحث بر نابرابری، فساد و حضور جمع معدودی در قدرت، و درک خودکامگی است. در این مذاکرات می‌کوشیم تا به درک درستی از فساد به‌عنوان خطری در سطح ملی و بین‌االمللی برسیم.»

دارون آکیموگلو، استاد اقتصاد موسسه تکنولوٰژی ماساچوست، اخیرا طرحی را ارائه داده که در آن به اصلاحات اقتصادی و سیاسی می‌پردازد. این طرح راهبردی را با هدف مقابله با کاستی‌هایی در سیاست و اقتصاد ایالات متحده ترسیم می‌کند که با افزایش نابرابری‌ها و به حاشیه رانده شدن‌های سیاسی، به قدرت‌گیری ترامپ انجامید. با این حال، برای پیشبرد چنین انقلاب گسترده‌ای، باید نخست پاکسازی‌ کرد.

بسیاری از جمهوریخواهان به دلیل فرصت‌طلبی و کسب موقعیت‌های شغلی، با برنامه‌های ترامپ کنار آمدند. قانونگذاران حالا می‌توانند با درخواست قانونی از اعضای داخلی این حلقه برای پایدار کردن آنها به ادای شهادت، احتمال قدرت گرفتن یک ترامپ بعدی را دشوارتر کنند. آنها تحت سوگند قانونی، مجبور خواهند بود توضیح دهند که چه نقشی در رسوایی‌های این دوره ریاست جمهوری داشته‌اند: از معامله با روسیه تا طوفان پورتوریکو گرفته، تا انداختن فرزندان مهاجران در قفس‌ها و منع کمک‌رسانی به ایالات دموکرات در بحران کرونا.

رفتارهای مجرمانه باید به صورت قانونی پیگیری شوند، سوءاستفاده‌های مدنی باید به دعوی قضایی رسیده و رفتارهای غیر‌اخلاقی هم باید به صورت علنی مورد بررسی قرار گیرند.

ترامپ از ناکجا آباد نیامده است. علاوه بر آن جمهوریخواهان مجموعه‌ای از رسانه‌ها، مشاوران و سرمایه‌گذران را در اختیار دارند که به آنها امکان رشد می‌دهد. در صورت در آمیختن سیاست با پوپولیسم، همه آنها پیش از پاسخگویی به کنگره، باید حتما شناخته شوند و به عموم جواب پس بدهند.

البته که آزادی بیان نباید محدود یا نقض شود. اما خروجی‌های رسانه با پخش اخبار کذب و به مخاطره انداختن عموم، نظیر شبکه خبری فاکس که تهدید کرونا را دست کم می‌گیرد، در حالی که کارکنانش به احتکار ماسک دست می‌زنند، قوانین فدرال را زیر پا می‌گذارند. این رابطه پنهانی رسانه و ترامپ باید برملا شود.

علاوه بر این، وضعیت معافیت مالیاتی مشاورین، نهادها و ارگان‌های مذهبی که حول و حوش ترامپ می‌گردند و باعث ترغیب و تشویق وی می‌شوند، باید با دقت مورد بازبینی قرار بگیرد.

در سال ۲۰۰۹، رئیس جمهور اوباما در تلاش برای ایجاد مجمعی برای کاهش سوء استفاده‌ها در گذشته شامل اعمال شکنجه گسترده توسط سازمان سی‌آی‌ای بود. با نگاه به گذشته می‌بینیم که در واقع، این اقدام برداشتن قدمی اشتباه بود. چرا که جمهوریخواهان را به دست‌راستی‌های افراطی در اروپا نزدیک کرد.

یکی ازمقامات در واشنگتن می گوید: «اشتباه دولت اوباما این بود که به دنبال پاسخگویی نبود. آنچه که از رئیس جمهور بعدی انتظار دارم این است که پاسخگو باشد.»

جو بایدن نامزد احتمالی دموکرات، که ممکن است وسوسه دنبال کردن اوباما را داشته باشد، می‌تواند به جمهوریخواهان فرصت قدرت دادن به ترامپ را بدهد که اشتباهی بسیار پر هزینه است: شیوه بی‌فکر، خالی و ترسناک ترامپ برای ریاست جموری آینده. او ابراز داشت که ترامپ ماه ژانویه دفتر خود را ترک خواهد کرد، اما پیامدهای آن به آسانی از بین نمی‌رود. 

وی افزود: «او هنوز در توییتر است. با فاکس تماس می‌گیرد و شیوه خودش را دارد.»

حتی اگر ترامپ با وجود همه نظر سنجی‌ها چهار سال دیگر انتخاب شود، می‌ارزد که سایر رقیبانش دریابند که کسی هچون او دیگر هرگز به مسند قدرت باز نخواهد گشت.

از بین رفتن این انتخابات مسموم ترامپی، در حال حاضر نه تنها به نفع آمریکاست، بلکه در تمام جهان طنین‌انداز خواهد بود. تعاملات تحقیر‌آمیز و مجازات نیروی امنیتی ترامپ و همفکرانش‌ در سراسر جهان، تقابلی علیه حامیان به قدرت رسیدن یک شارلاتان است.