تردیدی نیست که تداوم سیطره جویی حزب الله در بیش از دو دهه گذشته لبنان را در انزوا قرار داده و اقتصاد ملی این کشور را به شدت دچار بحران کرده است. سازمان حزب الله با بهره برداری از آشفتگی های لبنان توانست در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی نفوذ کند و منافع ملی را در تمام عرصه ها قربانی اهداف سیاسی خود کند. همین امر باعث شد تا اقتصاد لبنان در سراشیبی سقوط حرکت کند و در فرجام، ملت لبنان را علیه سیاست های دولت به خیابان ها بکشاند. پس از تشدید تظاهرات ضد دولتی و هنگامی که تمام ترفندها و تلاش های حزب الله برای سرکوبی تظاهرات بی نتیجه ماند، سعد حریری، نخست وزیر پیشین لبنان ناگزیر به استعفا شد. اما به رغم ادامه اعتراضات و قربانی های بی شمار، شهروندان لبنانی نتوانستند دست حزب الله را از قدرت کوتاه کنند و کشور را از سیطره این سازمان که تبدیل به یک دولت موازی در لبنان شده است، نجات دهند.

سپس تلاش ها برای تشکیل دولت جدید آغاز شد تا خواسته های معترضان را برآورده کند و پس از تنش ها و رایزنی های بسیار، سرانجام حسان دیاب به عنوان نخست وزیر لبنان معرفی شد. هرچند حزب الله تا هنوز نفوذ و اختیارات بسیاری دارد، اما دولت جدید لبنان تلاش های خود را برای بیرون رفت از بحران اقتصادی آغاز کرده است و حسان دیاب سعی دارد در گام نخست، به پرونده بحران اقتصادی بپردازد، زیرا اقتصاد لبنان آن چنان آسیب پذیر شده است که در وضعیت کنونی، دولت لبنان بدون همکاری های بین المللی قادر به اتخاذ هیچ اقدامی نیست.

برای رسیدن به این هدف، دولت لبنان ضمن آماده کردن برنامه راهبردی اقتصادی، گفت و گوهای خود را با صندوق بین المللی پول آغاز کرده است و سعی دارد موافقت جامعه جهانی را برای تأمین حمایت مالی از لبنان به دست آورد. اما با در نظر داشت این که حزب الله تا هنوز نقش اساسی در تصمیم گیری های دولت دارد، بنابر این، بعید به نظر می رسد که جامعه جهانی حاضر به همکاری با لبنان شود، زیرا اغلب کارشناسان عقیده دارند که کمک به لبنان در شرایط کنونی به معنی کمک به سازمان حزب الله است و در وضعیتی که حزب الله همه چیز را در تصرف دارد، ملت آسیب دیده لبنان هیچ سودی از این کمک ها نمی برد.

شمار بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که برای بیرون رفت از انزوای کنونی و دستیابی به کمک های جامعه جهانی، لبنان بایستی شاهد اصلاحات اساسی و بنیادین باشد و شفافیت در تمام زمینه ها حاکم شود، در غیر این صورت جامعه جهانی نمی تواند به برنامه های دولت اعتماد کند. در همین راستا، جفری فلتمن، سفیر پیشین ایالات متحده در لبنان در مقاله که به تازگی منتشر کرده است، با اشاره به چالش های موجود در لبنان، نوشته است که اتکای دولت لبنان به سازمان حزب الله و متحدان آن، عمده ترین مانعی برای کمک های بین المللی به این کشور به شمار می رود، بنابر این، دولت لبنان باید در قدم نخست، جامعه جهانی را اطمینان دهد که همکاری های اقتصادی هرگز برای گسترش هژمونی حزب الله به مصرف نمی رسد.

در همین حال، گفته می شود گفت و گوهای نخست وزیر جدید لبنان با صندوق بین المللی پول از یک سو با چالش نقش حزب الله در دولت لبنان رو به رو شده است و از سوی دیگر بانک های لبنان به دلیل این که برنامه راهبردی اقتصادی دولت را فراخور اوضاع اقتصادی کشور نمی دانند، حاضر به حمایت از طرح اقتصادی دولت نمی باشند و دو مانع یاد شده می تواند لبنان را از دستیابی به کمک های جامعه جهانی محروم کند. در این میان، اغلب بانک های لبنان تأکید دارند که برنامه اقتصادی دولت، پاسخگو به نیازمندی های جامعه لبنان نیست و عملی شدن آن می تواند کشور را با افزایش تورم و چالش های اقتصادی بیشتری مواجه کند.

در همین حال، رئیس حزب صلح لبنان می گوید: با توجه به این که حزب الله و متحدان آن تا هنوز اختیارات زیادی را در دست دارند، شانس دستیابی لبنان به حمایت صندوق بین المللی پول بسیار اندک است و تردیدی نیست که عمده ترین شرط برای دریافت همکاری های بین المللی و منطقه ای، محدودیت سلاح به دست دولت است. افزون بر آن، بحران روابط دیپلماتیک میان لبنان و کشورهای عربی مانع دیگری برای دستیابی لبنان به کمک های اقتصادی است، زیرا اغلب کشورهای عربی بدین باورند که لبنان تا هنوز از سوی حزب الله رهبری و اداره می شود. افزون بر آن، دولت کنونی لبنان نه تنها نمایندگی از همه اقشار ملت نمی کند بلکه نمی تواند پاسخگو به مطالبات معترضان باشد و یا این که به مبارزه علیه پدیده رو به گسترش فساد اداری و مالی بپردازد. از این رو با در نظر داشت شرایط فعلی لبنان، کمک های بین المللی نمی تواند هیچ سودی برای ملت لبنان داشته باشد.

در واقع، لبنان زمانی می تواند بر چالش های اقتصادی چیره شود که دولت آن از سیطره احزاب و گروه های فرصت طلب رهایی یابد و نهادهای دولتی در تلاش برای تأمین منافع ملی باشند و به هیچ سازمان و گروه مشخصی فرصت امتیاز خواهی داده نشود.

در همین حال و به رغم این که کوتاه کردن دست حزب الله و متحدان آن از قدرت، با چالش های بی شماری رو به رو است اما به نظر می رسد که لبنان ناگزیر است سرانجام دست به این اقدام بزند و درصدد کاهش نفوذ حزب الله و متحدان آن شود، در غیر این صورت این کشور همچنان در انزوا باقی خواهد ماند و هیچ گونه کمکی را از سوی کشورهای عربی و یا جامعه بین المللی دریافت نخواهد کرد.

https://www.independentarabia.com