پس از موافقت اسرائیل به طرح پیشنهادی یحی السنوار، رئیس دفتر سیاسی سازمان حماس در نوار‌غزه در مورد تبادل زندانیان، تلاش‌های بین‌المللی به منظور میانجی‌گری میان دو جانب آغاز شد و شماری از شخصیت‌های سیاسی مطرح در عرصه مسائل بین‌المللی با اسرائیل و حماس در تماس شدند تا برای تحقق این هدف انسانی، نقش میانجی ایفا کنند. گفته می‌شود حماس و اسرائیل به تازگی تماس‌های را از سوی برخی از نهادهای بین المللی و شخصیت‌های سیاسی ذیدخل در تحولات خاورمیانه دریافت کردند که نشان می‌دهد جامعه جهانی از طرح تبادل زندانیان میان حماس و اسرائیل استقبال کرده و آمادگی خود را برای ارائه همکاری و ایجاد هماهنگی میان دو جانب ابراز داشته است.

البته قرار است تبادل زندانیان در سایه همکاری برخی از کشورها و زیر نظر کمیته بین‌المللی صلیب سرخ انجام شود و شماری از کشورها برای فراهم کردن زمینه تبادل زندانیان میان حماس و اسرائیل ابراز آمادگی کردند و در این میان، رولاند اشتاینگر، فرستاده ویژه سوئیس در خاورمیانه، شماری از اعضای سرویس اطلاعاتی آلمان و برخی از افسران اطلاعاتی مصر وارد عمل شده‌اند. در همین حال، منابع نزدیک به حماس اظهار داشتند که هرچند گفت و گو‌ها برای رسیدن به توافقی به منظور تبادل زندانیان تا هنوز در مرحله آغازین قرار دارد، اما تمایل هر دوجانب به عملی شدن این طرح، امیدوار کننده به نظر می‌رسد.

به هر‌حال، طبق اطلاعات تأیید شده، اسرائیل و حماس توافق کردند که رولاند اشتاینگر، فرستاده ویژه سوئیس در خاورمیانه نقش اصلی را در میانجی‌گری میان دو جانب بازی کند.

قابل ذکر است که رولاند اشتاینگر در گذشته به عنوان نماینده دولت سوئیس برای تشکیلات خودگردان فلسطین کار می‌کرد و در طول سال‌های خدمت، تماس‌های بسیاری با رهبران جناح‌های مختلف فلسطینی داشته و از واقعیت اوضاع در کرانه‌باختری و نوارغزه آگاهی کاملی دارد.

همچنان، اشتاینگر حامی و طرفدار حل عادلانه مسئله فلسطین به شمار رفته و بارها از اسرائیل خواسته است از ساخت و ساز شهرک‌های یهودینشینی که حقوق فلسطینیان را در کرانه‌باختری نقض می‌کند خودداری کند. وی همچنان کشور خود را به رای‌دادن برای حمایت از گزارش "گلدستون" که از سوی هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره مناقشه غزه صادر شده بود، تشویق کرده است.

فرستاده ویژه سوئیس طی چند روز گذشته توانسته است با اعضای دفتر سیاسی سازمان حماس که در کشورهای منطقه به سر می‌برند تماس برقرار کند و گام‌های آغازین را در راستای تقارب دیدگاه‌ها بردارد. اما به صورت رسمی تا کنون از هیچ اقدامی برای تبادل زندانیان میان حماس و اسرائیل پرده برداشته نشده است. در همین‌حال، حسام بدران، عضو دفتر سیاسی حماس گفت: ترجیح می‌دهیم پیش از رسیدن به توافقات مورد‌ نظر از رسانه‌ها دوری کنیم.

از سوی دیگر، شبکه تلویزیون دولتی اسرائیل«کان»، اعلام کرده است که دیپلمات سوئیسی طی چند سال گذشته دیدارهای متعددی با مقامات اسرائیلی و فلسطینی داشته و در راستای مبادله زندانیان تلاش‌های بسیاری انجام داده است. در همین‌حال وزارت امور خارجه سوئیس نیز بدون این‌که اشاره به جزئیات مسئله کند، اظهار داشت؛ "تلاش در این زمینه را به عنوان یک رسالتی می‌دانیم و سعی داریم در این راستا نقش مثبتی را ایفا کنیم."

البته گزارش‌های تأیید شده حاکی از آن است که فرستاده سوئیس با اعضای دفتر سیاسی حماس از جمله موسی دودین که مسئولیت پرونده زندانیان را بر عهده دارد، جلساتی برگزار کرده است، به گفته موسی دودین، حماس مذاکرات غیر‌مستقیم خود را از طریق میانجی‌ها با اسرائيل آغازه کرده و در تلاش برای فراهم کردن زمینه تبادل زندانیان است. وی افزود: پس از شیوع بیماری کرونا در میان زندانیان، حماس طرح تبادل زندانیان با اسرائیل را به عنوان ابتکار بشردوستانه  پیشنهاد کرد و سعی دارد افراد سالخورده، بیماران و زنان فلسطینی را که در اسارت اسرائیل به سر می‌برند از زندان‌های اسرائیل آزاد کند.

در همین‌حال، عبدالستار قاسم، استاد علوم سیاسی در دانشگاه (النجاح الوطنیه) در شهر نابلس می‌گوید: فرستاده سوئیس در زمینه مذاکرات تجربه بسیار خوبی دارد، افزون بر آن که سوئیس نیز رابطه بسیار عالی با فلسطینی ها و اسرائیلی ها داشته و همواره نقش مثبتی را ایفا کرده است و همین امر باعث می‌شود تا هر دو جانب اسرائیلی و فلسطینی با پیشنهادهای وی موافقت نشان دهند. قاسم باور دارد که سازمان حماس به هدف گسترش روابط با جامعه اروپا و نشان دادن حسن نیت، به خواسته‌های فرستاده سوئیس پاسخ مثبت خواهد داد و در نتیجه، احتمال دسترسی به توافقی برای تبادل زندانیان میان حماس و اسرائیل افزایش خواهد یافت.

البته مسئولان ارشد اطلاعاتی آلمان نیز نقش قابل ذکری در ایجاد هماهنگی برای فراهم کردن زمینه تبادل زندانیان ایفا خواهند کرد به ویژه پس از آن که رووین ریولین، رئیس جمهوری اسرائیل در ماه ژانویه گذشته از آلمان دیدار کرده و روابط دو جانب را گسترش بیشتری داد.

قابل یادآوری است که در نتیجه تلاش‌های آلمان و مصر، نخستین مبادله زندانیان موسوم به (معامله شالیت) که در سال ۲۰۱۱ میان اسرائیل و فلسطین صورت گرفت منجر به آزادی ۱۰۲۷ تن از زندانیان فلسطینی در ازای رهایی گلعاد شاليت، سرباز اسرائیلی اسیره شده توسط فلسطینیان شد.

البته بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای نخستین بار با اجرای مذاکرات غیر مستقیم با حماس موافقت کرده و سعی دارد ۴ سرباز اسرائیلی اسیره شده در نوار غزه (شاوول آرون، هدار گولدن، آبراهام منگستون و هاشم بدوی السید) را در تفاهم با سازمان حماس آزاد کند. در مقابل، سازمان حماس نیز سعی دارد با استفاده از این فرصت شماری از اسیران فلسطینی که تعداد آن‌ها بیش از ۵ هزار نفر می‌باشد را از زندان‌های اسرائیل آزاد کند.

https://www.independentarabia.com