دونالد ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی، به نهادهای فدرال اجازه داد شرکت‌های بزرگ فناوری نظیر توئیتر، فیسبوک و گوگل را در خصوص نحوه ارائه و مدیریت محتوا مورد پیگرد و بازرسی قرار دهند.

رئیس جمهور آمریکا هنگام امضای این دستور از «قدرت بی حد و مرز» شبکه‌های مجازی شکایت کرد و افزود «فکرش را بکنید، اگر شرکت مخابرات مکالمه تلفنی شما را دستکاری یا خاموش می‌کرد چه می‌شد.»

این دستور در حالی صادر شده است که دور روز پیش، توئیتر لینکی را در کنار برخی توئیت‌های آقای ترامپ گذاشت که کاربران را به تارنماهای «راستی‌آزمایی» صحبت‌های او هدایت می‌کند. توئیتر اولین بار است که چنین اقدامی انجام داده است. توئیت‌های مورد بحث عمدتا در مورد ادعاهای رئیس جمهور مبنی بر تقلب‌پذیر بودن رأی‌گیری از طریق پست بودند، اما او همین هفته شایعه بی‌اساس دیگری را نیز توئیت کرد که در آن جو اسکاربرو، نماینده پیشین کنگره و مجری فعلی ام اس ان بی سی، را در قتل کارمند سابق در سال ۲۰۰۰ دخیل می‌داند.

واکنش آقای ترامپ میزان خشم او را نشان می‌دهد. او و همفکران دست راستیش با شکوه و گلایه از اقدامات توئیتر و هم‌قطاران‌شان در پایین آوردن جایگاه محافظه‌کاران در فضای مجازی، تمام این هفته را مدعی شدند این شرکت سعی در سانسور کردن رئیس جمهور دارد.

او روز پنج شنبه گفت توئیتر برای پست‌هایش راستی‌آزمایی گذاشته است چون که آنها صاحب «نظر» هستند و این حرکت یک «فعالیت سیاسی» است.

هنوز معلوم نیست این دستور چه آثار و نتایجی خواهد داشت ولی صنایع فناوری این دستور را قانونی نمی‌دانند و ظاهرا برای اقدام حقوقی آماده می‌شوند. رئیس جمهور هم به خبرنگاران گفته انتظار کشمکش حقوقی را دارد «به نظرم کار به دادگاه می‌کشد، ولی خوب چه باک.»

کایلی مک انانی، سخنگوی کاخ سفید، به خبرنگاران گفته است که قانون فعلی دست ما را طوری بسته که نمی‌توانیم بفهمیم شرکت‌های خدمات مجازی چگونه اطلاعات را دسته‌بندی و قضاوت می‌کنند. به گفته وی، دستور جدید برای برداشتن برخی موانع و شفاف کردن شیوه انجام این قضاوت‌هاست.

دستور جدید رئیس جمهور احتمالا به نهادهای فدرال آمریکا اجازه می‌دهد از مصونیت‌های حقوقی موسوم به «تبصره ۲۳۰» عبور کنند. تبصره ۲۳۰ از شرکت‌های اینترنتی در قبال محتوایی که در تارنما‌های خود ارائه می‌دهند سلب مسئولیت می‌کند. دستور مزبور، در صورت حمایت کمیسیون ارتباطات فدرال، حتی ممکن است به دولت اجازه دهد تفسیر متفاوتی از تبصره ۲۳۰ برای نهادهای بازرسی ایجاد کند.

وکلای حقوقی صنعت فناوری معتقدند این دستور می‌تواند تهدیدی برای اصل آزادی بیان باشد و شرکت‌های وابسته به اینترنت را با مشکلات ناشناخته‌ای مواجه کند.

ماتیو شرویر، رئیس اتحادیه صنعت مخابرات و کامپیوتر، در گفتگویی با واشنگتن پست می‌گوید «این عملا چوب قانونی گذاشتن لای چرخ شرکتی است که صرفا رئیس جمهور را مورد سؤال قرار داده است.»

نمایندگان دموکرات کنگره هم، چنان که پیش‌بینی می‌شد، حرکت رئیس جمهور را دنبال می‌کنند.

ریچارد بلومنتال، عضو کمیسیون قضایی کنگره، در توئیتی گفته است «ایرادات وارده به قانون جاری به جا، اما این که ترامپ ساطور به دست گرفته و به قصد عوام‌فریبی حمله می‌کند کار غلطی است. این کار آزادی بیان را به خطر انداخته و قدرت انتقاد را زیر سؤال می‌برد. این حرکت محکوم است.»

تد لیو، نماینده کالیفرنیا و عضو کمیسیون قضایی هم در توئیتی گفته است این دستور نمی‌تواند مقررات یا قانون اساسی را تغییر دهد. تبصره ۲۳۰ همان چیزی است که بر اساس آن ترامپ می‌تواند افکار آشفته خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کند.

او نوشته است «اصل اول قانون اساسی به شرکت‌ها اجازه داده است برای پاسخ هر چیزی بگویند.»

و سناتور ران وایدن از اوریگان گفته است آقای ترامپ و ویلیام بار، دادستان کل، موظف به اجرای قوانینی هستند که کنگره تصویب و دادگاه‌ها تأئید کرده‌اند. هر دستور خلافی غیرقانونی است و مسئولین فدرال طبق سوگند خود باید با آن مقابله کنند.

اما آن طور که خانم انانی می‌گوید، دولت است که قوانین نوشته شده قانون‌گذار را تفسیر و اجرا می‌کند. دستور ترامپ معلوم می‌کند که قوه مجریه چگونه تبصره ۲۳۰ را تفسیر خواهد کرد.

آقای ترامپ به خبرنگاران گفته است که او و دادستان کل به کنگره فشار می‌آورند تا قوانین و تبصره ۲۳۰ را اصلاح کنند. با این حال، کارشناسان هنوز قانونی بودن دستور وی را زیر سؤال برده‌اند.

به گفته تیفانی لی، استاد دانشکده حقوق دانشگاه بوستون «اگر درست فهمیده باشم، در این دستور اجرایی ادعا شده شرکت‌های فناوری در راستای تفسیر غلطی از قانون، کاری را کرده‌اند که نباید می‌کردند، و نهادهای قانونی را موظف کرده به بررسی تخلفاتی بپردازد که انجام نشده‌اند.»

آقای ترامپ، علی‌رغم نزاعی که با توئیتر دارد، اعلام کرده است که هیچ تصمیمی برای بستن حسابش در توئیتر ندارد. او معمولا روزانه بیش از ۱۰۰ توئیت جدید یا اشتراکی در توئیتر پست می‌کند.

او به خبرنگاران گفته «اگر یک رسانه واقعا منصف در این کشور داشتیم، من هر ثانیه یک چیز منتشر می‌کردم.»