تلاش‌ها برای ایجاد سیستمی برای پیش‌بینی طوفان‌های مرگبار خورشیدی

بریتانیا، ایالات متحده و اروپا متفقا در تولید یک فرآیند جدید هوافضا همکاری می‌کنند که هدف آن محافظت از فضانوردان، ماهواره‌ها و کره زمین از طوفان‌های مرگبار خورشیدی است.

پژوهش‌گران در حال تولید دستگاهی هستند که از اعماق فضا بادها یا پلاسمای مغناطیسی را که مداوما از خورشید متصاعد می‌شود، ردیابی می‌کند.

به گفته سخنگوی آژانس فضایی بریتانیا، این دستگاه تجزیه کننده پلاسما در مورد «لطمات قریب‌الوقوع «آب و هوا» (اوضاع جوّی) در فضا هشدار می‌دهد».  

گراهام تِرناک، مدیر آژانس فضایی گفت: «وضعیت آب و هوا در فضا می‌تواند شدیدا به ماهواره‌های مهم و ساختارهای زمین لطمه بزند. بنابراین، لازم است که ما با افزایش توانایی‌های خود برای پیش‌بینی فعالیت‌های شدید خورشیدی، این خطر را کاهش دهیم».

طوفان‌های خورشیدی در سال‌های اخیر با ایجاد اخلال در طیف مغناطیسی زمین، موجب بروز مشکلاتی نه‌چندان عمده در کره زمین شده است.

در سال ۲۰۱۵، یک تحول در طیف مغناطیسی زمین موجب بروز اختلال در دستگاه‌های ارتباطی شد که بر اثر آن، «اورورا» یا اشعه‌های رنگینی که معمولا در قطب شمال مشاهده می‌شود، در آسمان آمریکا ظاهر شد.

طوفان‌های خورشیدی اخیر بی‌ضرر بوده‌اند، اما یک طوفان خورشیدی شدید می‌تواند موجب بروز یک فاجعه بشود.

از بادهای مداوم خورشیدی گذشته، خورشید هرازگاهی نیز میلیاردها تُن مواد مغناطیسی در فضا رها می‌کند.

از جمله فعالیت‌های خورشیدی که می‌تواند انسان را در معرض خطرات بیشتری قرار دهد، رها شدن ناگهانی پلاسمای اطراف خورشید همراه با طیف‌های مغناطیسی آن است.  

دانشمندان نگران آنند که چنین واقعه‌ای به سیستم ارتباطات کره زمین لطمه بزند و جان انسان‌ها را به‌خطر اندازد.  

در ژوئیه سال ۲۰۱۲، کره زمین از پیامد یک طوفان شدید که از مدار خورشید خارج شده بود و به یک فضاپیما برخورد کرد، جان سالم به در برد.

دانیل بیکر، ازدانش‌ورزان دانشگاه کلرادوی آمریکا، گفت:«اگر این انفجار تنها یک هفته پیش از آن رخ داده بود، کره زمین در معرض پیامدهای آن قرار می‌گرفت».

او درادامه این نظریه که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، افزود:«اگر چنین واقعه‌ای برای کره زمین رخ می‌داد، ما تا همین الان درگیر جبران خسارات می‌بودیم».

خطرات ناشی از «آب و هوا»ی فضا و توانایی بالقوه آن برای ایجاد اختلال، آنقدر جدی است که دولت (بریتانیا) آن را در فهرست «خطرات جدی در موارد اضطراری غیرنظامی» قرار داده است.  

آخرین اختلال عمده در «آب و هوا»ی فضا که کره زمین را هدف یک طوفان شدید مغناطیسی قرار داد، در سال ۱۸۵۹ رخ داد که به «واقعه کَرینگتون» معروف است.

اگر امروز چنین اتفاقی در کره زمین رخ دهد، ماهواره‌های ارتباطی از کار می‌افتند، سیستم‌های ردیابی «جی پی اس» خاموش می‌شوند، و هواپیماها قادر به ردیابی مسیرهای خود در پرواز نخواهند بود.

اقای ترناک گفت، فرآیند هوافضای جدید، بریتانیا را از «گزند پیامدهای بالقوه اوضاع آب و هوا در فضا مصون نگاه می‌دارد».

آژانس فضایی اروپا،ای‌‌اس‌اِی، مبلغ هفت میلیون پوند به این پروژه آژانس فضایی بریتانیا کمک کرده است.

پژوهشگران در لابراتوار علوم فضایی «مولارد» در دانشگاه «یونیورسیتی کالج» لندن، در جریان تولید این دستگاه  با آژانس فضایی اروپا همکاری خواهند کرد.

این تیم همچنین، با پژوهش‌گران سازمان ملی فضایی و صنایع هوا فضای آمریکا،ناسا، و اداره ملی اقیانوس و جو زمین ایالات متحده، همکاری خواهند داشت.

قرار است در اواخر سال جاری در بریتانیا یک شورای هماهنگی برای راهبردهای فضایی کشور ایجاد شود.