یک هفته پس از انتشار گزارش خبرگزاری رسمی لبنان به نقل از وزارت امور خارجه این کشور، مبنی بر آزادی زودهنگام نزار زکا و یک روز پس از گزارش دیلی استار در مورد آزادی او ظرف 48 ساعت، اظهارات مقامات لبنان و جمهوری اسلامی، از آزادی قریب الوقوع این شهروند لبنانی دارای اقامت آمریکا حکایت دارد.
فارس وابسته به سپاه پاسداران به نقل از یک منبع آگاه خبر تحویل نزار زکا، به حزب الله لبنان را تایید کرده و می نویسد، این اقدام ظرف چند ساعت آینده انجام خواهد شد. فارس تاکید کرده، آزادی نزار زکا "صرفاً بنابر درخواست و میانجیگری حسن نصرالله دبیرکل حزب الله انجام شده است".
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه پیش تر در مورد گزارش های مربوط به آزادی این شهروند لبنانی که از سال 2015 به اتهام جاسوسی برای آمریکا در زندان به سر می برد، گفت:«نزار زکا تقاضای آزادی مشروط کرده و تقاضایی هم از سوی رئیس جمهور لبنان در ارتباط با مساعدت در مورد این محکوم واصل شده که این تقاضا در چارچوب ضوابط و مقررات قانونی در حال بررسی است.» اسماعیلی در پاسخ به پرسش هایی در مورد لیست عفو شدگان رهبری در روز عید فطر خاطرنشان کرد: نام زکا در این فهرست نبوده است. پیش تر خبرگزاری رسمی لبنان گزارش داده بود، نام نزار زکا به درخواست مقامات لبنانی در فهرست 691 نفره عفو شدگان است و به زودی آزاد می شود.
در همین حال روزنامه الجمهوریه لبنان به نقل از میشل عون، رئیس جمهور لبنان نوشت:«نزار قبل از اینکه آمریکایی باشد، لبنانی است و نباید او را تنها گذاشت.» عون افزود: نزد حسن روحانی، رئیس جمهور ایران برای آزادی زکا پادرمیانی کردم و او موافقت کرد. به گفته رئیس جمهور لبنان، عباس ابراهیم، مدیرکل امنیت عمومی لبنان که به تعبیر او «مرد این ماموریت ها» است، راهی تهران شده تا به آزادی هر چه سریعتر زکا کمک کند.
سعد حریری، نخست وزیر لبنان و حسن نصر الله، دبیر کل حزب الله نیز از دیگر میانجی ها در آزادی زکا به شمار می روند. سایت خبری النشره گزارش داده بود که خانواده زکا از حسن نصر الله خواسته بودند از از ایران بخواهد به ظلم علیه این شهروند لبنانی که گفته می شود از بهمن ماه گذشته در اعتصاب غذا به سر می برد، پایان دهد. وزارت امور خارجه آمریکا نیز در واکنش به پیشنهاد دو ماه قبل محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای مبادله زندانیان، خواستار آزادی بی قید و شرط نزار زکا و دیگر آمریکایی های زندانی در ایران شده بود.
زکا کیست؟
نزار زکا پیش از آخرین سفر به ایران در واشینگتن زندگی می کرد و در حوزه آزادی اینترنت و فن آوری اطلاعات فعالیت داشت. او رئیس سازمان ICT بود که کنسرسیومی با مشارکت 13 کشور برای تقویت روند تبادل اطلاعات در منطقه به شمار می رود. زکا در سپتامبر2015، به دعوت دولت حسن روحانی برای شرکت در کنفرانس فرصت های اقتصادی برای زنان و توسعه پایدار، برای پنجمین بار به ایران سفر کرد. او در هجدهم سپتامبر ناپدید شد و دو هفته بعد تلویزیون دولتی ایران گزارش داد به اتهام جاسوسی و ارتباط عمیق با سازمان های اطلاعاتی آمریکا دستگیر شده است. درهمان روز تصویر زکا به همراه سه مرد دیگر در لباس نظامی و اسلحه منتشر شد. رئیس آکادمی نظامی ریورساید در ایالت جورجیا اعلام کرد، این عکس مربوط به این مدرسه بوده است.
آسوشیتدپرس همزمان گزارش داد، شرکت تحت هدایت زکا از سال 2009 حدود 730 هزار دلار از وزارت امور خارجه و برنامه موسوم به «یو اس اید» دریافت کرده که مسئول توسعه و کمک خارجی است. البته نه مقامات آمریکایی و نه لبنانی دریافت این کمک ها را تایید نکرده اند.
در نهایت زکا با حکم دادگاه انقلاب به اتهام جاسوسی برای آمریکا به تحمل 10 سال زندان و پرداخت 4 میلیون و 200 هزار دلار جریمه محکوم شد.
روزنامه صبح نو در مورد آزادی زکا می نویسد، هرچند میشل عون درخواست آزادی او را مطرح کرده بود، کسی که در تصمیم مقامات ایران نقش اثرگذار داشته، سید حسن نصرالله، بوده است. به گزارش این روزنامه اصولگرا، با آزادی نزار زکا، چند شهروند ایرانی از زندان های اروپا آزاد خواهند شد.
البته هنوز صحت ادعای این روزنامه در مورد آزادی متقابل شهروندان ایرانی تایید یا تکذیب نشده است، اما مقامات تهران همواره گزینه مبادله زندانیان را روی میز نگاه داشته و در گذشته نیز موارد متعددی از مبادله زندانیان، به خصوص بین ایران، آمریکا و اروپا انجام شده است. از جمله آزادی جیسون رضاییان، سعید عابدینی، امیر حکمتی و نصرت الله خسروی در سال 2016، در مقابل آزادی هفت شهروند ایرانی متهم به دور زدن تحریم ها از زندان های آمریکا. یا آزادی علی وکیلی راد، قاتل شاپور بختیار در مقابل آزادی کلوتیلد ریس، دانشجوی فرانسوی که پس از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری در ایران به اتهام جاسوسی بازداشت شده بود.