سازمان بهداشت جهانی در گرماگرم نگرانی‌های ابراز شده در نشریات عمده پزشکی در مورد عوارض استفاده از داروی «هیدروکسی کلروکوین» اعلام کرده آزمایش روی این دارو به عنوان درمان احتمالی ویروس کرونا از سر گرفته خواهد شد. 

جنجال بر سر این داروی درمان مالاریا توسط دونالد ترامپ (برای پیشگیری و درمان کووید-۱۹) توصیه و با پژوهش‌های منتشر شده در نشریات «لانست» و «نیو اینگلند مدیکال جورنال» ادامه یافت و نهایتا به هشدارهایی انجامیده که کارشناسان در مورد پیامد اپیدمی بر کیفیت پژوهش‌ها در طول بحران داده‌اند.  

روز چهارشنبه نشریه «لانست» افشاء کرد که در مقاله اش پیرامون «اظهار نگرانی» در مورد تحقیقات روی هیدروکسی کلروکوین، از داده های یک شرکت آمریکایی به نام «سِرجی اِسفیِر» استفاده کرده بوده است. «لانست» می گوید «نکته های علمی مهمی» در این مورد مطرح شده بوده است.

در این پژوهش گفته شده بود که به علت موارد بالای مرگ، نه هیدروکسی کلروکوین و نه کلروکوین نباید در درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ استفاده شود. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی نیز تا هنگام بررسی مجدد ایمنی دارو، آزمایش های مربوط به آن را متوقف کرد. 

نگرانی در مورد این اطلاعات ابتدا در پست‌های اینترنتی و سپس در تارنمای «پاب پیِر» ابراز شد که به کاربران امکان داد محتوای این پژوهش‌ها را به بحث گذاشته و آن را بررسی کنند.

یکی از موارد انتقاد از مصرف هیدروکسی کلروکوین و کلروکوین، موارد بالای مرگ و میر مرتبط با استفاده از آن بود، هرچند تجویز این داروها از سال های ۱۹۵۰ امری معمول بوده است.

پیتر هوربی، استاد بیماری های عفونی جدید در دانشگاه آکسفورد می‌گوید عمق این نگرانی‌ها بسیار جدی است و «باید این آگاهی را برانگیزد که آیا کیفیت مقالات و بررسی‌های علمی آنها توسط دیگران در جریان اپیدمی کرونا  کافی بوده است یا نه. نشریات علمی باید بیش از هر چیز آگاه و صادق باشند. در شرایط اضطراری این ارزش ها بیش از پیش مورد نیاز است.»

دکتر استیون گریفین، استاد دانشکده طب دانشگاه لیدز نیز گفت: «حذف این دارو از بُعد درمانی، تنها به دلیل داده های مظنون در مورد احتمال مرگ بیمار، می‌تواند مبتلایان را از یک درمان بالقوه موثر محروم کند. نهایتا باید این سئوال را مطرح کنیم که آیا ممکن یا منصفانه است که یک فرد سوم چنین مطالعاتی را مورد ارزیابی قرار دهد. این افراد لاجرم به اصل اعتماد اتکاء می کنند زیرا نمی‌توانند چنین بعد گسترده‌ای از اطلاعات را ارزیابی کنند.»   

نشریه «لانست» گفت در حال حاضر بررسی و ارزیابی داده‌ها (در مورد داروهای یاد شده) در جریان است و نتیجه آن بزودی اعلام خواهد شد.

نشریه گاردین گزارش داده که موسسه «سرجی اسفیر» با تنها چند کارمند، امکانات و زمینه اطلاعات علمی چندانی ندارد.

این شرکت در بیانیه‌ای گفت: «در تجزیه و تحلیل‌های ما در مورد داروی هیدروکسی کلروکوین، ما روی یک گروه خاص بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بیمارستان تمرکز کردیم. ما به وضوح خاطرنشان کردیم که تعابیر ما نباید از این بُعد خارج شده و شامل افرادی که به کووید-۱۹ مبتلا نشده یا در بیمارستان بستری نشده‌اند، بشود.»

این بیانیه می‌افزاید: «ما همچنین خاطرنشان کردیم که محدودیت های یک پروژه نظارتی نمی‌تواند به خاطر شرایط گیج کننده و مبهم حاکم بر آن که قابل مطالعه نیست کاملا کنترل شده باشد. ما نتیجه گیری کردیم که تجویز این دارو جز برای بیماری‌هایی که برای آن تایید شده و مطالعات بالینی توصیه نمی‌شود. مطالعات ما پیرامون کووید-۱۹ از طرف شرکت های تولید دارو یا سرمایه گذاران دولتی یا خصوصی یا نهادهای سیاسی حمایت نمی‌شد.»

در ادامه این بیانیه آمده است: «پژوهشگرانی که در مقاله منتشر شده در نشریه «لانست» با ما همکاری کردند صرفا از بودجه و منابع شخصی خودشان استفاده کرده بودند. انگیزه آنها اضطرار انسانی و فرصتی بود که در مورد واکنش‌ها به این اپیدمی متغیر آگاهی دهند.»