با نزدیک شدن به زمان رای‌گیری درباره قطعنامه پیشنهادی آمریکا به منظور تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، عباس عراقچی از بازی پیچیده آژانس، فشار واشینگتن و احتمال ارجاع پرونده به شورای امنیت سخن گفته است.

این نخستین اعتراف علنی یکی از مقامات تهران به خطر جدی بازگشت همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است که البته اندکی پس از انتشار از خروجی خبرگزاری ایرنا حذف شد.

به گفته معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، «این بازی خطرناکی است که اگر ایران گرفتار آن شود، پیامدهای راهبری خواهد داشت.»

عراقچی درحالی این اظهارات را مطرح می‌کند که یکی از اولین موضع‌گیری‌ها را در مورد سایت «تورقوزآباد» مطرح کرد که اکنون به یکی از دغدغه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تبدیل شده است. 

بینامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در حضور دو سال پیش خود در مجمع عمومی سازمان ملل با استناد به صدها کیلوگرم سند و لوح فشرده‌ای که ماموران موساد از ساختمانی در قلب پایتخت ایران به دست آوردند، از انجام فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای در «تورقوزآباد» سخن گفت.

عراقچی و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که همزمان در نیویورک حضور داشتند، در برابر دوربین رسانه‌ها با تمسخر نتانیاهو مدعی شدند، «عده‌ای او را سر کار گذاشته‌اند و به دول‌قوزآباد (تورقوزآباد) ارجاعش داده‌اند.» در ادامه تهران، «تورقوزآباد» را یک کارگاه قالی‌شویی معرفی کرد. اما سرانجام نمونه‌هایی از اورانیوم غنی‌نشده در این سایت کشف شد و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در توضیح آن گفت: «ذرات اورانیوم می‌توانند به هر جایی پرواز کنند».

اکنون گمان می‌رود که تورقوزآباد یکی از سایت‌هایی باشد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید بازرسان‌اش به آن دسترسی ندارند و پرسش‌هایش در مورد آن (از جمله منشاء اورانیوم ردیابی شده) بی‌پاسخ مانده است.  قطعنامه اخیر شورای حکام که با اجماع آرا علیه ایران به تصویب رسید نیز بر اساس همین پرسش‌های بی‌پاسخ و عدم دسترسی بازرسان تنظیم شده است.

این قطعنامه به همراه مهر تایید سازمان ملل بر «منشاء ایرانی» سلاح‌های استفاده شده در حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در سال گذشته و همچنین بیانیه بریتانیا، فرانسه و آلمان (سه کشور اروپایی باقی‌مانده در برجام) مبنی بر ادامه تحریم‌های تسلیحاتی اتحادیه اروپا علیه ایران تا سال ۲۰۲۳، فاکتورهایی است که واشینگتن را در راه حفظ تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران (که تاریخ آنها پنج سال پس از اجرای برجام در ۲۷ مهرماه منقضی می‌شود) همراهی می‌کنند.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که در ماه‌های اخیر بارها به خطرهای ناشی از لغو این تحریم‌ها برای امنیت کشورهای منطقه و همسایگان ایران اشاره کرده در تازه‌ترین موضع‌گیری از همصدایی کشورهای حوزه خلیج فارس و اسرائیل در جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران سخن گفته است.

حساب کاربری وزارت امور خارجه آمریکا در توییتر به نقل از پومپئو نوشت: «از اسرائیل تا خلیج فارس، کشورهایی در خاورمیانه که در معرض درندگی ایران هستند،‌ یک‌صدا می‌گویند: تحریم‌های تسلیحاتی را تمدید کنید. شورای امنیت سازمان ملل مسئولیت دارد که به آنها گوش کند.»

عراقچی شرایطی که امروز ایران در آن قرار دارد را به «درگیری در یک معرکه سنگین سیاسی، اقتصادی و حقوقی» با آمریکا تعبیر کرده است.

این درحالی است که ایران با تجربه شرایطی مشابه قبل از تصویب قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت در اواسط دهه ۸۰ شمسی، هیچ گام موثری برای پرهیز از ورود به این «معرکه» انجام نداد.

در نتیجه پنهان‌کاری و اقدامات ماجراجویانه تهران در آن سال‌ها بود که اروپا، آژانس، ‌آمریکا،‌ کشورهای منطقه و روسیه و چین (دو کشوری که تهران آنها را شریک استراتژیک و راهبردی معرفی می‌کند) به همه قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت رای مثبت دادند و زبان تهدید و تحقیری که از خروج از پیمان منع اشاعه هسته‌ای سخن می‌گفت و قطعنامه‌ها را «کاغذ‌پاره» می‌خواند نیز در جلوگیری از این روند موثر واقع نشد.

عراقچی در بخش دیگری از اظهارات روز گذشته خود، هدف وزارت امور خارجه در چارچوب «مقاومت حداکثری» در برابر «فشار حداکثری» آمریکا را کمک به نیازهای اقتصادی کشور و جلوگیری از اجماع علیه ایران عنوان کرده است.

باتوجه به شرایط جاری، باید گفت که وزارت امور خارجه نه تنها در تحقق هدف مورد ادعای عراقچی شکست خورده، بلکه با قمار روی نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، ایران را در خطر فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت همه تحریم‌ها قرار داده است.

عراقچی روز گذشته با اشاره به انتخابات آمریکا گفت: «تحولات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را به دقت رصد می‌کنیم و امیدواریم ماه‌های آتی راه هم به سلامت پشت سر بگذاریم.»