محمد مُرسی رئیس جمهوری پیشین مصر درگذشت

محمد مرسی رئیس جمهوری برکنار شده مصر امروز در اثر ایست قلبی در دادگاهی در قاهره درگذشت.

رسانه‌های دولتی مصر گزارش داده‌اند آقای مرسی پس از جلسه دادگاه بیهوش شد و سپس درگذشت.

آقای مرسی که نخستین رئیس جمهور منتخب مصر پس از تحولات معروف به بهار عربی در مصر بود، ۶۷ سال داشت.

ارتش مصر به رهبری ژنرال فتاح السیسی در سال ۲۰۱۳ و پس از تظاهرات گسترده ضد دولتی، آقای مرسی را از قدرت برکنار و زندانی کرد.

حکومت کنونی مصر، رئیس جمهوری پیشین این کشور را متهم به همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی خارجی کرده بود. آقای مرسی سال ۲۰۱۶ در دادگاه به حبس ابد محکوم شد.

آقای مرسی از رهبران حزب اخوان المسلمین بود؛ حزبی که اکنون حکومت مصر آن را «سازمان تروریستی» اعلام کرده است.

گفته می‌شود رهبران اخوان المسلمین دسترسی محدودی به خدمات بهداشتی در زندان داشته‌اند و این در حالی است که رئیس جمهوری پیشین از بیماری قند خون رنج می‌برد.

مرگ رئیس جمهوری پیشین مصر واکنش‌های جهانی را در پی داشته است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، که از هم‌پیمانان عمده منطقه‌ای حکومت مرسی پس از تحولات بهار عربی بود، در پیامی مرگ او را به مردم مصر تسلیت گفته و به او لقب «شهید» داده است.

شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر نیز در توییتی نوشت: «با نهایت تاسف خبر مرگ ناگهانی رئیس جمهور پیشین مصر، دکتر محمد مرسی را دریافت کردیم. از صمیم قلب به خانواده او و مردم مصر تسلیت می‌گویم. ما به خداوند تعلق داریم و نزد او باز می‌گردیم».

این واکنش‌ها در حالی ابراز شده که مقامات جمهوری اسلامی تا بعد از ظهر روز دوشنبه واکنشی به مرگ وی نشان ندادند.

همزمان با مرگ آقای مرسی، نگرانی‌های نیز در مورد محدودیت دسترسی زندانیان سیاسی به خدمات بهداشتی در زندان‌های مصر  مطرح شده است.

سارا لی ویتسون مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، در توئیتی با انتقاد از وضعیت سلامت زندانیان سیاسی در مصر نوشته است که آن چه برای آقای مرسی اتفاق افتاد «قابل پیش‌بینی بود».

محمد مرسی برای نخستین بار در سال ۲۰۰۰ به عرصه سیاسی وارد شد. او تا سال ۲۰۰۵ عضو پارلمان مصر بود. آقای مرسی پس از تحولات معروف به بهار عربی در حالی که سایر رهبران اخوان المسلین اجازه رقابت در انتخابات را نیافتند به عنوان نامزد اصلی حزب مطرح شد.

نیروهای انقلابی مصر یک سال پس از تشکیل حکومت اخوان مسلمین در ژوئن ۲۰۱۳ و در اعتراض به سیاست‌های حزب حاکم دست به تظاهرات گسترده زدند و خواهان کناره‌گیری آقای مرسی شدند. اعتراضات مدنی ضد حکومت اخوان المسلمین سرانجام با دخالت ارتش و خلع محمد مرسی از قدرت به پایان رسید.

محمد مرسی ۲۰ اوت ۱۹۵۱ در استان شرقیه مصر در یک خانواده معمولی زاده شد. پدرش دهقان بود و مادرش خانه‌دار بود. او سال ۱۹۷۸ ازدواج کرد. همسرش از فعالان عرصه آموزش و پرورش مرتبط به حزب اخوان المسلین بود. محمد مرسی پنج فرزند دارد. دو تن از فرزندانش متولد آمریکا هستند وشهروندی این کشور را دارند. منابع نزدیک به حزب آزادی و عدالت که مرسی بنیان‌گذار آن است، گفته‌اند که هنگامی که مرسی در آمریکا زندگی می‌کرد به او پیشنهاد شهروندی داده شده بود، اما او این پیشنهاد را نپذیرفته بود.

محمد مرسی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکده مهندسی دانشگاه قاهره در سال ۱۹۷۸ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و مدرک کارشناسی‌ ارشدش را در رشته انرژی آفتابی گرفت. آقای مرسی در سال ۱۹۸۲ از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی مدرک دکترای خود را در رشته مصونیت موتور سفینه‌های فضایی گرفت. در همین راستا او اوایل دهه ۸۰ با ناسا همکاری می‌کرد، امری که در جریان رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۱۲ در مصر، از تایید آن طفره رفت. آقای مرسی همچنین از سال ۱۹۸۲ سال ۱۹۸۵ به عنوان استادیار در دانشگاه «نورتریج» کالیفرنیا مشغول به بود.