تصمیم تل‌آویو برای الحاق بخش‌های از کرانه باختری و دره اردن به قلمرو اسرائيل، نگرانی فلسطینی‌ها را از روبه‌رو شدن با خطر تبعید به خارج از کشور، مشابه به مهاجرت دسته‌جمعی فلسطینیان در سال ۱۹۴۸ که به عنوان " نکبت فلسطین" یاد می‌شود و شکست جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، افزایش می‌دهد. البته اجرای طرح الحاق کرانه باختری که بخشی از طرح صلح ترامپ موسوم به "معامله قرن" پنداشته می‌شود، رویای تأسیس کشور فلسطین در محدوده مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷ را بر باد می‌دهد. افزون بر آن، عملی شدن طرح الحاق کرانه باختری، ضربه‌ای مهلکی به راه حل چاره دوکشوری که از زمان برگزاری کنفرانس مادرید در سال ۱۹۹۱ مطرح شده است، به شمار می‌رود.

عمده‌ترین نگرانی فلسطینی‌ها این است که اسرائیل از نخستین سال‌های تأسیس جنبش صهیونستی، سعی دارد مناطقی را از سرزمین‌های فلسطین تحت تصرف خود درآورد که وسعت بیشتر اما جمعیت کمتری دارند، زیرا اسرائیل الحاق مناطق پر جمعیت فلسطین به قلمرو خود را خطری برای آینده تلقی می‌کند.

در حال حاضر، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قصد دارد تنها بخش‌های از کرانه باختری و دره اردن را به اسرائیل ملحق کند که ساکنان اندکی دارند و جمعیت مناطق یادشده از ده‌ها هزار نفر تجاوز نمی‌کند. دلیل اصلی انتخاب مناطق کم‌جمعیت این است که اسرائیل در عصر کنونی نمی‌تواند ساکنان این مناطق را به صورت دسته‌جمعی و طوری که در سال‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷، از سرزمین‌های آن‌ها اخراج کرده بود، وادار به اخراج کند. به همین دلیل تل‌آویو می‌کوشد در گام نخست، مناطقی را به قلمرو خود ملحق کند که دارای کمترین جمعیت هستند و تهدیدی برای اسرائیل ایجاد نمی‌کنند.

البته الحاق دره اردن به خاک اسرائیل، افزون بر ایجاد چالش‌های دیگر، منجر به افزایش نگرانی اردن شده است، زیرا در این صورت تنها راهی که فلسطینی‌ها بتوانند به خارج از کشور بروند از طریق پل "کرامه" است که دو کرانه رود اردن را به هم وصل می‌کند و اردن نگرانی دارد که انتقال دسته‌جمعی فلسطینیان می‌تواند ساختار جمعیتی اردن را تغییر دهد و کشور را بیشتر از پیش در عمق بحران و درگیری فروبرد.

در همین جال، علی جرباوی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه بیرزیت فلسطین می‌گوید: تل‌آویو سعی می‌کند فلسطینی‌ها را در جزیره‌های دورافتاده و تکه تکه شده منزوی کند و آن‌ها را آن‌چنان تحت فشارهای اقتصادی و اجتماعی قرار دهد تا ناگزیر به ترک سرزمین‌های خود شوند و دست به مهاجرت تدریجی بزنند، زیرا در غیر این‌صورت جامعه جهانی در عصر حاضر، تبعید دسته‌جمعی فلسطینیان را نمی‌پذیرد. وی افزود: به همین دلیل، اسرائیل سعی می‌کند اجرای طرح الحاق کرانه باختری را از نقاطی آغاز کند که جمعیت کمتری دارند و البته پیامدهای ناگوار این اقدام، فلسطینیان را در سایر نقاط کرانه باختری و دره اردن ناگزیر به مهاجرت دسته‌جعی می‌کند، سپس مشکلی برای الحاق مناطق خالی از سکنه وجود نخواهد داشت.

جرباوی همچان خاطرنشان کرد که نگرانی اردن ناشی از این است که رهبران اسرائیل از گذشته تا کنون، اردن را به عنوان وطن جایگزین برای فلسطینی‌ها می‌دانند، بنابر این، اردن تأکید دارد که ایجاد کشور فلسطین در مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷، می‌تواند مانع عملی شدن این ایده شود و اردن را از خطر بزرگی که ساختار جمعیتی آن را تهدید می‌کند نجات دهد.

از سوی دیگر، آنتوان شالحات، کارشناس امور اسرائیل معتقد است که اصل اخراج اجباری فلسطینی‌ها ریشه در اندیشه تمام جریان‌های صهیونستی دارد، اما تنها عاملی که در شرایط کنونی مانع اجرای این ایده می‌شود، مخالفت جامعه جهانی با آن است، بنابر این، تل‌آویو سعی می‌کند برنامه الحاق کرانه باختری را طوری به اجرا درآورد تا فلسطینیان به اراده خود وادار به ترک خانه‌های خود شوند و به نقاط دیگر فلسطین مهاجرت کنند.

اما حمده جبر، نویسنده و کارشناس امور سیاسی می‌گوید: ایده اخراج اجباری و دسته‌جمعی فلسطینیان را همه‌ای رهبران اسرائیل در سر دارند و همواره به دنبال فرصتی می‌گردند تا این ایده را در عمل پیاده کنند. وی می‌افزاید: سناریوی فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین و عواقب ناگوار آن که منجر به ایجاد آشفتگی و هرج و مرج می‌شود، می‌تواند زمینه را برای اخراج اجباری و دسته‌جمعی فلسطینیان فراهم کند. البته در این صورت، تل‌آویو به صورت مستقیم خود را درگیر بحران نمی‌کند، بلکه با دادن سلاح و امکانات به یهودیان ساکن در شهرک‌های کرانه باختری، آن‌ها را تشویق به اخراج اجباری فلسطینیان می‌کند.

https://www.independentarabia.com