اعدامی پیشین، مذاکره‌کننده امروز طالبان

کشتن مردم خودی و ابزار بیگانه شدن اتهام سنگینی است که بر خاندان حقانی وارد است

انس حقانی که مورد پیگرد اداره امنیت ملی افغانستان بود، در سال ۲۰۱۴ در بحرین بازداشت شد - AFP PHOTO / National Directorate of Security (NDS)" 

آخر ماه فوریه امسال یک روز پس از امضای قرارداد تاریخی صلح بین آمریکا و طالبان، جشن پیروزی بزرگی در تالار پرزرق و برق هتل مجلل شرایتون در شهر دوحه برگزار شده بود.

ده‌ها پیکارجوی طالبان که از پاکستان، کشورهای خلیج فارس و دیگر نقاط جهان برای امضاء قرارداد صلح با آمریکا خود را به پایتخت قطر رسانده بودند، مهمان دفتر سیاسی طالبان بودند.

نقل مجلس اما پیکارجوی جوانی بود که افغانستان از نامش می‌ترسد: انس حقانی، اعدامی پیشین و برادر سراج‌الدین حقانی که در تبادل با دو استاد دانشگاه آمریکایی تازه آزاد شده بود در محاق توجه قرار گرفته بود.   

او به زبان پشتو شعری به این مضمون سرود:

«دموکراسی چقدر مردم بی‌دین را به دنیا آورد
به‌نام اسلام نفاق را به وجود آورد و فکرها را کشت
سخنان غرب، مردم را از دین و وطن بیگانه کرده‌ است
آن‌قدر بی‌ننگ شده‌اند که توسط بیگانه‌ها مردم خود را می‌کشند»

اما کشتن مردم خودی و ابزار بیگانه شدن اتهام سنگینی است که بر خاندان حقانی وارد است.
 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مقام‌های آمریکایی و افغان، شبکه حقانی را «بازوی عملیاتی» آی اس آی، سازمان اطلاعات ارتش پاکستان می‌خوانند. در این شبکه انس حقانی بیشتر نقش مدیر مالی و تامین منابع را داشته است.

انس کوچک‌ترین فرزند جلال‌الدین حقانی است.

او تنها ۲۶ سال دارد اما پس از کشته شدن برادرانش بدرالدین حقانی فرمانده عملیات شبکه در پهپاد آمریکا در وزیرستان شمالی و نصیرالدین حقانی، رییس بخش مالی شبکه در حمله‌ای هدف‌مند در حاشیه اسلام‌آباد، به جایگاه دوم در شبکه‌ای رسید که رییسش سراج‌الدین حقانی است. سراج‌الدین حقانی مسؤول پیچیده‌ترین حملات انتحاری در کابل و دیگر شهرهای بزرگ کشور قلمداد می‌شود. بیشترین تلفات این حملات غیرنظامیان‌اند و به همین خاطر نام شبکه حقانی ترسناک است.

خانواده حقانی از قوم زدران در استان شرقی پکتیا در نزدیکی مرز پاکستان‌اند. پدر حقانی‌ها از خانواده زمین‌دار و مذهبی برخاسته بودند و به جنگ علیه شوروی سابق پرداخته و رابطه گسترده‌ای با پاکستان ایجاد کردند و با تشکیل طالبان از حامیان این گروه و عضو جنبش شد.

محل تولد انس حقانی که به گفته رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین اداره امنیت ملی افغانستان، «نازدانه‌ترین» فرزند خانواده است روشن نیست. اما سال‌ها است که اعضای خانواده آن‌ها در پاکستان زندگی می‌کنند.

انس حقانی که مورد پیگرد اداره امنیت ملی افغانستان بود، در سال ۲۰۱۴ در بحرین بازداشت شد. دولت أفغانستان می‌گوید او برای جمع‌آوری اعانه از کشورهای خلیج فارس به این منطقه سفر کرده بود. اما خود انس می‌گوید برای احوال‌پرسی از زندانیان آزاد شده طالبان از گوانتانامو که به قطر رسیده بودند، به دوحه رفته بود که در فرودگاه بحرین بازداشت و به قطر، امارات و سرانجام کابل منتقل شد.

انس حقانی ماه‌ها در اداره امنیت ملی کشور مورد بازجویی قرار گرفت و سرانجام به زندان بگرام منتقل شد. دو دادگاه افغانستان به او حکم اعدام دادند اما این احکام هیچ وقت اجرایی نشد.

با شروع مذاکرات صلح بین طالبان و آمریکا، اواخل سال ۲۰۱۸ یکی از شرایط اصلی طالبان اقدامات اعتمادسازی بود که در آزادی سه رهبر شبکه القاعده از جمله انس حقانی تعریف شده بود.

آن وقت اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان اعلام کرده بود که آزادی انس حقانی از زندان خط قرمز دولت و مردم افغانستان است و دولت افغانستان صلاحیت آزادی او را ندارد. هارون چخانسوری سخن‌گوی وقت اشرف غنی گفته بود که مردم افغانستان در رابطه با اجرای عدالت درباره انس حقانی مطمئن باشند.

اما سرانجام بعد از تلاش فراوان زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان و فشار دولت‌های قطر و پاکستان و تهدیدهای شبکه حقانی، اشرف غنی حاضر شد به این خواسته تن بدهد و انس حقانی را در ازای آزادی دو استاد دانشگاه امریکایی افغانستان و زمینه‌سازی برای آغاز مذاکرات مستقیم صلح با گروه طالبان رها کند.

آقای حقانی در نوامبر ۲۰۱۹ آزاد و به قطر منتقل شد. او عضو دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر شد و اکنون به عنوان مذاکره کننده این گروه در مقابل دولت افغانستان حاضر می‌شود.

از او به عنوان کارشناس فناوری اطلاعاتی یاد می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در شبکه حقانی و جمع‌آوری پول برای این گروه نقش مهمی داشته است.

دولت افغانستان در میان ۲۱ عضو مذاکره‌کننده گروه طالبان حالا با کسانی طرف است که دموکراسی را باعث «بی‌دینی» می‌خوانند و نیروهای مسلح کشور را «بی‌ننگ» می‌خوانند و شورشیان را «مردم افغانستان».

بیشتر از