با بالا گرفتن تنش ها بین تهران و واشینگتن، مقامات آمریکایی یکی پس از دیگری رهسپار منطقه و سپس اروپا و آسیا می شوند تا به گفته مایک پومپئو، یک ائتلاف جهانی علیه ایران ایجاد کنند. وزیر امور خارجه آمریکا قبل از سوار شدن به هواپیما به مقصد عربستان مدعی شد، ایران بزرگترین حامی تروریسم است و آمریکا و متحدان اش مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شوند.
قبل از پومپئو، برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز به منطقه سفر کردند. هوک در ملاقات با رهبران کشورهای عربی متحد آمریکا در منطقه اطلاعات بیشتری در مورد نقش مورد ادعای ایران در حمله به تانکرهای نفتی در دریای عمان در اختیار آنها گذاشت و تاکید کرد استراتژی آمریکا اعمال فشار حداکثری بر ایران است. او روز پنجشنبه در پاریس خواهد بود تا همزمان با اجرای تهدید ایران برای عبور از سقف مجاز ذخایر اورانیوم غنی شده، با مدیران سیاسی اتحادیه اروپا در این زمینه گفت و گو کند.
بولتون نیز که روز یکشنبه در اورشلیم حضور داشت، این نکته را خاطرنشان کرد که دور اندیشی آمریکا به معنی ضعف نیست. اشاره او به تصمیم دقیقه نودی دونالد ترامپ برای لغو فرمان حمله به ایران است. آمریکا قصد داشت جمعه گذشته در واکنش به سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک با موشک زمین به هوای سپاه، اقدام نظامی هدفمندی علیه تاسیسات موشکی و سیستم های راداری ایران انجام دهد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به این خبر در توییتر نوشت، چیزی نمانده بود که ترامپ در تله جنگ بیفتد.
گزارش ها حاکی از آن است که همه چیز برای این حمله با کمترین تلفات انسانی آماده بود، اما پس از اینکه به ترامپ اطلاع داده شد در این عملیات احتمالا 150 نفر کشته می شوند، او دستور داد حمله متوقف شود.
اعلام طرح واشینگتن برای حمله به ایران و سپس صرفنظر از آن، در رسانه های داخلی ایران بازتاب گسترده ای داشت و به ضعف آمریکا در مقابل قدرت جمهوری اسلامی تعبیر شد. فرماندهان نظامی هشدار دادند، هرگونه تجاوز به ایران پیامدهای وخیمی برای منطقه و نیروهای آمریکایی به دنبال خواهد داشت. نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز روز یکشنبه، پس از مدت ها جلسه علنی خود را با فریاد «مرگ بر آمریکا» آغاز کردند. ترامپ پیش تر در گفت و گو با تایم مدعی شده بود، از زمانی که به کاخ سفید آمده، رویکرد خصمانه ایران در قبال آمریکا تعدیل شده و شعار مرگ بر آمریکا کمتر به گوش او رسیده است.
حمله ها ادامه دارد
افزایش تحرک های دیپلماتیک برای ایجاد یک ائتلاف جهانی علیه ایران به کاهش سطح تنش ها در منطقه کمکی نکرده است. در آستانه سفر پومپئو به عربستان و سپس امارات متحده عربی، حمله حوثی ها به فرودگاهی در عربستان، یک کشته و 21 مجروح بر جا گذاشته است. این فرودگاه در فاصله 350 کیلومتری جده قرار دارد که قرار است میزبان ملاقات پومپئو با مقامات عربستان باشد. سخنگوی حوثی ها عصر یکشنبه اعلام کرد، پهپادهای این گروه فرودگاه های سعودی در شهرهای جنوبی ابها و جیزان را هدف گرفتند. ترکی ملکی، سخنگوی ارتش عربستان می گوید این حمله ها ساعت 9 شب به وقت محلی اتفاق افتاده اند.
پس از عمیق تر شدن بحران در روابط ایران و آمریکا، حوثی ها حمله های متعددی علیه منافع عربستان انجام داده اند. آمریکا ادعا می کند حوثی ها تحت حمایت ایران این حمله ها را انجام داده اند، اما تهران این اتهام ها را رد می کند.
برنامه ریزی برای مقابله با ایران
پومپئو پس از عربستان و امارات به هند سفر می کند که یکی از بزرگترین مشتریان نفتی ایران به شمار می رود. او در نهایت به ترامپ ملحق می شود که هشتم تیرماه برای شرکت در نشست گروه 20 در اوزاکا حضور خواهد داشت. این نخستین باری است که ژاپن نشست این گروه متشکل از بزرگترین قدرت های اقتصادی جهان را میزبانی می کند. آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه، عربستان، کره جنوبی، استرالیا و کانادا از جمله اعضای این گروه به شمار می روند و انتظار می رود این نشست به صحنه ای برای صف آرایی علیه ایران تبدیل شود.
ترامپ ماه گذشته نیز به ژاپن سفر کرد و به طور تلویحی از میانجی گری شینزو آبه، نخست وزیر این کشور بین ایران و آمریکا حمایت کرد. پس از آن آبه به تهران رفت و مذاکره با آمریکا را پیشنهاد داد، اما آیت الله خامنه ای گفت، مذاکره نمی کند.
با این وجود رئیس جمهور آمریکا همچنان بر این باور است ایران می تواند از فرصت مذاکره با او برای اینکه دوباره به کشوری ثروتمند و دوست تبدیل شود، استفاده کند. ترامپ و حتی پومپئو، که ظریف او را جنگ طلب می خواند در روزهای اخیر باز هم گزینه مذاکره را روی میز گذاشته اند.
گزارش ها حاکی از آن است که آمریکا به طور همزمان در حال برنامه ریزی برای اقداماتی است که بدون افزایش تنش ها و ریسک درگیری نظامی، به جنگ ماجراجویی های منطقه ای ایران می رود. نیویورک تایمز که پیش تر خبر صرفنظر ترامپ از حمله را منتشر کرده بود، اکنون به نقل از مقامات سابق و کنونی آمریکا می نویسد، مقامات اطلاعاتی و نظامی آمریکا در حال کار روی طرح هایی هستند که با اقدامات ایران در منطقه خلیج فارس مقابله می کند. به گزارش این روزنامه آمریکایی، هدف توسعه عملیاتی مشابه حمله های سایبری روز پنجشنبه است.
این مقامات به جزئیات این عملیات محرمانه اشاره نکردند، اما گزینه های متعددی از جمله، حمله های سایبری بیشتر، از کار انداختن قایق های ایران و یا انتشار اطلاعات برای تضعیف رژیم ایران را روی میز گذاشته اند. از سوی دیگر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا CIA نیز طرح های محرمانه ای برای واکنش به اقدامات تحریک آمیز ایران در اختیار دارد.
آمریکا امروز (دوشنبه) مرحله جدیدی از تحریم ها علیه ایران را در چارچوب استراتژی فشار حداکثری اعمال می کند. مقامات کاخ سفید هدف از این استراتژی و مجموعه اقدامات ایالات متحده در ماه های اخیر را ترغیب تهران به مذاکره و دستیابی به توافقی بزرگتر عنوان کرده اند. اما مقامات جمهوری اسلامی در محافل عمومی تاکید کرده اند، تحت فشار تن به مذاکره نمی دهند. البته در گذشته بارها مذاکره تحت فشار انجام شده که جدیدترین نمونه آن مذاکرات هسته ای پس از تحریم های بین المللی است که اقتصاد ایران را در آستانه ورشکستگی کامل قرار داده بود.
