به گفته پاسکال لامی، رئیس پیشین سازمان تجارت جهانی، در صورتی که دولت بوریس جانسون نتواند تا پایان سال جاری با اتحادیه اروپا به یک توافق تجارت آزاد برسد، انگلستان به دسته پایین‌تر لیگ تجارت جهانی تنزل خواهد کرد.

لامی، که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳ مدیر کل سازمان تجارت جهانی بود، در برنامه «کرونا نومیکس» ایکان فیلمز گفت انتخاب مطلق انگلستان برای تجارت با بزرگ‌ترین شرکای تجاری، انتخاب بین «هیچ» یا «تمام» است.

او گفت: «رابطه تجاری بین انگلستان و اتحادیه اروپا تحت سازمان تجارت جهانی چیز خوبی است یا نه؟ بستگی به این دارد که در کدام لیگ می‌خواهید فوتبال بازی کنید.»

وی توضیح داد: «اگر به بازی علاقه دارید و بازیکنان خیلی خوبی دارید به دسته یک خواهید رفت. اگر پول کم دارید یا خیلی طرفدار ندارید، می‌توانید به لیگ دسته دو، سه یا چهار بروید. هنوز هم فوتبال است. هنوز هم دارید تجارت می‌کنید اما مدل سطح پایین آن را انجام می‌دهید.»

انگلستان اگر نتواند با اتحادیه اروپا به توافق تجاری برسد، مجبور است با کشورهای موسوم به «تحت سازمان تجارت جهانی» وارد معامله شود، که سودی ندارد به غیر از حمایت در برابر تعرفه‌های جزایی و اختیاری. آقای جانسون ماه گذشته گفت همین هم برای انگلستان هنوز «گزینه خیلی خوبی» است.

اما تمام مدل‌های تجاری معتبر نشان داده‌اند که خروج از سازمان تجارت جهانی، که باعث پایین آمدن داد و ستد با اتحادیه اروپا می‌شود، اقتصاد انگلستان را در مقایسه با رسیدن به توافق تجارت آزاد به عقب خواهد برد.

مطالعاتی که توسط اقتصاددانان دولت در سال ۲۰۱۸ انجام شد، حاکی از زیان ۷.۵ تا ۹ درصدی جی‌دی‌پی در شرایط خروج از سازمان است. همین مطالعات نشان می‌دهند در صورت رسیدن به توافق تجاری آزاد، این زیان بین ۵ تا ۷ درصد خواهد بود.

دولت هفته گذشته گفت در آستانه رسیدن به یک توافق تجاری آزاد با ژاپن است اما کارشناسان می‌گویند این عملا زیانی را پر می‌کند که در اثر بیرون افتادن از توافق بین اتحادیه اروپا و ژاپن در پایان سال جاری نصیب انگلستان می‌شود.

مذاکرات بین اتحادیه اروپا و انگلستان برای رسیدن به توافق تجارت آزاد در تابستان جاری هیچ پیشرفتی نداشت. با این که بوریس جانسون گفته بود تا ماه ژوییه به توافق خواهند رسید، دو طرف نتوانستند بر سر حقوق صید ماهی و تعهدات انگلستان در حفظ «یک زمین بازی مسطح» برای شرکت‌ها به توافق برسند. 

شرکت‌های بسیاری در خصوص خسارت‌های کوتاه‌مدتی که نرسیدن به توافق تجارت آزاد پس از برگزیت ایجاد می‌کند، عمیقا اظهار نگرانی کرده‌اند. آن‌ها نگران جمع شدن بار در بنادر انگلستان و اختلال در تأمین منابع در شرایطی‌اند که شرکت‌ها و باربری‌ها با کوهی از تشریفات جدید گمرک مواجه خواهند شد.

آقای لامی، که خودش پیش از این عضو هیأت تجاری اتحادیه اروپا بود، هشدار داد در صورتی که نرسیدن به توافق منجر به وضع یک شبه محدویت‌های باتعرفه و بدون تعرفه شود، زندگی برای بسیاری از شرکت‌های انگلیسی «وحشتناک» خواهد شد.

او گفت: «دولت نیست که تجارت می‌کند. شرکت‌ها تجارت می‌کنند و بدون تعیین یک مرحله انتقالی از بازار داخلی اتحادیه اروپا، که اقتصاد انگلستان و اتحادیه اروپا در این لحظه به آن وابسته است، به هر چیزی که قطعا بدتر خواهد بود، زندگی برای آن‌ها به کابوسی بدل خواهد شد. وضعیت از این که هست نباید بدتر شود اما بدون تعیین مرحله انتقالی، این گونه خواهد شد.»

مدیل کل فعلی سازمان تجارت جهانی، روبرتو آزیویدو، در پی بحرانی که در سازمان پیش آمد تا پایان سال جاری کناره‌گیری خواهد کرد. این سازمان وظیفه نظارت و نظام‌مند کردن تجارت جهانی را به عهده دارد. دولت انگلستان وزیر سابق بازرگانی، لایم فاکس، را برای این سمت نامزد کرده است اما نامزدهای دیگری از جمله نگاسی اوکونجو از نیجریه و آمینا محمد از کنیا ظاهرا شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارند.

او گفت: «با توجه به مسئولینی که در این سازمان حضور دارند و در میان آن‌ها زنانی‌اند که واقعا خوب هستند من کاملا خوش‌بین هستم. به نظرم این‌ها نشانه‌های خوبی است.»