در سفر محمدباقر قالیباف به خوزستان، یک شهروند ماهشهری با استیصال از وضعیت معشتی‌اش می‌گوید.

مرد در برابر رییس‌ مجلس شورای اسلامی نشسته و در تلاش است که با تمام وجود از وضعیت فقرش برای قالیباف بگوید.

استیصال در صدا و صورتش حتی فرصت تکمیل یک جمله کامل را نمی‌دهد. آن جا که می‌گوید: «عمو! به این بزرگی، رئیسی، رئیس مجلس!» او یک شهروند ایرانی از اهالی خوزستان، مرکز تولید نفت و گاز ایران است که با ۱۴ درصد بالاترین نرخ بیکاری در کشور را دارد، ۷۰۰ روستای آن آب شرب لوله‌کشی برای آشامیدن ندارند.

محرومیت، بیکاری، فقر، مشکلات زیست‌محیطی، تبعیض‌های اجتماعی و قومیتی و حتی خرابی‌های جنگ ۳۰ سال پیش هنوز در این منطقه بیداد می‌کند. این مرد جوان با همسر و سه فرزندش در یک اتاق زندگی می‌کند و برای دادستانی به جلسه دیدار مردمی محمدباقرقالبیاف رئیس مجلس شورای اسلامی رفته بود.

محمدباقر قالیباف نامزد دو دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، سه دوره شهردار تهران، رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی است. او فرمانده پیشین قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء؛ بزرگ‌ترین پیمان‌کار پروژه‌های دولتی ایران بود که مسؤول پروژه‌های عمرانی بسیاری در «خوزستان» و به ویژه شهر اهواز بوده است. قالیباف به ناگاه سفرهایی استانی را پس از مدت کوتاهی که به ریاست مجلس شورای اسلامی رسید، با سفر به استان خوزستان آغاز کرده است. هم او که سال‌ها ریاست بزرگ‌ترین پیمانکار پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز دولتی در ایران را به عهده داشت، برای شنیدن حرف مردمی رفته است که محل سکونت آن‌ها طی سال‌های ریاست او بر قرارگاه خاتم الانبیاء کمترین سهم را در عمران و آبادانی به خود دیده است.

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین خط توسعه‌ کشور که همان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی است از زمین‌های این منطقه می‌گذرد ولی سهم مردمش از شعله‌های نفت در پالایشگاه‌ها فقط آتش فقر، آلودگی‌های زیست محیطی و بیکاری در منطقه است.

حتی به گفته مردم محلی، مدیران تاسیسات نفت و گاز و پتروشیمی به جای جذب نیروهای محلی به استخدام نیرو از خارج این استان می‌پردازند و مردم این شهر برای پیدا کردن کار چاره‌ای جز مهاجرت به شهرهای دیگر یا کشور عراق برای کارگری ندارند.

در خرداد ماه نیز خبر خودکشی یک کارگر میدان حوزه نفتی در هویزه استان خوزستان به دلیل تعویق در پرداخت دستمزدش واکنش‌های بسیاری به همراه داشت. هرچند تورج دهقانی مدیر عامل شرکت مهندسی و توسعه نفت بعدتر تعویق در پرداخت حقوق را تکذیب کرد.

در حوادث آبان‌ماه ۱۳۹۸ و بعد از افزایش یک‌شبه قیمت بنزین، خوزستان یکی از استان‌هایی بود که با اعتراضات گسترده مردمی در شهرهای مختلف خود روبه‌رو شد. بعد از قطع شدن چند روزه اینترنت توسط نیروهای امنیتی در ایران، اخبار شلوغی‌های این استان دهان به دهان می‌چرخید. تصاویری که بعد از وصل شدن اینترنت از شهرهای اهواز، ماهشهر، بهبهان و شادگان مخابره شد، نشان‌دهنده زخم‌های عمیق‌تر مردم این منطقه در اعتراضات و کشتار مردم در جنوب این استان بود.

خوزستان یکی از فقیرترین استان‌های ایران است که پیش از انقلاب سال‌های طلایی و شگفت‌انگیزی را تجربه کرده بود و با شروع انقلاب نقاب نکبت و فقر بر صورت کشید. با گذشت بیش از ۳۰ سال از جنگ ایران و عراق، بسیاری از شهرهای خوزستان که خط مقدم جنگ با کشته‌های بسیار و خرابی‌های سرسام‌آور بود، هنوز فقیر و جنگ‌زده باقی مانده است. در مردادماه امسال معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد، نرخ بیکاری در این استان ۱۴درصد است که از میانگین کشور بیشتر است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در ایران برای سال ۹۸ حدود ۱۰.۶ بوده است.

به گفته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمعیت بیکاران این استان در سال ۹۸ معادل ۲۲۰هزار نفر بوده است. فرماندار ماهشهر، که با داشتن ۳۳ مرکز پتروشیمی به‌عنوان قطب اصلی پتروشیمی کشور شناخته می‌شود، در تیرماه نرخ بیکاری این شهر را ۱۱ درصد اعلام کرد. این مردم سهمی از طلای سیاه ندارند.

کاهش قابل توجه درآمد سرانه در ایران منجر به رشد نرخ فقر این سال‌ها در کشور شده است و اطلاعات موجود نشان از روند فزاینده این متغیر در سال‌های ۹۸ و ۹۹ دارد. به گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه مردادماه ۹۹ برای خانوارهای کشور به ۲۵.۸ رسیده است. نرخی که با شروع پائیز و شیوع مجدد کرونا و احتمال تعطیلی دوباره برخی کسب و کارها، انتظار افزایش آن می‌رود.

پیش‌تر «اعتمادآنلاین»، در گزارشی تحلیلی خط فقر در اردیبهشت ماه ۹۸ را هشت میلیون تومان اعلام کرد اما متاسفانه در سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، خط فقر برای یک خانواده چهار نفره به مرز ۹ میلیون تومان نزدیک شده است.

آذرماه ۹۸ سهیلا جلودارزاده، نماینده تهران و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی خط فقر در ایران را هفت میلیون تومان دانست. این نماینده مجلس گفته بود: «بهتر است با مردم با صداقت برخورد کنیم و به رفع نیازهای اساسی آن‌ها فکر کنیم نه به فریب دادن‌شان.»

مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارش بهار ۹۹ اعلام کرد که ۴۰ درصد مردم در ایران زیر خط فقرند و سیدناصر موسوی لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با رد این موضوع این تعداد را ۵۵ درصد اعلام کرد.

در سال ۹۷ نیز عباس آخوندی وزیر اسبق راه و شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفته بود در سطح ملی، ۱۹ میلیون نفر جمعیت شهری در ایران در فقر مطلق زندگی می‌کنند که یک سوم جمعیت شهری ایران و یک چهارم کل جمعیت ایران را شامل می‌شود.

گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز فقر مطلق را ناتوانی در کسب حداقل استاندارد زندگی تعریف کرده است؛ «فقر مطلق، ‌عدم دسترسی به حداقل‌های معیشت در جامعه است که با توجه به تفاوت هزینه‌های زندگی در مناطق مختلف کشور متفاوت است.»

تورم و افزایش نرخ ارز نیز از دیگر مباحث اثرگذار بر این موضوع است.

سال گذشته پیش‌بینی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس از تورم در سال ۹۹، رقمی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد را نشان داد که بدون در نظر گرفتن شرایط کرونا و بحران اقتصادی پیش آمده به واسطه آن بوده است.