با توجه به وجود آثار ضربوجرح بر روی پیکر نوید افکاری و در پی اجرای ناگهانی حکم اعدام و دفن عجولانه او، شبهات بسیاری در مورد نحوه مرگ وی مطرح شده است. برخی از گمانهزنیها از احتمال مرگ نوید افکاری بر اثر شکنجه خبر میدهد. این موضوع با عدم اجازه معاینه پزشکی قانونی و ریختن بتن بر روی مزار او، شدت یافته است.
نوید افکاری جوان ۲۷ ساله و ورزشکار شیرازی، در اعتراضات مرداد سال ۹۷ دستگیر شد. او که سابقه نایبقهرمانی در مسابقات کشتی نوجوانان کشور را دارد، از سوی دادستانی به قتل یک مأمور امنیتی محکوم شد. وی در ابتدا این اتهامات را رد کرد اما پس از مدتی صداوسیما فیلمی منتشر کرد و اعلام کرد که افکاری به قتل اعتراف کرده است. پس از این ماجرا و در فایل صوتی که از نوید افکاری منتشر شد، او کلیه اتهامات وارده را رد کرد و اعلام کرد که تحت شکنجه روحی و جسمی از او اعتراف گرفته شده است.
در همین راستا بابک پاکنیا، وکیل دادگستری در گفتگویی که با پایگاه اطلاعرسانی امتداد داشته معتقد است که پرونده نوید افکاری هیچکدام از شرایط اعدام را نداشته است.
آقای پاک نیا در این باره جزئیات ماجرا اینطور توضیح داد که برادر نوید افکاری به دفتر من مراجعه کرد و پرونده او را که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ صفحه بود را به من داد تا مطالعه کنم. قرار شد تا در راستای اعاده دادرسی، با سایر وکلای پرونده همکاری داشته باشم و نظرات خودم را انتقال دهم. با توجه به اینکه اعدام نیاز به شرایط خاصی دارد و هیچکدام از آنها فراهم نبود، اجرای حکم در مورد نوید باعث تعجب همه ما شد.
به گفته آقای پاک نیا، نوید افکاری سه پرونده داشت. نخست پروندهای با اتهام قصاص، دیگری با اتهامی امنیتی مبنی بر محاربه و در پروندهای دیگر به دلیل درگیری با مأموران، به پرداخت دیه محکوم شده بود. در مورد اتهام محاربه، پرونده او برای فرجامخواهی به دیوان عالی کشور ارسال شده بود. در مورد پرداخت دیه نیز، پروندهاش همچنان در شعبه۲۸ مفتوح بود. به عبارت دیگر هنوز نتیجه سایر پروندههای او مشخص نشده بود.
این وکیل دادگستری که وکالت پروندههای امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی را که به دلیل حضور در اعتراضات سال گذشته به اعدام محکوم شدند را نیز بر عهده دارد، در ادامه افزود که با توجه به مفتوح بودن دو پرونده دیگر و عدم اعلام نتیجه «استیذان» بابت پرونده قصاص، ما فکر میکردیم که هنوز فرصت اعاده دادرسی وجود دارد. او تأکید کرد که ادلهای در دست داشتیم که میتوانست جلوی قصاص را بگیرد. همچنین، برخی از فعالان حوزه حقوق بشر قرار بود به شیراز سفر کنند و با پادرمیانی بزرگان شهر، رضایت خانواده مقتول را نیز جلب کنند. حتی یکی از شهود، شهادت خود را پس گرفته بود و شاهد دیگر اعتراف کرده بود که من نوید افکاری را برای اولین بار در دادگاه دیدهام. به جز این موارد در نظریه پزشکی قانونی نیز ابهاماتی وجود داشت.
فارغ از این مسائل، اجرای حکم اعدام تشریفاتی دارد که آنها نیز در مورد نوید افکاری اجرا نشده است. از جمله این تشریفات آن است که وکیل فرد باید از موضوع مطلع باشد. همچنین متهم حق دارد برای آخرین بار با یکی از نزدیکانش ملاقات داشته باشد که طبیعتاً خانواده برای هر کسی در اولویت است. در ضمن فراهم کردن امکان نوشتن وصیتنامه نیز از دیگر شرایط است. هیچکدام از این تشریفات در مورد نوید افکاری انجام نپذیرفته است. علیرغم اینکه در گذشته تلاش میشد تا در ماه حرام اعدامی صورت نگیرد، اما حتی این موضوع نیز مورد توجه قوه قضائیه نبوده است.
نوید افکاری ساعت ۱۱:۳۰ شب قبل از اعدام با خانواده خود بهصورت تلفنی صحبت کرده و با توجه به فایل صوتی آن مکالمه، به نظر میرسد همهچیز شرایط عادی داشته است. بهصورت طبیعی در پروندههای قصاص زمان بیشتری را میکشند تا خانواده مقتول و متهم بتوانند به توافق برسند. اما مشخص نیست چه گذشته که به یکباره حکم اعدام اجرا شده است. همین موضوعات باعث شده تا افکار عمومی حکم اعدام را ظالمانه بداند و آن را نپذیرد.
مسئله دیگری که جلب نظر میکند، ریختن بتن بر روی مزار نوید افکاری است. با توجه به اینکه پزشکی قانونی پس از اعدام و پیش از دفن، پیکر نوید افکاری را معاینه نکرده است، احتمال تلاش برای پنهانکاری افزایش مییابد. شرایط طوری به نظر میرسد که گویی بانیان مرگ نوید میخواستند مطمئن شوند که امکان نبش قبر و بررسی مجدد پیکر او وجود ندارد. این موضوع از آنجا مهم است که نوید افکاری در یک فایل صوتی اعلام کرده بود که مورد شکنجه قرار گرفته و اعترافات او زیر فشار جسمی و روحی صورت پذیرفته است. به عبارت دیگر ریختن بتن آخرین تلاش برای محو آثار شکنجه و عدم امکان بروز آن توسط عاملان اعدام بوده است.
واکنشها به اعدام نوید افکاری ادامه دارد
طی روزهای گذشته، بسیاری از فعالان حوزه فرهنگ نیز نسبت به موضوع واکنش نشان دادند. ابی خواننده مشهور ایرانی در اینستاگرام خود نوشت:«وقتی تو گود حماقت، پهلوونمون فلک شد...»
گلشیفته فراهانی نیز به اعدام نوید افکاری واکنش نشان داد و در توئیتر خود این چنین نوشت:
طناب بر گردنِ ايران است. نويد افكارى گوشت و پوستِ ايران. كشتى گيرِ ايران. ورزشكارِ ايران. پسرِ خوبِ ايران و مادَرَش... ديگر جان ندارد.... ايران جان ندارد... مادر جان ندارد... از صدا افتاده تار و كمونچه، مرده ميبرن كوچه به كوچه... #نوید_افکاری pic.twitter.com/WKB2XKNrqc
— Golshifteh Farahani (@Golshifteh) September 12, 2020
از میان سینماگران داخل ایران نیز، رخشان بنی اعتماد، محمد رسول اف و حامد بهداد هر کدام به نحوی این عمل را محکوم کردند و خواهان واکنش همکاران خود شدند.
همچنین مهناز افشار دیگر هنرپیشه ایرانی که در حال حاضر ساکن آلمان است در واکنش به اعدام نوید افکاری در توئیتر خود چنین نوشت:
برای اولین بار کامنت بستم تا این غم و این درد توسط یک مشت بیمار تشنه خون و مرگ، کثیف و آلوده نشه. برید بر طبل شادی بکوبید که یک انسان دیگه هم اعدام شد. ننگ بر شما
— Mahnaz Afshar مهناز افشار (@AfsharMahnaz) September 12, 2020
اما بلافاصله پس از واکنش هنرمندان، روزنامه کیهان که نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی است و بازتاب دهنده نظرات او محسوب میشود، با حمله به آنها نوشت:«وقتی اسامی حمایتکنندگان از قاتلها را بررسی میکنیم، به یک نقطه مشترک میرسیم؛ اغلب سلبریتیهایی که طی ماههای اخیر در صفحات مجازی خودشان اقدام به حمایت از این افراد میکنند، سابقه همکاری یا همراهی با متهمان و مفسدان اقتصادی را دارند!»