طرف‌های درگیر جنگ در لیبی روز جمعه با آتش‌بسی «دایمی»‌ که بالقوه می‌تواند به سال‌ها جنگ خونین و آشوب در این کشور پایان دهد، توافق کردند. سازمان ملل متحد امیدوار است که این آتش‌بس راه را برای قرارداد صلح فراگیری که بتواند این کشور درگیر جنگ داخلی را متحد سازد، هموار کند. 

آتش‌بس متزلزل میان حکومت وفاق ملی (که از سوی جامعه بین‌الملل به رسمیت شناخته می‌شود) و نیروهای وفادار به فرمانده خلیفه حفتر که در شرق کشور مستقر هستند، بلافاصله آغاز شد. 

تحت این قرارداد آتش‌بس، تمامی نیروهای رزمی خارجی باید ظرف سه ماه از لیبی خارج شوند، و همزمان، یک نیروی مشترک پلیس تامین امنیت مناطق پاکسازی شده از این نیروها را برعهده خواهد داشت. 

استفانی ویلیامز، نماینده موقت سازمان ملل، پس از مراسم امضای قرارداد در ژنو گفت:‌ «مسیر طولانی و در برخی مقاطع دشوار بود. وطن‌پرستی چشم‌انداز فراروی شما بود و توانستید به توافق آتش‌بس دست یابید.» 

همزمان، و در اقدام دیگری که نشان از پیشرفت دارد، پس از بیش از یک سال، اولین هواپیمای مسافربری در روز جمعه از طرابلس، پایتخت لیبی، به شهر بنغازی در شرق کشور پرواز کرد. 

خانم ویلیامز سابقه «پرتشویش» اخیر لیبی را مملو از آتش‌بس‌های نافرجام و راه‌حل‌های شکننده سیاسی عنوان کرد؛ اما در عین حال افزود: «ما نباید اجازه دهیم که افراد منفی‌باف پیروز شوند.» 

نمایندگان جناح‌های مشغول جنگ در لیبی به ایندیپندنت گفتند که مایلند قرارداد آتش‌بس روز جمعه، راه را برای یک توافق جامع درآینده هموار سازد، اما در عین حال درباره احتمال خشونت‌ورزی از سوی طرف مقابل، ابراز تردید جدی کردند. 

حسن الهونی، یک مقام ارشد حکومت وفاق وطنی، به ایندیپندنت گفت که آتش‌بس «امید می‌دهد.» 

محمد سلکاک، یک سخنگوی سابق حکومت وفاق وطنی که اکنون سیاستمداری مستقل است، آن را «گامی مهم» به سوی توافق گسترده‌تر نامید، اما جامعه بین‌الملل را به اعمال تحریم علیه هر طرفی ترغیب کرد که مفاد قرارداد را نقض کند. 

در سوی دیگر، اکرم بوحلیقه، از دستیاران ارشد آقای حفتر، گفت که قوای مسلح عرب لیبی تحت فرماندهی او «امیدوار است که آتش‌بس باقی بماند» اما ابراز نگرانی کرد که حکومت وفاق ملی بر گروه‌های شبه‌نظامی که با آنها متحد شده است، کنترل نداشته باشد. 

او افزود: «در نهایت ما خواستار اتحاد و تشکیل یک سازوکار نظامی صحیح هستیم.» 

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، که در حمایت از حکومت وفاق ملی در لیبی مداخله نظامی کرده است، از این تحول استقبال کرد، اما در عین حال درباره پایداری آتش‌بس ابراز تردید کرد. 

او گفت‌: «اتکا به آن برای من چندان پذیرفتنی نیست. زمان نشان خواهد داد که چقدر دوام خواهد داشت.» 

تحلیلگرانی که تحولات در لیبی را از نزدیک دنبال می‌کنند، هم‌راستایی یک ماهه نقش‌آفرینان متضاد در لیبی را عامل نهایی رسیدن به آتش‌بس خواندند. 

جلال حارشاوی، متخصص شمال آفریقا در موسسه کلینگدیل در هلند، گفت:‌ «در حال حاضر به نوعی یک اشتیاق مشترک میان متحدان اصلی برای شروع دوباره اقتصاد، و در صورت عملی بودن، پرهیز از جنگ مرزی وجود دارد.» 

لیبی از سال ۲۰۱۱ و در پی قیام مردمی که منجر به سقوط معمر قذافی، رهبر سابق لیبی شد، در اثر درگیری‌‌های متعدد داخلی بین گروه‌های خودسر مسلح، چندپاره شده است. 

این کشور میان حکومت وفاق ملی در طرابلس که تحت حمایت ترکیه است، و نیروهای تحت فرماندهی ژنرال خلیفه حفتر که عمدتا در شهرهای شرقی بیضا و طبرق حکومت خود را مستقر کرده، به دو پاره تقسیم شده است. 

امیدها برای پایان درگیری در ماه آوریل گذشته، زمانی که حفتر با حمایت امارات متحده عربی و سپس روسیه، حمله‌ای را برای گرفتن پایتخت از نیروهای وفادار به حکومت وفاق وطنی، آغاز کرد، نقش بر آب شد. او مجبور به عقب‌نشینی شد، اما درگیری‌ها در حول شهر مرکزی سرت ادامه یافته است. 

سازمان ملل بارها، و همواره بی‌حاصل، هشدار داده است که سیل نیروهای رزمی و تسلیحات به لیبی نقض تحریم تسلیحاتی سازمان ملل است، و کارشناسان این نهاد گفته‌اند که نیروهای رزمی سوری، روس، چادی، سودانی، و اروپایی، به تمامی بخش‌های لیبی اعزام شده‌اند.

تحقیقات ایندیپندنت درباره جریان مخفی نیروهای مزدور نشان داده است که یک شرکت خصوصی روسی احتمالا حدود ۱۲۰۰ نیروی تحت استخدام سوریه‌ای و صدها سرباز روس را برای حمایت از حفتر، به لیبی اعزام کرده است. به گفته کارشناسان ملل متحد، ترکیه نیز حدود پنج هزار نیروی سوریه‌ای را در جبهه حکومت وفاق ملی استخدام کرده است. 

تاسیسات انرژی لیبی، که بزرگترین انگیزه برای هر دو طرف درگیر در این کشور عضو اوپک است، در میان درگیری‌ها مورد کشمکش قرار گرفته است. 

با این حال، سازمان ملل همچنان برای انجام مذاکرات و رسیدن به توافق درباره مدیریت ثروت و موسسات ارشد آن کشور، تلاش می‌کند. 

ویلیامز، نماینده موقت سازمان ملل، روز جمعه گفت:«شواهد خوبی وجود دارد مبنی بر این که تاسیسات نفتی در راس لانوف و السدر برای ازسرگیری تولید، در آينده نزدیک و در مدت بسیار کوتاه، آماده خواهند بود.»