اگر نتیجه نظرسنجی‌ها را باور کنیم تقریبا شکی در پیروزی جو بایدن نیست. او نه تنها در نظرسنجی‌های کلی که در نظرسنجی‌های تمام ایالت‌های کلیدی نیز پیش است. مثلا در آخرین نظرسنجی «آی‌بی‌دی/تیپ» مربوط به همین امروز بایدن در سطح کشوری ۵۱ به ۴۵ از ترامپ پیش است، در حالی که جو جورگنسن، نامزد حزب لیبرتارین، حدود یک درصد رای می‌آورد و هووی هاکینز، نامزد حزب سبز، زیر یک درصد. در تمام نظرسنجی‌های کشوری دیروز نیز بایدن از رقیب خود پیش است گرچه میزان پیش‌بینی‌ها با همدیگر تفاوت‌های بسیاری دارد. از نظرسنجی «یواس‌ای تودی/سافولک» که در آن ۵۲ به ۴۴ پیش است (با اختلاف ۸ درصد) تا نظرسنجی‌های «ده هیل/هریس ایکس» و «راسموسن ریپورتز» که در آن‌ها به ترتیب ۴۹ به ۴۵ و ۴۸ به ۴۷ پیش است. یعنی با اختلاف بسیار کمتر که (دست کم در مورد آخری) با توجه به نظام «کالج انتخاباتی» ضرورتا منجر به پیروزی او نمی‌شود.

در ایالت‌های چرخشی هم در روزهای گذشته اوضاع بیشتر به نفع بایدن بود. برای اولین بار در چند دهه اخیر نام ایالت تگزاس (دومین ایالت بزرگ کشور پس از آلاسکا که مساحت آن تقریبا اندازه کشور ترکیه است) به عنوان ایالت چرخشی مطرح شده است. بعضی نظرسنجی‌ها حتی نشان داده‌اند که رای جمهوری‌خواهان در ایالت مونتانا نیز نزدیک به دموکرات‌ها خواهد بود. البته بسیار بعید است حزب آبی در این ایالت کوهستانی پیروز شود اما همین‌که نتیجه انتخابات در آن‌جا هم نزدیک است، خبر از اقبال غیرمنتظره بایدن در بعضی نقاط می‌دهد. در ایالت نیوهمپشایر هم که ما، مثل خیلی کارشناسان، جزو ایالت‌های چرخشی حساب کرده بودیم، نظرسنجی‌ها همه از پیشتازی تقریبا مطلق بایدن خبر می‌دهند: دو نظرسنجی دیروز (پنج‌شنبه) «دانشگاه نیوهمپشایر» و «سنت آنسلم» بایدن را به ترتیب ۵۳ به ۴۵ و ۵۲ به ۴۴ پیروز این ایالت می‌دانند. تنها مورد استثنا در میان ایالت‌های چرخشی، ایالت آریزونا است که در آخرین نظرسنجی‌ها بیشتر و بیشتر به سوی جمهوری‌خواهان می‌رود. در نظرسنجی دیروز «راسموسن ریپورتز» ترامپ در این ایالت ۴۹ به ۴۵ از بایدن پیش بود. در حالی که در نظرسنجی همین شرکت در روز چهارشنبه هفته پیش (۲۱ اکتبر) بایدن ۴۸ به ۴۷ در این ایالت پیشتاز بود.

آیا نظرسنجی‌ها اشتباه می‌کنند؟

اما بیشتر شرکت‌های نظرسنجی چهار سال پیش نیز خبر از پیروزی هیلاری کلینتون می‌دادند. همین باعث شده است که خیلی‌ها این سؤال ساده را مطرح کنند که آیا نظرسنجی‌ها امسال هم اشتباه می‌کنند؟

اشتباه نظرسنجی‌ها را در سال‌های اخیر در چندین مورد دیگر هم دیده‌ایم: از انتخابات ایالتی در کانادا تا همه‌پرسی برگزیت در بریتانیا. عامل دیگری که باعث شد امسال همه چیز کمتر قابل پیش‌بینی باشد همه‌گیری ویروس کرونا است که باعث شد تا ده‌ها میلیون نفر تاکنون رای داده باشند. در ضمن احتمال بسیاری دارد نتیجه قطعی انتخابات در شب انتخابات معلوم نشود و شاهد چند هفته جدل حقوقی و سیاسی باشیم بر سر موضوعاتی مثل آرای پستی و شمارش آن‌ها.

بعضی شرکت‌های نظرسنجی تاکید می‌کنند که پیش‌بینی‌های غالب در مورد بایدن اشتباه است.

مهم‌ترین این‌ها «گروه ترافالگار» در آتلانتا، مرکز ایالت جورجیا، است که از سوی رابرت کاهالی بنیان‌گذاری شده است، کارشناسی متولد همین ایالت و بزرگ‌شده و درس‌خوانده ایالت همسایه کارولینای جنوبی که دست بر قضا تبار سوری دارد. آقای کاهالی در سال ۲۰۱۶ از این بابت مطرح شد که تنها شرکت نظرسنجی بود که پیروزی ترامپ در ایالت‌های میشیگان و پنسیلوانیا را پیش‌بینی کرده بود. این گروه حالا می‌گوید ترامپ مجددا در این دو ایالت پیروز می‌شود در حالی که تمامی سایر شرکت‌های نظرسنجی خبر از پیروزی تقریبا قطعی بایدن در این دو ایالت چرخشی می‌دهند. همین است که «گروه ترافالگار» را معمولا نزدیک به جمهوری‌خواهان می‌دانند گرچه این شرکت به طور رسمی غیرحزبی است.

آقای کاهالی مدعی است که پدیده‌ای به نام «رای مخفی به ترامپ» وجود دارد که در نظرسنجی سایر شرکت‌ها مدنظر گرفته نمی‌شود. این رای کسانی است که با مسؤولین نظرسنجی‌ها صحبت نمی‌کنند و اما بی‌سروصدا رای‌شان را به رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه به صندوق می‌ریزند. او پیش‌بینی می‌کند که چهار روز دیگر، مردم آمریکا بار دیگر شرکت‌های نظرسنجی را غافلگیر می‌کنند.

در میان کارشناسان نظرسنجی چندین نفر به شدت با یافته‌های کاهالی مخالفند. وب‌سایت تخصصی «ده هیل» در گزارشی در این مورد به خصوص به مخالفت‌های نیت سیلور از وب‌سایت «پانصد و سی و هشت» و دیو واسرمن، سردبیر بولتن «کوک پولیتیکال ریپورت» اشاره کرد. در گزارش این روزنامه می‌خوانیم که سیلور و واسرمن با تحلیل یافته‌های «ترافالگار» معتقدند این شرکت کاملا اشتباه می‌کند. به گفته این دو، بعضی از ادعاهای این شرکت در گذشته غریب بوده‌اند مثلا پیش‌بینی پیشتازی هشت درصدی ترامپ از بایدن در میان رای‌دهندگان جوان ایالت میشیگان که از پایگاه‌های اصلی حزب دموکرات محسوب می‌شود.

حتی برخی کارشناسان انتخاباتی جمهوری‌خواه هم معتقدند «ترافالگار» اشتباه می‌کند. مثلا جان مک‌هنریِ جمهوری‌خواه از شرکت «نورت استار» می‌گوید پدیده‌ای به نام «رای مخفی به ترامپ» وجود ندارد چون طرفداران رئیس‌جمهور معمولا با صدای بلند نظر خود را اعلام می‌کنند. البته او نیز می‌گوید این احتمال وجود دارد که در میان کسانی که در نظرسنجی‌ها شرکت نمی‌کنند و تلفن‌شان را جواب نمی‌دهند، تعداد طرفداران ترامپ بیشتر باشد. اما مثلا در ایالت پنسیلوانیا طبق یافته‌های او تعداد دموکرات‌ها در این گروه بیشتر است.

سایر مخالف‌خوان‌ها

اما «گروه ترافالگار» تنها نیست. چند شرکت نظرسنجی دیگر نیز نظر مشابهی مطرح کرده‌اند. مثلا جیم لی از شرکت «ساسکیهانا» در پنسیلوانیا نیز معتقد به پدیده «رای مخفی به ترامپ» است. یکی از نظرسنجی‌های این شرکتِ نزدیک به جمهوری‌خواهان در ایالت ویسکانسین خبر از برابری ترامپ و بایدن می‌دهد. در حالی که تمامی سایر نظرسنجی‌ها بایدن را از ماه اوت تابه‌حال پیشتاز این ایالت کلیدی دانسته‌اند. «گروه ترافالگار» هم قبلا پیشتازی یک درصدی ترامپ در این ایالت را نشان داده بود. در ایالت چرخشی فلوریدا یکی از بیشترین تفاوت‌ها را می‌بینیم. در نظرسنجی‌های اخیر این ایالت، «ساسکیهانا» و «ترافالگار» به ترتیب ترامپ را ۴۸ به ۴۴ و ۵۰ به ۴۷ پیشتاز می‌دانند در حالی که بقیه نظرسنجی‌ها همگی خبر از پیروزی بایدن در ایالت خورشیدی می‌دهند. در نظرسنجی دانشگاه مانموتِ نیوجرسی حتی پیش‌بینی پیروزی قاطع ۵۱ به ۴۵ درصدی بایدن در این ایالت شده است.

آقای لی اما در دفاع از نظریه «رای مخفی به ترامپ» می‌گوید: «خیلی رای‌دهندگان هستند که نمی‌خواهند اعتراف کنند به کسی رای می‌دهند که به او لقب نژادپرست داده شده است.»

نکته قابل توجه این‌جا است که گرچه بیشتر شرکت‌های نظرسنجی پیش‌بینی پیروزی هیلاری کلینتون را کرده بودند اما ترامپ و هیلاری در نظرسنجی‌های چهار سال پیش بسیار نزدیک‌تر از امروز بودند. مثلا وب‌سایت «پانصد و سی و هشت» چهار سال پیش ۳۰ درصد شانس پیروزی برای ترامپ قائل شده بود. اما امسال شانس پیروزی مجدد رئیس‌جمهور را تنها ۱۱ درصد می‌داند. چند عامل به نفع دموکرات‌ها وجود دارد: بایدن نه فقط در نظرسنجی‌های کلی که در میان گروه‌های کلیدی مثل زنان ساکن حومه‌های شهر خوب عمل می‌کند و از نظر شخصی او بسیار محبوب‌تر از هیلاری کلینتون است که حتی بین برخی رای‌دهندگان خودش هم محبوب نبود.

با این همه تیم بایدن می‌دانند که باید تا لحظه آخر برای پیروزی تلاش کنند.

تنها نتایج نهایی است که معلوم می‌کند امثال کاهالی و لی درست می‌گویند یا اغلب کارشناسان انتخاباتی.