در جنگ جهانی دوم، ارتش سرخ شوروی وارد سیزده کشور شد: فنلاند، لتون، لیتوانی، استونی، لهستان، آلمان، چکسلواکی، مجارستان، بلغارستان، رومانی، ژاپن و ... ایران. در پایان جنگ، ارتش سرخ بخشی از خاک تمامی آن کشورها را یا مستقیما به اتحاد شوروی افزوده بود – مانند کارلیا (فنلاند)، مولداوی (رومانی)، سه جمهوری بالت، جزایر کرویل (ژاپن) و پروس شرقی (آلمان) که بعدا «کالینینگراد» نامیده شد، یا با تحمیل رژیم‌های دست نشانده زیر کنترل مسکو قرار داده بود: لهستان، مجارستان، چکسلواکی، بلغارستان و رومانی و آلمان شرقی. در این میان تنها یک کشور زیر اشغال ارتش سرخ بود که توانست بی‌آنکه بخشی از خاک خود را از دست بدهد، استقلال صدمه‌خورده و متزلزل خود را نیز حفظ کند: ایران. والتر لیپمن، روزنامه‌نگار آمریکایی در بررسی توسعه‌طلبی استالین، رهبر وقت شوروی، نوشت: «عمو جو (لقب آمریکاییان برای استالین) هر جا رفت جا خوش کرد و ماند – هر جا به‌جز پرشیا (ایران).»