بلوچستان و خیبرپختونخوا پاکستان در میان دود و آتش

با سرنگونی حکومت افغانستان مورد حمایت کشورهای غربی، گروه‌های «جهادی» و تروریستی در سطح منطقه جسورتر شدند

اندیشکده آمریکایی جیمز تاون می‌گوید که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، «ارتش آزادی‎بخش بلوچستان» خطرناک‌تر شده و سطح خشونت این گروه به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. در چندین مورد، «ارتش آزادیبخش بلوچستان» از نیروهای انتحاری زن در حمله‌ها علیه نظامیان پاکستانی استفاده کرده است. با وجود آنکه ارتش پاکستان با ارتش آزادیبخش بلوچستان مبارزه می‌کند، اما تلاش می‌کند که آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. 

در ۲۴ ژوئن در ناحیه جنوبی هم‌مرز با ایران، یک مهاجم انتحاری، مواد منفجره خود را در نزدیکی کاروان نیروهای امنیتی منفجر کرد که دست‌کم یک افسر پلیس کشته و یک افسر دیگر زخمی شد. یک مهاجم انتحاری دیگر ۳۰ ژوئن یک افسر ارشد پاکستان را هدف قرار داد. اما ارتش پاکستان در مورد این حادثه‌ها ابراز نظری نکرده است.  

در ایالت بلوچستان، ارتش پاکستان به شدت رسانه‌ها و خبرنگاران را کنترل می‌کند و به خبرنگاران یا حتی مقام‌های غیرنظامی اجازه دسترسی به اطلاعات را نمی‌دهد و اغلب بررسی مستقل میزان تلفات دشوار است.  

دو سال از تسلط طالبان بر افغانستان می‌گذرد و طی این مدت، وضعیت امنیتی در ایالت‌های بلوچستان و خیبر پختونخواه بهبود پیدا نکرده است.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در آغاز سقوط کابل به‌دست طالبان، مقام‌های پاکستانی آن را تحولی مثبت برای امنیت این کشور تلقی کردند. برای مثال، ژنرال فیض حمید، رئیس وقت سازمان استخبارات پاکستان (ISI)، تنها دو هفته پس از سرنگونی حکومت اشرف غنی به کابل رفت و به شکلی پیروزمندانه به رسانه‌ها گفت: «نگران نباشید، همه چیز درست خواهد شد.» 

زمانیکه مقام‌های طالبان در مناطق مجلل کویته از زندگی مجلل لذت می‌بردند، مرکز ایالت بلوچستان به محلی برای حضور جنایتکاران، قاچاقچیان مواد مخدر و قاچاقچیان انسان در طول ماموریت نظامی آمریکا در افغانستان تبدیل شده بود.    

بر خلاف انتظار اولیه ژنرال فیض حمید، وضعیت امنیتی پاکستان بدتر شده است. پاکستان بار دیگر موجی از کشتار، بمب‌گذاری، حمله‌های انتحاری و هدفمند به پلیس، ارتش و مقام‌های دولتی را تجربه می‌کند. ایالت‌های بلوچستان و خیبر پختونخواه که با افغانستان هم‌مرزند، شاهد حمله‌های ویرانگر ستیزه‌جویان بودند. سال ۲۰۲۲ یکی از خونین‌ترین سال‌ها از سال ۲۰۱۸ به این‌سو بوده و گزارش شده است که در این سال، ۳۷۶ حمله تروریستی رخ داده است و گروه‌های ستیزه‌جو و تروریستی عملیات خود را در سال جاری میلادی هم ادامه داده‌اند. 

سال ۲۰۲۳ با یک سری بمب‌گذاری‌ها آغاز و ژانویه به یکی از مرگبارترین ماه‌های پاکستان تبدل شد. در مجموع ۱۳۴ نفر دست‌کم در ۴۴ حمله ستیزه‌جویان در سراسر پاکستان کشته شدند. در نیمه اول سال جاری، ۳۸۹ نفر در اثر حمله‌های تروریستی و انتحاری کشته و ۶۵۶ تن دیگر زخمی شده‌اند و این رقم در نیمه اول سال قبل، ۲۹۳ کشته و ۴۸۷ زخمی بوده است. 

اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد که «ارتش آزادیبخش بلوچستان»، یک سازمان شبه‌نظامی جدایی‌طلب قومی که به‌دنبال استقلال از پاکستان است، مسئولیت بخشی از حمله‌ها در ایالت بلوچستان را بر عهده می‌گیرد. تنها در ماه مه، حدود ۲۳ حمله هدفمند در بلوچستان علیه نظامیان پاکستان صورت گرفته است. فعالیت‌های جهادی در منطقه پشتون‌نشین ایالت بلوچستان هم‌مرز با افغانستان نیز مشاهده شده است.  

افزایش فعالیت‌ ستیزه‌جویان در پاکستان جنگ لفظی جدیدی بین دوستان قدیمی یعنی مقام‌های پاکستان و طالبان افغانستان ایجاد کرده است. خواجه آصف، وزیر دفاع وقت پاکستان، در ۱۵ ژوییه در رسانه اجتماعی اکس نوشت: «افغانستان نه به وظیفه همسایگی خود عمل می‌کند و نه به توافق دوحه پایبند است.» 

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در پاسخ به خواجه آصف در رسانه اجتماعی اکس نوشت: «حکومت سرپرست افغانستان (طالبان) توافق دوحه را با ایالات متحده آمریکا امضا کرد، نه با پاکستان.» اما دو سال پیش کمتر کسی تصور می‌کرد که طالبان در توییتر (اکس) این گونه به مقام‌های پاکستانی پاسخ دهند.  

خواجه آصف و ژنرال ندیم احمد انجم، رئیس آی‌اس‌ای در ۲۲ فوریه پس از یک حمله تروریستی در شهر بندری کراچی به کابل سفر کردند، اما این دیدار با دیدار قبلی ژنرال فیض حمید از افغانستان تفاوت داشت، زیرا هیئت پاکستانی برای جشن در آنجا (کابل) نبود. در عوض، این هیئت از متحدان پیشین خود یعنی طالبان خواست تا پناهگاه‌های شبه‌نظامیان در خاک افغانستان را که با حمله‌ها در داخل پاکستان مرتبط است، سرکوب کنند. 

در نظام جمهوریت، پاکستان به‌طور مداوم افغانستان را به فراهم کردن پناهگاه‌های امن و حمایت از طالبان پاکستانی و شورشیان جدایی‌طلب بلوچ متهم می‌کرد. علاوه بر این، در دوران تصدی حامد کرزی و اشرف غنی، دولت پاکستان بارها هند را به حمایت مالی از «ارتش‌آزادیبخش بلوچ» از طریق شبکه کنسولگری‌های خود در افغانستان متهم کرد، اما با تسلط طالبان بر افغانستان، هند سفارت و کنسولگری‌های خود را در افغانستان بست، اما حمله‌های «ارتش‌آزادیبخش بلوچ» و تی‌تی‌پی در پاکستان ادامه دارد.  

با سرنگونی حکومت افغانستان مورد حمایت کشورهای غربی، گروه‌های «جهادی» و تروریستی در سطح منطقه جسورتر شدند و برخی از این گروه‌ها می‌خواهند که با الگوبرداری از جنگ طالبان افغان، به پیروزی دست پیدا کنند. گفته می‌شود که برقراری حکومت طالبان در افغانستان، برای گروه‌های «جهادی» و اسلام‌گرا «الهام‌بخش» بوده است.  

مقام‌های حکومت پیشین افغانستان به پاکستان هشدار داده بودند که حمایت از گروه‌های ستیزه‌جو باعث گسترش ناامنی‌ها در این کشور خواهد شد. 

بیشتر از جهان