با گذشت بیش از ۱۰ ماه از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، روزنامه شرق در گزارشی در خصوص لایحه بودجه۱۴۰۰ که ۱۲آذر برای تصویب به مجلس ارایه می‌شود، به تعریف ردیف‌های جدیدی مانند «پرداخت غرامت هواپیمای اوکراینی از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی» اشاره کرده است. 

به گزارش شرق، سقف این اعتبار ۲۰۰ میلیون یورو در نظر گرفته شده و این درحالی است که هنوز نه تنها میزان غرامت تعیین نشده، بلکه اوکراین به عنوان کشور مالک هواپیمای سرنگون شده می‌گوید، ایران از ارایه اطلاعات لازم در مورد سرنگونی هواپیمای متعلق به خط هوایی بین‌المللی این کشور خودداری می‌کند.

همزمان حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های کشته‌شدگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ در فیس‌بوک نوشت: «از صندوق توسعه کشور پول برمی‌دارند تا غرامت جنایت سپاه پاسداران را پرداخت کنند. هم از نان مردم بزنند، هم خانواده‌های جان‌باختگان را برای یک عمر شرمنده مردم کنند.» اسماعیلیون که همسر و دخترش را در سرنگونی هواپیمای اوکراینی از دست داده، در ادامه نوشت: «ببینید که دولت و مجلس و تمام ارکان آن نظام منحوس چطور به سپاه گره خورده‌اند. ببینید که چطور مخارج شلیک به بچه‌ها را هم از جیب مردم برمی‌دارند.»

هواپیمای اوکراینی با ۱۷۶ مسافر و خدمه بامداد هجدهم دی‌ماه ۱۳۹۸ در حالی که به تازگی از فرودگاه خمینی تهران پرواز کرده بود، هدف موشک‌هایی قرار گرفت که از پدافند هوایی نزدیک فرودگاه شلیک شد. این پدافند ساعاتی قبل و از بیم واکنش به حمله‌های موشکی سپاه به پایگاه نظامی آمریکا در عراق در نزدیکی فرودگاه مستقر شده بود. باوجود حمله‌های موشکی سپاه برای گرفتن انتقام قاسم سلیمانی، (فرمانده سپاه که پنج روز قبل از آن در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در بغداد کشته شده بود)، منطقه پرواز ممنوع اعلام نشده بود و مقامات تهران تا سه روز پس از این فاجعه برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی را انکار می‌کردند.

شرق در گزارشی که امروز (سه‌شنبه) منتشر شده، درباره ردیف بودجه‌ای تعریف شده برای غرامت هواپیمای اوکراینی به نقل از هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی می‌نویسد: «از آنجایی که منابع ارزی محدود شده و پرداخت غرامت باید ارزی باشد، چاره‌ای جز این نداریم که اعتبارات را از طریق صندوق توسعه ملی تامین کنیم.»

این درحالی است که هزینه‌ای که جمهوری اسلامی به طور سالیانه صرف حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی شیعه در منطقه می‌کند، به مراتب بیشتر از رقم ۲۰۰ میلیون یورویی است که حق‌شناس ادعا می‌کند برای تامین آن چاره‌ایی جز دست بردن در صندوق توسعه ملی نیست.

همچنین ۱۷ دی‌ماه گذشته، یک روز قبل از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه، علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی اعلام کرد با مجوز رهبر جمهوری اسلامی ۲۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای کمک به فعالیت‌های سپاه قدس در منطقه اختصاص می‌یابد. لاریجانی گفت: «دولت نیز با اختصاص ۲۰۰ میلیون یورو برای حمایت از سپاه قدس موافق است و اذن آن را شب گذشته بنده گرفته‌ام.»

برایان هوک، نماینده ویژه سابق آمریکا در امور ایران در توجیه موثر بودن تحریم‌ها علیه ایران گفته بود که این تحریم‌ها «مانع کمک ۷۰۰ میلیون دلاری جمهوری اسلامی به حزب‌الله» شد.

حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله نیز بارها بر دریافت کمک مالی از ایران تاکید کرده است. او در یک سخنرانی در تیرماه ۱۳۹۵ گفت: «هر گونه اقدامی از سوی بانک‌ها علیه حزب الله لبنان تاثیری بر این گروه نخواهد داشت زیرا بودجه و همه امور مالی حزب الله لبنان از ایران می‌آید و نه از طریق بانک ها. همانطور که موشک ها به ما می رسند که با آنها اسرائیل را تهدید می کنیم پول هم به ما می‌رسد.»

خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه که هواپیمای اوکراینی را دست‌کم با دو موشک مجاورتی ساقط کرده، می‌نویسد: «بر اساس لایحه بودجه پیشنهادی به دولت اجازه داده می‌شود تا سقف ۲۰۰میلیون یورو برای پرداخت غرامت هواپیمای اوکراینی از صندوق توسعه ملی برداشت کند.»

صندوق توسعه ملی با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی تشکیل شده است. اما بارها برای اهداف مغایر با این دستور کار از صندوق توسعه ملی برداشت شده است.

باتوجه به ادامه مذاکره‌ها بر سر سرنگونی هواپیمای اوکراینی و موضع‌گیری‌های متناقض تهران، روشن نیست که آیا ردیف بودجه‌ای «غرامت هواپیمای اوکراینی» در لایحه بودجه ۱۴۰۰ برای برداشت از صندوق توسعه ملی، به معنی عزم راسخ برای پرداخت غرامت است یا مدیریت افکار عمومی و ملاحظه‌های سیاسی.