نتایج پژوهشی که روز دوشنبه منتشر شد، نشان می‌دهد تولید و فروش اسلحه در جهان که عمدتاً در اختیار چین و ایالات متحده است، در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال پیش از آن، حدود ۹ درصد افزایش داشته است.

بر اساس جدیدترین اطلاعات در زمینه فروش اسلحه و خدمات نظامی که در دسترس عموم قرار دارد، گزارش ۲۸ صفحه‌ای از سوی مؤسسه جهانی تحقیقات صلح استکهلم (سیپری)، نقشه‌برداری از حضور جهانی بزرگ‌ترین شرکت‌های تسلیحاتی جهان، تصویری نسبی از توسعه و گسترش صنعت نظامی در جهان، به دست داده است.

بر اساس این گزارش، ۲۵ تولیدکننده بزرگ اسلحه در جهان در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۶۱ میلیارد دلار فروش داشته‌اند که این رقم ۸.۵ درصد نسبت به سال پیش از آن، افزایش پیدا کرده است.

بازار تولید اسلحه و خدمات نظامی، همچنان در دست شرکت‌های آمریکایی مانند لاکهید مارتین، بویینگ، نورث‌روپ گرومان است. دفتر اصلی ۱۲ شرکت از ۲۵ شرکت بزرگ اسلحه‌سازی جهان، در آمریکا قرار دارد.

اما پنج شرکت چینی نیز به این فهرست راه پیدا کرده‌اند. محققان می‌گویند داده‌های کافی برای بررسی چهار شرکت بزرگ دیگری که چینی هستند در دست ندارند.

لوسی براود-سودرو، مدیر طرح هزینه‌‌های اسلحه و امور نظامی سیپری و نویسنده اصلی این گزارش، در مصاحبه‌ای گفت «می‌دانیم این شرکت‌ها نقش مهمی در این بازار دارند و در این گزارش نقش چین آنطور که باید و شاید لحاظ نشده است. چین سرعت تولید را افزایش نداده است ولی ظرفیت را بیشتر می‌کند. بودجه دفاعی چین افزایش پیدا کرده است و صنایع دفاعی این کشور نیز همین روند را دنبال می‌کنند.»

دو شرکت بریتانیایی بی‌اِی‌ای سیستمز و رولزرویس، طبق این گزارش، ۲۷ میلیارد دلار فروش کرده‌اند. برای اولین بار شرکتی خاورمیانه‌ای موسوم به اج (Edge) متعلق به امارات متحده عربی و چندین شرکت کوچک‌تر که اخیراً ادغام شده‌اند، با ۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار فروش در سال ۲۰۱۹، به فهرست ۲۵ تولیدکننده بزرگ راه یافته است.

این ارقام هم شامل صادرات اسلحه و هم فروش این شرکت‌ها به دولت خودشان می‌شود. اما به گفته پژوهشگران، عجیب‌ترین موضوع، جهانی‌‌شدن روزافزون این صنایع است. این شرکت‌ها با یارانه‌هایی که می‌گیرند و همکاری با یکدیگر، سراسر جهان را در چنگال خود می‌گیرند. کارخانه‌هایی مانند تالس فرانسه، لئوناردوی ایتالیا و ایرباس پن یوروپن، ده‌ها شعبه در نقاط مختلف جهان زده‌اند. فقط در عربستان سعودی، بیست و چهار شرکت اسلحه‌سازی، دفتر دارد.

خانم براود-سودرو گفت «امروزه صنعت اسلحه‌سازی واقعاً جهانی شده است. با اینکه بزرگ‌ترین کارخانه‌ها متعلق به ایالات متحده و اروپا است اما این شرکت‌ها همه‌ جای جهان حضور دارند.»

صنایع هوافضای داسوی فرانسه، تولیدکننده جت‌های جنگنده رافل است؛ جنگنده‌هایی که پاریس در شمار زیاد، به کشورهای در حال توسعه می‌فروشد و تا به حال هر سال سودش از فروش اسلحه، بیش از سال قبل شده است. فروش این شرکت از ۲ میلیارد و ۸۱۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸، به ۵ میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ رسیده و بیش از دو برابر شده است.

از سوی دیگر فروش اسلحه شرکت‌های روسی کمتر شده و سود فروش هر دو شرکت آلماز-آنتی و یونایتد شیپ‌بیلدینگ کمی کاهش یافته است.

پژوهشگران می‌گویند هنوز نتوانسته‌اند داده‌های سال ۲۰۲۰ را به دست آورند که احتمالاً حاکی از کاهش فروش اسلحه در کل جهان، به علت وقوع همه‌گیری کرونا و در پی آن رکود اقتصاد جهانی است. شرکت‌ها، آمار فروش سال ۲۰۲۰ خود را چند ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۱ منتشر خواهند کرد.

در این گزارش، از افزایش تعداد شرکت‌های اسلحه‌سازی در کشورهایی مانند ترکیه، عربستان سعودی، هند و برزیل سخنی به میان نیامده است، زیرا حجم فروش این شرکت‌ها، کمتر از آن بوده که در این فهرست بیاید. فروش اسلحه در ترکیه از یک میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. سیپری پیشتر در گزارشی، جدول میزان فروش خالص ۴۲۰ میلیارد دلاری ۱۰۰ تولیدکننده بزرگ اسلحه در جهان را منتشر کرده بود.