یک سال پیش، عمران خان ورزشکار شهیر پاکستانی و رهبر حزب تحریک انصاف برنده انتخابات پارلمانی اعلام شد و تشکیل حکومت داد. پیروزی آقای خان، حاشیههای بسیاری داشت. رهبران احزاب سنتی پاکستان پیروزی او را نتیجه دستکاری ارتش در انتخابات و پاداشی در برابر تبانی ساختارمند حزب تحریک انصاف در براندازی نواز شریف نخست وزیر خواندند. حالا یک سال پس پیروزی عمران خان، شماری از احزاب، فعالان سیاسی و مدنی نگران پیامدهای دوام حکومت او هستند، چرا؟
عمران خان که با شعار مبارزه با فساد و سیاستگران فاسد و پایان دادن به تسلط خانوادهها در سیاست پاکستان به میدان رقابت سیاسی وارد شده بود، حکومتاش در یک سال گذشته نه تنها درگیر مناسبات به جامانده از حکومت احزاب خانوادگی چون حزب مردم پاکستان و حزب مسلم لیگ(شاخه نواز) است که به نظر میرسد رهبری و دست اندرکاران حزبیاش، دچار همان آفتی هستند که روزی برای مبارزه با آن شعار میدادند.
تحریک انصاف با پیروزی در انتخابات در قدم نخست کوشیده است تا به اتهامات سنگین و مستندی چون «آلت دست نظامیان بودن» پاسخ بگوید. در مواردی این اتهام زدایی، به اتهام پراکنیهای تند و بی پرده انجامیده که رابطه این حزب با احزابی چون مسلم لیگ که حکومت محلی در ایالت پنجاب را به دست دارد، به تیرگی گراییده است. این اتهامات شامل متحدان سیاسی حزب تحریک انصاف از جمله جنبش متحده قومی و حزب جمهوری وطن در «خیبرپختونخواه» و بلوچستان نیز میشود.
از سوی دیگر این حزب با پیروی از خصوصیت احزاب خود کامه و در تلاش اتهام زدایی از ناکارآمدی و فقدان قدرت واقعی در اجرای تعهدات خود به سرکوب بی پیشینه رقبای سیاسی، فعالین مدنی و خبرنگاران پرداخته است. ناظران این رویکرد دیکتاتور منشانه عمران خان را، حتی در مقایسه با اسلاف دیکتاتوراش، بیسابقه میدانند. در مورد دیگر که اغلب منتقدیناش بر آن انگشت میگذارند، عمران خان همانند یک پوپولیست عمل کرده است. در حالی که شعار عمدهی او پس از پیروزی «بهبود شرایط طبقات فقیر» بود، اما در عمل پاکستان یک سال تحت زعامت خان با مشکلات بزرگ اقتصادی دست و گریبان است. رشد اقتصادی این کشور به پایینترین سطح خود در ۹ سال گذشته رسیده است، کاهش درآمدهای دولتی و نرخ دو برابر بیکاری جوانان از مصداقهای عینی ناتوانی عمران خان و بحران اقتصادی به حساب میآید که پاکستان عمران خان با آن روبرو است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در حالی که حکومت وعده اشتغالزایی تا حد ۱۰ میلیون شغل جدید، ساختن ۵ میلیون خانه و رشد ۴ در صدی اقتصاد را داده است، اما آگاهان باور دارند که هیچ یک از اینها نمیتواند، مانع ادامه بحران اقتصادی و افزایش درآمدها شود. حکومت عمران خان تمام امیدهایش به صندوق جهانی پول است تا مگر بتواند به این بحران پایان دهد.
بخش دیگر از شعارهای این حزب که مبارزه علیه فساد خانوادههای سیاسی در پاکستان بوده است، نیز در اذهان شهروندان پاکستان رنگ باخته است. در حال حاضر شماری زیادی از کرسیهای حزب تحریک انصاف در اختیار بازرگانان و افراد متمولی است که ادعاهای زیادی در برابر آنان وجود دارد. گفته می شود اتهامات فسادی که علیه شخص نخست وزیر عمران خان در محاکم پاکستان در جریان است، بیشتر از هر نخست وزیری در تاریخ این کشور بوده است.
تحریک انصاف در مورد دیگری نیز متهم به ناتوانی است و آن مبارزه با تهدید برخاسته از فعالیت گروه داعش است. بر اساس اطلاعات رسانههای پاکستانی، این کشور هنوز با همان موج تهدیدات برخاسته از فعالیت سازمانهای تروریستی روبرو است که پیش از عمران خان با آنها مقابله میکرده است. القاعده، جیش محمد، لشکر طیبه و داعش از جمله بزرگترین سازمانهای دهشت افکنی هستند که خطرات جدی را متوجه امنیت و اقتصاد پاکستان میکنند.
با این حال، به نظر میرسد پاکستان یک سال با عمران خان، مسیر غلطی را با حمایت حلقاتی در داخل ارتش آن کشور در پیش گرفته است که تداوم آن، میتواند امنیت و اقتصاد پاکستان و منطقه را با خطرات جدی روبرو کند.