مردم افغانستان روز پنچشنبه شاهد افتتاح سه پروژه بزرگ اقتصادی میان این کشور و ترکمنستان بودند. این سه پروژه شامل افتتاح خط آهن آقینه – اندخوی است که شهر اندخوی در شمال‌غرب افغانستان را با بندر تجارتی آقینه که یکی از بنادر مهم کشور ترکمنستان است، وصل می‌کند. ارزش مالی این پروژه بیشتر از ۳۰ میلیون دلار است و در حدود ۳۰ کیلومتر طول دارد. قرارداد این پروژه در ماه می سال ۲۰۱۱، در سفر رئیس جمهور افغانستان به ترکمنستان، میان دو کشور به امضا رسیده بود.

همچنین پروژه کابل برق ۵۰۰ کیلو ولت، از منطقه آقینه در کشور ترکمنستان به سوی استان شبرغان در شمال غرب افغانستان و پروژه ۲۲۰ کیلو ولت شبرغان به سوی شهر مزار شریف در شمال کشور نیز تکمیل شده و به بهره برداری رسید. این پروژه به ارزش نزدیک به ۶۹ میلیون دلار امریکایی از سوی بانک توسعه آسیایی سرمایه‌گذاری شده است و تنها در شمال افغانستان ۳۴۰ هزار خانواده از داشتن برق بهره‌مند می‌شوند. پروژه سوم وصل فایبر نوری از منطقه سرحداباد در داخل خاک ترکمنستان به منطقه تورغندی در استان هرات است که زمینه وصل افغانستان از طریق این فایبر نوری به اروپا را میسر می‌‌کند.

در مراسم افتتاح این سه پروژه، روسای جمهوری هر دو کشور حضور داشتند.

قربان قلی بردی محمدوف، رئیس جمهور ترکمنستان، در آغاز سخنرانی خود گفت رابطه اقتصادی با افغانستان برای ترکمنستان با ارزش و مهم است و این روابط باید بیشتر تقویت شود. او گفت در کنار سه پروژه مهمی که امروز به بهره برداری رسید، پروژه تاپی که یکی از بزرگترین پروژه‌های انتقال انرژی به جنوب آسیا است، میان افغانستان و ترکمنستان در حال اجرا است. کار تمدید این پایپ لاین گاز ، در ماه اگست سال جاری در خاک افغانستان آغاز خواهد شد.

به باور آقای بردی محمدوف، پروژه‌های اقتصادی خط آهن، برق و فایبر نوری می‌تواند زمینه‌های اشتغال را در افغانستان و ترکمنستان و همچنان سرمایه‌گذاری خارجی را در این دو کشور، فراهم سازد.

محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان نیز در سخنان خود این پروژه‌ها را برای افغانستان بسیار مهم و حیاتی خواند. آقای غنی گفت: «خوشبختانه پس از در حدود یک صد سال، رابطه افغانستان با کشورهای آسیای میانه دوباره تقویت شده است. آقای غنی گفت رابطه منطقه‌ای ما با ترکمنستان بسیار مهم است زیرا ما در چهارچوب همکاری‌های سه جانبه مختلف (افغانستان، ترکمنستان، امریکا، افغانستان، ترکمنستان، ایران و افغانستان، ترکمنستان، اذربایجان) روابط گسترده‌ای داریم.»

آقای غنی گفت به زودی پروژه‌های بزرگ دیگری نیز در افغانستان به بهره‌برداری خواهد رسید و این کشور تبدیل به چهارراه انتقال انرژی در منطقه‌ خواهد شد.

برای افغانستانی که از چهارسو محاط به خشکی است، این پروژه اهمیت اقتصادی زیادی دارد. کشور افغانستان به دلیل وصل نبودن به بنادر مهم آبی، نیاز دارد از ارزانترین سیستم انتقال کالا استفاده کند تا بتواند زمینه رشد اقتصادی خود را مهیا سازد. بنابراین ایجاد خطوط راه آهن، آنهم به صورتی که افغانستان را به خطوط ترانزیت راه آهن بین المللی وصل کند، برای این کشور و اقتصاد ناپایدار آن حیاتی است.

از سوی دیگر کمبود انرژی در افغانستان یکی از چالش‌های عمده رکود اقتصادی در این کشور است. در چهل سال گذشته، با اینکه ظرفیت افغانستان برای تولید انرژی پاک بسیار بالا است (۳۶۰ هزار میگاوات انرژی در سال) اما زیر ساخت‌های لازم برای تولید انرژی در افغانستان، شکل نگرفته است. به همین دلیل، اتکای افغانستان به واردات انرژی و در بهترین وضعیت ترانزیت انرژی از کشورهای پرانرژی آسیای میانه به سوی کشورهای نیازمند انرژی در جنوب آسیا است. 

تکمیل‌شدن پروژه ۵۰۰ کیلو ولت انرژی برق که هزار میگاوات برق را از ترکمنستان به افغانستان انتقال می‌دهد، نوید خوشی برای بهتر شدن وضعیت دسترسی به برق در افغانستان است. این برق حتی به کابل هم خواهد رسید و این پایتخت تاریک جهان، روشن خواهد شد.

همچنین افغانستان از لحاظ وصل شدن به کابل فایبر نوری هم با چالش رو به رو بود. افغانستان گران‌ترین اینترنت را در سطح جهان دارا است. زیرا زمینه درست وصل شدن به فایبر نوری از مسیر‌های مختلف به وجود نیامده است. اما در غرب این کشور، با وصل شدن افغانستان به فایبر نوری ترکمنستان ، ۲.۵ گیگابایت اینترنت به ظرفیت افغانستان اضافه خواهد شد. این خود زمینه دسترسی بیشتر و بهتر به اینترنت در افغانستان را میسر می‌کند.

ارزش اقتصادی این پروژه‌ها در حدی است که بتواند بر رشد اقتصادی افغانستان تاثیر بگذارد. خطوط راه‌آهن، کالای تجاری افغانستان را بدون وقفه تا اروپا می‌رساند. برق دوباره چرخ شهرک‌های صنعتی افغانستان را که به دلیل کمبود برق متوقف شده بودند، به حرکت در خواهد آورد. فایبر نوری نیز زمینه دسترسی بهتر به تکنولوژی روز را ممکن می‌کند.