سال گذشته همراه با کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به اردن سفر کردم تا با پناهجویان سوری ساکن در اردوگاه ازرق دیدار کنیم. از آن دیدار چیز‌های زیادی آموختم و مقاومت در برابر دشواری‌های غیر قابل تصور را به چشم دیدم.

من هم مثل بقیه هرگز فکر نمی‌کردم که در سال ۲۰۲۰ زندگی‌مان با ویروس کرونا دگرگون می‌شود یا این‌که آن سفر جزو آخرین سفر‌هایی باشد که تا آخر سال می‌روم.

شاید به همین دلیل است که آن افرادی که در اردن ملاقات کردم، در دلم جای گرفتند. یا شاید هم به خاطر داستان‌های دلخراشی بود که برایم تعریف کردند. اما آن خانواده‌ها به جای فکر کردن به چیز‌هایی که از دست دادند، بیشتر روی داشته‌هاشان و امنیت و خوشحالی فرزندانشان متمرکز بودند.

یادم می‌آید که از وسعت اردوگاه و ۳۵ هزار پناهجویی که در آن زندگی می‌کردند، شگفت‌زده شدم. همین ‌طور از سرمای شدید، خصوصا شب‌ها.

یکی از پناهجویان به نام نسرین مرا به خانه‌اش دعوت کرد. او به من گفت که پیش از جنگ زمستان‌ها از گرمای خانه‌شان در سوریه لذت می‌برد، اما حالا پناهگاه‌شان بدون بخاری گازی بی‌نهایت سرد و غیر قابل تحمل می‌شود. او همچنین گفت که امنیت خانواده‌اش از هر چیز دیگر مهم‌تر است و تا زمانی که آن‌ها امن هستند، «سختی‌های دیگر اهمیتی ندارند.»

آن حس، حس گرمایی که نه لزوماً با حرارت، بلکه با خانواده و خاطرات حاصل می‌شود، موضوع شعر زیبای نیل گیمن با عنوان «برای گرم بودن به چه نیاز دارید» بود که با پولش، کمیساریای عالی پناهندگان توانست برای پناهجویان، پتو، بخاری و لباس گرم تهیه کند.

آن شعر روی «روسری همبستگی» دوخته شد. یکی از مهم‌ترین قسمت‌های سفر من هم دیدار با چهار زن طراح و هنرمند بااستعداد بود که حاشیه‌ روسری‌ها را طراحی کرده و می‌دوختند. من شانس دیدن حس شادی و غرور آن زن‌ها پس از تکمیل هر کدام از روسری‌ها را داشتم، لحظاتی که هرگز فراموش نخواهم کرد.

پس از بازگشت به لندن، بخشی از کارم این شد که آگاهی مردم را نسبت به پناهجویان بالا ببرم و آن‌ها را تشویق کنم تا به هر طریق ممکن از آن‌ها حمایت کنند. مدام در فکر پناهجویان بودم و با آغاز همه‌گیری نگران رعایت فاصله‌ اجتماعی و دست شستن‌شان شدم. هیچ‌‌یک دستشویی شخصی و شیر آب نداشتند.

خوشبختانه، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان برای حفظ امنیت پناهجویان تلاش زیادی کرده است - از اطلاعات دقیق گرفته تا صابون و تجهیزات حفاظت شخصی - اما کار بسیار سختی است. غیر از پناهجویان سوری ساکن اردوگاه ازرق، صدها هزار نفر دیگر در اردوگاه‌ها و شهرهای دیگر اردن، لبنان، ترکیه و عراق زندگی می‌کنند.

ویروس کرونا به اندازه‌ ما در انگلستان روی زندگی پناهجویان سوری تأثیر گذاشته است. بسیاری‌ها شغلشان را از دست داده‌اند، به‌ویژه کسانی که روی کار‌های غیر‌رسمی تکیه دارند، و بیش از یک میلیون پناهجو و آواره در سراسر خاورمیانه بر اثر پاندمی به سمت فقر کشیده شده‌اند. علاوه بر همه‌ این‌ها، استرس‌های مضاعف و درخواست‌ها برای مقابله با ویروس کشنده، هم برای پناهجو‌ها هم برای سازمان‌ها و مؤسسات محافظشان، به پدیده‌ای تحت عنوان «عواقب بحران» منجر شده که به موجب آن پناهجویان در معرض سوء‌استفاده، بهره‌کشی و خشونت جنسیتی بیشتری قرار می‌گیرند.

اما موارد امیدوارکننده‌ای هم وجود دارد. طرح واکسیناسیون در این‌جا با اشتیاقی فراوان مورد استقبال قرار گرفته است. پدربزرگ و مادربزرگ من هفته گذشته واکسن خود را دریافت کردند، امری که برای خانواده‌ من بسیار دلگرم‌کننده است. همین هفته‌ گذشته، اردن جزو اولین کشورهایی بود که واکسیناسیون علیه کووید-۱۹ را برای پناهجویان آغاز کرد. کشور‌های دیگر هم باید حتماً از آن‌ها الگو بگیرند و پناهجویان را در برنامه واکسیناسیون خود قرار دهند.

پناهجویان سوری با مشکلات فراوانی دست‌و‌پنجه نرم کرده‌اند (به زودی دهمین سالگرد جنگ سوریه است)، اما تهدید ویروس کرونا علاوه بر زمستان سخت به این معنی است که آن‌ها بیش از هر زمان به حمایت ما نیاز دارند.

تانیا بور چهره مشهور، بازیگر و از حامیان کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان است. برای کسب اطلاعات بیشتر و حمایت از کمپین #زمستان-زیر- صفردرجه به این تارنما مراجعه کنید.