کمیسیون اروپا در پی بروز اختلاف شدید بر سر تحویل واکسن آکسفورد-آسترازنکا در این قاره، تایید کرد که اتحادیه اروپا بر صادرات واکسن‌های ساخت این اتحادیه نظارت خواهد کرد.

طبق این قانون، کشورهای عضو خواهند توانست از صادرات واکسن‌های ساخته شده در کشور‌های خود جلوگیری کنند. واکسن فایزر-بایون‌تک تولید بلژیک هم مشمول این قانون می‌شود.

کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرده است که اعمال نظارت، به معنای «ممنوعیت» صادرات نیست اما این اقدام پس از آن صورت می‌گیرد که در پی معضلات پیش آمده در عرضه واکسن از سوی کارخانه‌های بریتانیا، مقامات اروپا تحت فشار قرار گرفته‌اند تا ارسال واکسن‌های ساخت اروپا به بریتانیا را محدود کنند.

بریتانیا یکی از اندک‌شمار شرکای تجاری اتحادیه اروپا است که در فهرست کشورهای مستثنی از این مقررات قرار نگرفته است.

اورزولا فون ‌در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، می‌گوید: «همه‌گیری در اروپا و سراسر جهان اثرات ویرانگری داشته است. پاسداری از سلامت شهروندان همچنان مهم‌ترین اولویت ما است و باید برای تضمین این هدف اقدامات لازم را انجام دهیم. این سازوکار شفافیت و صدور مجوز، موقتی است و همچنان به تعهدات خود در قبال کشورهای با درآمد کم و متوسط پایبند هستیم.»

پیش از این، جنگ لفظی شدیدی بین اتحادیه اروپا و شرکت آسترازنکا، شرکت بریتانیایی-سوئدی تولیدکننده واکسن ساخت آکسفورد، در گرفته بود و بروکسل از تاخیر در زنجیره عرضه انتقاد کرده بود؛ تاخیری که در حال حاضر شامل بریتانیا نشده است.

از سوی دیگر، آسترازنکا هم می‌گوید که بریتانیا زودتر از مقامات بروکسل با آن‌ها قرارداد امضا کرده است و به همین دلیل برخی مشکلات اجرایی رخ داده در اروپا، در این کشور وجود ندارد. اوایل همین هفته، پاسکال سوریوت، مدیرعامل آسترازنکا در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا گفته بود: «در کل، دو ماه از برنامه عقب هستیم و با مشکلات کوتاه‌مدتی مثل مشکل پیش آمده در زنجیره عرضه بریتانیا هم مواجه شده‌ایم اما قرارداد تحویل واکسن به بریتانیا، سه ماه زودتر از قرارداد با اروپا امضا شده یعنی رفع تمامی مشکلات در بریتانیا سه ماه زودتر شروع شده است و در اروپا در رفع این موانع، سه ماه عقب است.»

پیتر لیس، نماینده آلمان در مجلس اروپا، در مصاحبه با شبکه یورونیوز، ضمن ابراز نارضایتی از توقف عرضه واکسن آسترازنکا گفت که بریتانیا نخستین کشور در جهان بود که تزریق واکسن ساخت فایزر را تایید کرد و قسمت اعظم آن را انجام داد. او گفت: «واکسن بایون‌تک که فقط در اروپا و با کمک کشور آلمان و پول اتحادیه اروپا تولید می‌شود، اکنون پنج هفته است که به بریتانیا فرستاده می‌شود؛ یعنی واکسن بسیار موثری که در اروپا و با پول اروپا تولید شده است را به مردم بریتانیا تزریق می‌کنند. نباید گمان کنند این واکسن باکیفیت را به بریتانیا می‌دهیم اما در عین حال می‌پذیریم که شرکت‌های بریتانیایی ما را درجه دو در نظر بگیرند.»

وی افزود: «به نظرم تنها پیامد این وضع باید توقف فوری صادرات واکسن بایون‌تک باشد و سپس درگیر جنگی تجاری می‌شویم. پس بریتانیا و آسترازنکا بهتر است تجدیدنظر کنند.»

اتحادیه اروپا همچنین اعلام کرد که این ادعای آسترازنکا را که زودتر قرارداد بستن، باعث کارایی بیشتر در روند عرضه شده است را هم نمی‌پذیرد. استلا کایریاکیدس، رئیس کمیسیون بهداشت اروپا، روز چهارشنبه گفت: «این منطق را قبول نداریم که هر کسی اول آمد، اول خدمات دریافت کند. این منطق در مغازه قصابی شاید صادق باشد اما نه در قراردادها و نه در توافق‌های پیشرفته خرید ما.»

رئیس کمیسیون بهداشت و امنیت غذایی اروپا با اعلام محدودیت‌های صادراتی گفت: «پارسال در مناسب‌ترین موقع، زحمت زیادی کشیدیم و توافق‌های پیشرفته خرید را با واکسن‌سازان امضا کردیم تا شهروندان اروپا و خارج از اروپا از واکسن برخوردار شوند.  به شرکت‌ها پیش‌پرداخت دادیم تا ظرفیت‌های لازم برای تولید را ایجاد کنند و تحویل‌ها به محض صدور مجوز آغاز شود. اکنون باید نحوه ارسال واکسن‌ها شفاف باشد و رسیدن آن‌ها به دست شهروندان ما تضمین شود. در قبال مالیات‌دهندگان و شهروندان اروپا پاسخگو هستیم و این جزو اصول اساسی ما است.»