با مطرح شدن بحث حکومت موقت از سوی رئیس مجلس نمایندگان، جدلها در این رابطه وارد مرحله تندتری شده است. میر رحمان رحمانی رئیس مجلس نمایندگان روز یکشنبه در نخستین جلسه (هیئت صلح) مجلس که هفته قبل برای مدیریت مذاکرات صلح از سوی مجلس افغانستان ایجاد شده است، گفت که طرحی به دست او رسیده است که نشان میدهد آمریکا و طالبان با تشکیل حکومت موقت در افغانستان موافقاند؛ و چون در این طرح، دوام نظام و دوام شورای ملی تضمین شده است، بنابر این او از آن استقبال میکند.
این اظهارات رئیس مجلس نمایندگان در جلسه علنی روز دوشنبه سر و صدای زیادی به پا کرد. تعدادی از نمایندگان مجلس با محکوم کردن این اظهارات رسما رئیس مجلس را به خیانت ملی متهم کردند. حتی مریم سما نماینده مجلس به صورت مستقیم به رحمانی گفت که از کشورهای خارجی دستور میگیرد. با این حال همه واکنشها در مجلس علیه رئیس مجلس نبود. تعدادی از نمایندههای مجلس از اظهارات رحمانی حمایت کردند. آنان حکومت موقت را تنها راه نجات از بنبست فعلی افغانستان عنوان کردند و گفتند با ایجاد حکومت موقت، امکان استقرار صلح و ثبات هم وجود دارد.
این مساله باعث ایجاد تنشها و برخوردهای زیادی در شبکههای اجتماعی نیز شده است. کاربران شبکههای اجتماعی براساس تعلق زبانی، قومی و حتی مذهبی خود، به مخالفان و موافقان تشکیل حکومت موقت تبدیل شدهاند؛ اغلب بدون آنکه دلیل یمنطقی برای اظهارات خود مطرح کنند.
بحث حکومت موقت هرچند در چند هفته گذشته فروکش کرده بود، اما پس از اظهارات شیر احمد عباس استانکزی معاون تیم مذاکرهکننده طالبان در سفرش به روسیه، این بحث دوباره داغ شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
استانکزی در نشست خبری خود در مسکو گفت که در صورتی که اشرف غنی جنگ را قطع و استعفا کند، طالبان حاضرند با حکومت جدید همکاری کنند.
هرچند استانکزی در صحبتهایش بهصورت مستقیم از عبارت «حکومت موقت» استفاده نکرد، اما آگاهان سیاسی منظور او را همان حکومت موقت دانستهاند. بحث حکومت موقت به دلیل تجربه تلخی که در این زمینه وجود دارد، همیشه در افکار عمومی تداعیگر خونریزی و جنگ بیشتر است. به همین دلیل، طالبان که به تازگی متوجه این ذهنیت مردم شدهاند، دیگر از مساله حکومت موقت حرف نمیزنند. آنان حالا از «حکومت جدید» به عنوان تنها راهکار خروج از بنبست افغانستان یاد میکنند. اما «حکومت جدید» در اصل همان «حکومت موقت» است، زیرا به فرض اینکه آقای غنی از قدرت کنار برود، بلافاصله حکومت پرثبات درازمدتی ایجاد نمیشود و حکومت موقتی که زمینهساز شکلگیری یک دولت فراگیر است، روی کار میآید.
اما در حال حاضر حکومت هیچ قصدی برای ایجاد حکومت موقت ندارد. آقای غنی، رئیس جمهوری افغانستان بارها با تاکید بر اینکه حکومت موقت بحران بیشتری با خود خواهد آورد، مخالفتش را با تشکیل حکومت موقت اعلام کرده است. آقای غنی میگوید تنها قدرت را به دولتی خواهد سپرد که مشروعیت خود را از مردم گرفته باشد.
این روزها مساله الگو گرفتن از صلح ایرلند برای افغانستان در رسانهها مطرح شده است. بر اساس معاهده صلح بلفاست، تقسیم قدرت به عنوان رکن اساسی شکلگیری ثبات و ختم جنگ در ایرلند مطرح شد و این طرح به موفقیت انجامید. اما آنچه میان صلح بلفاست و روند صلح افغانستان تفاوتی بزرگ ایجاد میکند این است که در صلح بلفاست، دو طرف نزاع سریعا به کاهش و ختم خشونتها رضایت دادند، اما در افغانستان این گونه نیست. با تمام تاکید و اصرار جامعه جهانی و دولت افغانستان، طالبان حاضر نیستند تا از خشونت دست بکشند. خشونت همچنان در افغانستان در حال افزایش است و پیش بینی میشود در آغاز سال جدید شمسی، جنگ با شدت بیشتری در افغانستان پیگیری شود.
به همین دلیل دورنمای روشنی از روند صلح در افغانستان وجود ندارد. حالا تنها گزینه از منظر عدهای از سیاستمداران افغانستان، ایجاد حکومت موقت است. اما تجربه تلخ گذشته نشان داده که هیچ گونه ضمانتی برای رسیدن به ثبات در صورت ایجاد حکومت موقت هم وجود ندارد.