شماری از مشاوران برجسته  سیاست‌گذاری در جهان گوشزد کرده‌اند که علت اصلی نابودی شتابان طبیعت  چیزی جز تولید ارزان غذا در جهان نیست.

به گفته این کارشناسان، کشت برای تغذیه دام با ایجاد بحران تنوع زیستی به نابودی بوم‌سازگان‌ها دامن خواهد زد مگر آن‌که فوری دگرگونی‌های کلانی در سامانه‌های غذایی پدیدآوریم و ازجمله به خوردوخوراک‌های گیاهی‌تر رو بیاوریم.

طبق گزارش اندیشکده مستقل چتهام هوس، برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (یونپ) و موسسه خیریه همدردی در کشاورزی جهان (سی.آی.دبلیو.اف) نابودی بیش‌تر زیستگاه‌ها و قلمرو حیات به هر میزانی که باشد قابلیت ما برای حفظ بشریت را به خطر خواهد انداخت.

طبق این گزارش تولید بیش‌تر غذای ارزان عامل مهم بحران اقلیمی هم هست و حدود ۳۰ درصد کل گازهای گلخانه‌ای تولیدشده توسط انسان است.

طبق محاسبات این کارشناسان، تولید غذا در جهان ۲۴ هزار گونه از ۲۸ هزار گونه را که در حال حاضر در خطر انقراض قرار دارند در معرض تهدید قرار داده است.

با توجه به موج ششم انقراض انبوه که در راه است اکنون آهنگ نابودی گونه‌ها از میانگین آهنگ نابودی در ۱۰ میلیون سال گذشته بیش‌تر است.

نویسندگان این گزارش خواهان اصلاح فوری سامانه‌های غذایی و سه اقدام کلیدی هستند: تغییر دادن الگوهای خوردوخوراک در جهان، حفاظت از اراضی طبیعی و استفاده نکردن از آن‌ها و افزایش ویژگی سازگاری با تخصیص زمین به طبیعت و پشتیبانی از تنوع زیستی در روش‌های کشاورزی.

به گفته این محققان صاف کردن اراضی برای کشاورزی و تشدید بیش‌تر زراعت لازمه «کلان‌الگوی غذای ارزان‌تر» است که به دور باطل افزایش تقاضا برای مواد غذایی و تولید آن به همان روش‌های مخرب قبلی منجر می‌شود.

این کلان‌الگو به شدت متکی به کودهای کشاورزی، آفت‌کش‌ها، مصرف مقادیر زیاد آب و انرژی و تک‌فرهنگ ناسازگار با طبیعت است که تنوع منظرها و زیستگاه‌ها را کاهش می‌دهد و زادآوری، تغذیه و آشیانه سازی پرندگان، پستانداران، حشرات و موجودات ریز میکربی را دستخوش تهدید یا نابودی می‌کند.

هم‌زمان با انتشار این گزارش نیز خانم جین گودل انسان‌شناس معروف هشدار داده بود تلاش برای تولید ارزان غذا با خطر همه‌گیری‌های ویروسی بیش‌تر پیوند دارد.

او می‌گوید: «دام‌پروری گسترده به منظور پرورش میلیاردها دام به محیط‌زیست جهان آسیب جدی می‌زند، تنوع زیستی را از بین می‌برد و باعث انتشار عظیم گازهای گلخانه‌ای می‌شود که به گرمایش زمین دامن می‌زند.

شرایط بی‌رحمانه پرورش دام در جاهای تنگ نه‌تنها باعث رنج شدید این موجودات دارای احساس می‌شود شرایط را برای انتقال عوامل بیماری زا حیوان به انسان فراهم می‌کند و انسان را در خطر ابتلا به بیماری‌های جدید مشترک بین حیوان و انسان قرار می‌دهد. از لحاظ اخلاقی هم باید این روش را هر چه زودتر کنار گذاشت»

طبق گزارش مذکور نیز تولید غذا با بیماری‌های «جدید و خطرناک» مشترک بین انسان و حیوان  پیوندهایی دارد زیرا انتقال عامل بیماری‌زا از جانوران وحشی به اهلی را میسر می‌کند.

برای پرورش علوفه و غلات لازم برای تغذیه دام‌هایی که به خاطر گوشت و لبنیات پرورش می‌یابند باید گستره‌های بزرگی از اراضی را در کشورهای رو به توسعه و توسعه‌یافته صاف کرد. طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد تا ۹۰ درصد سویایی که تولید می‌شود صرف تغذیه دام‌های گوشتی می‌شود و کشاورزی برای تغذیه دام‌ها «عاملی کلیدی» در مصرف آب است.

خانم گودل می‌گوید همانطور که در کودکی و در زمان جنگ تجربه کرده بود، جهان باید برای مواد غذایی ارزش قائل شود و پسماند کمتری تولید کند.

فیلیپ لایمبری از موسسه  سی.آی.دبلیو.اف می‌گوید این ادعا نیز که کشت متمرکز و شدید باعث صرفه‌جویی در فضا می‌شود نادرست است زیرا ۴۰ درصد غلات برداشتی جهان صرف تغذیه دام می‌شود.

چه باید کرد؟

در این گزارش خواستار سه اقدام «وابسته به هم» شده‌اند:

خورد و خوراک جهانیان باید گیاهی‌تر شود زیر زراعت برای تغذیه دام بر تنوع زیستی، کاربری زمین و محیط‌زیست «اثر منفی شدیدی» می‌گذارد. چنین تغییری در کنار کاهش دادن پسماند مواد غذایی می‌تواند تقاضا و فشار بر محیط‌زیست و اراضی را کاهش دهد، به نفع سلامت مردم است و خطر همه‌گیری‌ها را کاهش می‌دهد.

زمین‌های بیش‌تری را باید تحت حفاظت قرار داد و به طبیعت سپرد.

جلوگیری از کاربری اراضی به کاربری زراعی «اثربخش‌ترین راه حفظ تنوع زیستی» است.

به گفته نویسندگان این گزارش «کنار گذاری اراضی برای طبیعت و روی آوردن به کشاورزی سازگار با طبیعت به تغییر خوردوخوراک بستگی دارد و اگر تداوم رشد تقاضا برای مواد غذایی همچنان فشار فزاینده‌ای به منابع زمین وارد کند تحقق آن هر چه دشوارتر خواهد شد.»

 این کارشناسان می‌گویند دولت‌ها باید در مقابله با بلایا «بهتر اقدام کنند»، سیاست‌گذاران جهان هم باید اقدامات لازم را در هدف‌گذاری‌های ملی بگنجانند.