یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۰؛ دومین انفجار در تاسیسات غنی‌سازی نطنز موجب قطع برق و خسارت به سانتریفیوژها شد. مقامات تهران در واکنش به این انفجار اعلام کردند غنی‌سازی ۶۰ درصدی را آغاز می‌کنند.
یک هفته بعد یکشنبه ۲۹ فروردین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی در ایران را تایید کرد.
چهارشنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۸؛ پس از روزها انکار و اظهارات متناقض مقامات، شیوع کرونا در ایران به طور رسمی تایید شد. سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت، «به زودی کرونا را شکست می‌دهیم.»
۱۴ ماه بعد، یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰، آمار رسمی ابتلا به کرونا در ایران (که درستی آن مورد تردید است) به دو میلیون و ۲۳۷ هزار و ۸۹ نفر و تعداد جان‌باختگان به ۶۶ هزار و ۷۳۲ نفر رسید. همزمان حیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در برنامه رادیویی «تهران ما سلامت» گفت که تنها برای دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در «معرض خطر» واکسن رایگان موجود است و در صورت واردات واکسن با ارز نیمایی آنهایی که در اولویت تزریق واکسن نیستند، می‌توانند آن را «۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از داروخانه‌ها تهیه کنند.»
علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد کرونا هم گفت، افرادی که نمی‌توانند منتظر واکسن باشند، «با پرداخت پول از شرکت‌های خصوصی واکسن دریافت کنند.»
از تکذیب واکسن پولی تا تایید غنی‌سازی ۶۰ درصدی
همانگونه که انتظار می‌رفت اظهارات این مقام سازمان غذا و دارو که نحوه مدیریت جمهوری اسلامی در مواجهه با یک بیماری همه‌گیر و پیامدهای انسانی فاجعه‌بار آن را به تصویر می‌کشد، تکذیب شد.
کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت مدعی شد، «واکسن پولی» صحت ندارد.
جهانپور قبلا هم گفته بود در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۸۰ میلیون دوز واکسن کرونا برای کشور تامین می‌شود که فراتر از برآورد نیاز کشور است. اما علیرضا رئیسی روز شنبه موجودی واکسن در ایران را یک میلیون و ۸۹۵ هزار دوز اعلام کرد.
شکاف عمیق بین موجودی واکسن کرونا در ایران و جمعیت ۸۲ میلیون نفری، ممنوعیت واردات واکسن خارجی، پیشبرد پروپاگاندای تولید واکسن داخلی و سپس آزاد شدن آن با امتیاز استفاده از ارز «نیمایی» زمینه رانت و فساد تحت عنوان «واردات واکسن کرونا» را فراهم کرده است. آن هم با سابقه روشنی که بسیاری از شرکت‌های وارد‌کننده دارو با ارتباط‌های ویژه با کانون‌های قدرت در سوء‌استفاده مالی از ارز دولتی و احتکار دارو دارند.
این افزون بر گزارش‌هایی است که هم‌اکنون از بازار سیاه واکسن کرونا منتشر می‌شود. تجارت‌نیوز در گزارشی میدانی رقم معامله واکسن کرونا در خیابان ناصرخسرو را ۶۰ میلیون تومان اعلام کرد. رقمی که پرداخت آن تنها برای طبقه مرفه و برخوردار از امکانات و امتیازهای «ویژه» ممکن است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
زمزمه واکسن پولی و بازار سیاه واکسن یک سال و اندی پس از شیوع کرونا در ایران در حالی به گوش می‌رسد که جمهوری اسلامی در همین مدت با صرف هزینه‌های کلان در تقویت ظرفیت هسته‌ای خود پیشرفت چشمگیری داشته است. پیشرفتی که به گفته بانک مرکزی، هزینه آن تنها در یک مورد، قطع دسترسی به ۱۰۰ میلیارد دلار پول ایران در حساب‌های خارجی بوده است.
در ۲۱ فروردین امسال، یک روز قبل از انفجار دوباره در نطنز، ایران از ۱۳۳ دستاورد جدید هسته‌ای رونمایی کرد که حاصل اقداماتی است که در یک سال گذشته و اوج همه‌گیری کرونا در ایران انجام شده است. در یک سال گذشته، سطح غنی‌سازی به ۲۰ درصد و اکنون به ۶۰ درصد افزایش یافته تا هدف ۱۹۰ هزار سو ظرفیت غنی‌سازی که پیش‌تر علی خامنه‌ای به آن اشاره کرده بود، محقق شود.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در پانزدهیمن «روز ملی فنآوری هسته‌ای» دستور گازدهی به نسل جدید سانتریفیوژها و تست مکانیکی سانتریفیوژهای IR-9 را صادر کرد.
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز گفت، «به رغم همه تحریم‌ها، طرح‌های مختلف در حوزه‌های علوم و فنون هسته‌ای با قدرت پیگیری شده است.»
از همین رو، با عزم جدی همه ارکان نظام، آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی یک هفته پس از انفجار دوباره در نطنز ممکن شد. اما با گذشت بیش از یک سال، همچنان هیچ برنامه روشنی برای مقابله با وضعیت قرمز شیوع کرونا در سراسر ایران و از دست رفتن جان ده‌ها هزار نفر وجود ندارد.
واکسیناسیون در کشورهای همسایه
وضعیت مبهم واکسیناسیون و تناقض‌گویی مسئولین در ایران در حالی ادامه دارد که نه تنها در جهان که در شماری از کشورهای منطقه به‌کمک برنامه‌ریزی‌های دقیق با تمرکز بر سلامت و ایمنی مردم و به لطف روابط عادی با جامعه بین‌المللی، پیشرفت چشمگیری در انجام واکسیناسیون و دستیابی به ایمنی جمعی ایجاد شده است. از اسرائیل که پیشتاز واکسیناسیون در جهان است و از این هفته الزام استفاده از ماسک را لغو کرد تا عربستان سعودی، امارات متحده عربی و جمهوری آذربایجان.
شاید این کشورها با توجه به جمعیت کمتر از نظر ظرفیت انجام واکسیناسیون با ایران قابل مقایسه نباشند. اما ترکیه، همسایه غربی با جمعیت مشابه ایران، تا کنون ۹.۵ درصد از جمعیت (هفت میلیون و ۷۹۰ هزار نفر) را واکسینه کرده و ۱۹ میلیون و ۹۰۰ هزار دوز واکسن تزریق کرده است.
این آمار در ایران برای واکسن تزریق شده ۴۶۳ هزار دوز، جمعیت کاملا واکسینه شده ۱۰۱ هزار نفر و نسبت افراد واکسینه شده به کل جمعیت ۰.۱ درصد است.
شیوع کرونا در ایران مانند فعالیت‌های هسته‌ای محرمانه؛ اعلام نشد، بلکه افشا شد. از همان آغاز نگاه سیاسی-امنیتی به موضوع، متخصصان را به حاشیه راند و امروز در بحث واکسیناسیون، منافع اقتصادی نیز به مناسبات سیاسی و امنیتی گره خورده است.
نحوه مواجه تهران با این دو بحران نشان می‌دهد که لغو تحریم‌های ناشی از برنامه‌های هسته‌ای با استفاده از فرصت روی کار آمدن دولت بایدن، در اولویت قرار دارد. چنانکه غنی‌سازی ۶۰ درصدی با امکاناتی که از قبل برای آنها برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری شده بود، با همکاری مجلس شورای اسلامی، دولت، شورای عالی امنیت ملی و رهبر جمهوری اسلامی امکانپذیر شد؛ اما همه آنها تنها نظاره‌گر «فاجعه انسانی ناشی از نرسیدن واکسن کرونا» هستند و تامین واکسن و خرید آن را به بخش خصوصی و مردم واگذار می‌کنند.
