مبارزه با فساد یا جنگ گزینه‌های رهبری آینده

از روز گذشته، اخباری غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر ارسال نامه‌ای تهدیدآمیز از صادق لاریجانی به آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شده است. بر اساس این اخبار، صادق لاریجانی نارضایتی خود را نسبت به دستگیری اکبر طبری، مدیرکل امور مالی قوۀ قضاییه و معاون اجرایی دفترش در زمان ریاست بر قوۀ قضاییه، ابراز کرده است. میگویند او در این نامه آیت‌الله خامنه‌ای را تهدید کرده است که اگر کنکاش دربارۀ فساد اطرافیانش متوقف نشود، از ایران به حوزۀ نجف خواهد رفت.

این خبر غیررسمی را نخستین بار کانال تلگرامی ”خبر فوری“ بدون اشاره به نام صادق لاریجانی منتشر کرد و نوشت: ”شنیده شده یکی از مقامات ارشد نظام در هفته‌ها و یا ماه‌های آینده به شهر نجف مهاجرت خواهد کرد“.  

دوازده ساعت پس از انتشار این خبر و در حالی که کاربران شبکه‌های اجتماعی آن مقام را صادق لاریجانی اعلام می‌کردند، کانال رسمی باشگاه خبرنگاران جوان، وابسته به معاونت سیاسی صداوسیما، ‌چنین نوشت: ”برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی از نامۀ انتقادی آیت‌الله آملی لاریجانی به رهبر انقلاب دربارۀ بازداشت اکبر طبری و همچنین موضوع هجرت به نجف خبر داده‌اند“.    

انتشار این خبر در حساب کاربری باشگاه خبرنگاران جوان تا حد زیادی صحت آن را تأیید می‌کند.

امانت‌دار شاهرودی و لاریجانی، مغضوب رئیسی

اکبر طبری که این روزها یکی از مهره‌های قدرتمند فساد در قوۀ قضاییه شناخته می شود، از معتمدان دو رئیس قبلی قوۀ قضاییه بود. محمود هاشمی شاهرودی و صادق لاریجانی مسئولیت مدیرکلی امور مالی قوۀ قضاییه را به او دادند و هرچند در سال‌های پایانی ریاست هاشمی شاهرودی بر قوۀ قضاییه، رسانه‌های نزدیک به سپاه از تغییر او سخن گفتند، ولی او با رئیس جدید هم ماند و سمت مهم معاونت اجرایی دفتر رئیس قوۀ قضاییه را نیز به دست آورد.

شهرت طبری به فساد زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که علیرضا زاکانی، نمایندۀ سابق مجلس و از شخصیتهای نزدیک به سپاه، در مناظره با مصطفی تاج‌زاده برای اثبات جدیت و غیرجناحی بودنش در مبارزه با فساد گفت که پیگیری‌های فراوانی برای برکناری فردی داشته که دو رئیس قوه قضاییه را بیچاره کرده است و اکنون قصد دارد به مجمع تشخیص مصلحت نظام کوچ کند. زاکانی نام این فرد را اکبر طبری اعلام کرد. 

این سخنان در فاصلۀ جابجایی صادق لاریجانی و ابراهیم رئیسی طرح شد. صادق لاریجانی به این سخنان واکنش نشان داد و دفترش در مجمع تشخیص مصلحت نظام با نشر اطلاعیه‌ای ضمن رد انتصاب اکبر طبری در دفتر جدید آملی لاریجانی، جانانه از عملکرد طبری دفاع کرد: ”برخی از اتهامات مطرح در مورد معاون اجرایی حوزه ریاست قبلاً در دادسرا بررسی شده و کذب بودن آن محرز شده بود. رئیس قوه قضائیه پیشین هم خود مستقلاً آن‌ها را بررسی و خلاف بودن آنها برای وی محرز شده بود“.

ابراهیم رئیسی پس از ورود رسمی به قوۀ قضاییه در کمتر از یک هفته اکبر طبری را برکنار کرد و چند روز پس از آن، در روز 23 تیرماه، اطلاعات سپاه با تأیید رئیسی اکبر طبری را دستگیر کرد. 

دستگیری طبری بدین سبب هم اهمیت دارد که ردپایش در پروندۀ معروف به ”شهرک کلاک“ نیز دیده می شود. ساخت‌وساز غیرقانونی و احداث شهرک کلاک در حومۀ لواسان با نام علی‌اکبر ناطق نوری گره خورده است و گفته می‌شود که طبری با کارسازی به نفع ناطق نوری و در فرایندی غیرقانونی، شهردار و اعضای وقت شورای شهر لواسان را تطمیع و تهدید کرده و مجوز ساخت‌وساز گرفته است. 

زنگ‌ها برای که به صدا درآمده اند؟

عمر ماجراهای فساد در دستگاه قضایی به اندازه عمر نظام سیاسی جمهوری اسلامی است. دست‌کم طی سی سال و در دوران سه رئیس قبلی قوۀ قضاییه، شکوائیه‌های بسیاری در این باره مطرح شده است. هاشمی شاهرودی، رئیس اسبق این قوه که فساد منسوبان و مقربانش بی اشاره به او در پروندۀ بانک سرمایه در حال بررسی است، وقتی قوۀ قضاییه را از محمد یزدی تحویل گرفت، آن را ”خرابه“ خواند؛ خرابه ای که نه در دورۀ شاهرودی آباد شد و نه در دورۀ آملی لاریجانی. 

تا چند سال آخر دوره لاریجانی، افشاگری دربارۀ فساد دستگاه قضایی در رسانه‌های رسمی ایران از محرمات بود. رسانه‌های نزدیک به رهبر ایران پروندۀ تحقیق و تفحص از قوۀ قضاییه در مجلس ششم را دخالت یک قوه در عملکرد قوۀ دیگر و مذموم می دانستند. معدودی چون عباس پالیزدار هم که در آن سال‌ها دربارۀ فساد در دستگاه قضایی سخن گفتند به حبس‌های طولانی محکوم شدند. ولی در سه سال گذشته، اخبار فساد در قوۀ قضاییه به رسانه‌های داخلی راه یافته است. دیگر آمیختگی فساد با قوه قضاییه نه امری غریب است و نه مختص دورۀ صادق لاریجانی. ولی چرا رسانه های رسمی در این سال ها به این امر توجه کرده اند؟ 

رسانه‌ها و شخصیت های نزدیک به سپاه که اکنون موضوع دستگیری اکبر طبری را با آب‌وتاب طرح می کنند، دو سال پیش نیز افشاگری‌های منصور نظری را از فساد صادق لاریجانی مهم دانسته بودند. منصور نظری که از شاعران مدافع حرم و از اعضای بسیج اصفهان و در زمینه ساخت‌وساز فعال است، مدعی شد که در پیگیری پرونده‌ای در استان اصفهان به زنجیره‌ای از فساد در دستگاه قضایی رسیده است که ارکان متفاوتی از قوۀ قضاییه و مدیران منصوب صادق لاریجانی در آن نقش داشته‌اند. افشاگری‌های تصویری و مکتوب او را عمدتاً کانال‌های حزب‌اللهی و نزدیک به سپاه بازنشر می‌کنند. 

به نظر می‌رسد افشاگری‌ها دربارۀ فساد نزدیکان آملی لاریجانی و نقد بی‌پروای دستگاه قضایی درصدد پالایش جمهوری اسلامی نباشد، بلکه بیشتر به رقابت دو گزینۀ محتمل جانشینی علی خامنه‌ای برگردد. چنین اتفاقی برای زمینه‌سازی و حذف یک گزینۀ رهبری در سال‌های پایانی عمر آیت‌الله خمینی نیز رخ داد. پرونده‌سازی امنیتی برای مهدی هاشمی، از منسوبان حسینعلی منتظری، و تقابل او با آیت‌الله خمینی سبب شد که منتظری مقام رهبری را چند ماه قبل از مرگ خمینی از دست بدهد. 

علی خامنه‌ای در مقام رهبر جمهوری اسلامی همواره در برابر فساد منصوبانش اغماض کرده و اجازه نداده است هیچ‌کدام از مقربینش، حتی اگر به تجاوز جنسی متهم شده باشند، حذف شوند. مقابلۀ رسانه‌های نزدیک به سپاه با صادق لاریجانی که در دورۀ مسئولیتش در قوه قضاییه کاملاً در خدمت رهبر ایران و دستگاه‌های نظامی و امنیتی تحت نظر او بود نشان می‌دهد که زنگ‌ها برای ”حذف مفسد“ به صدا درنیامدهاند. صادق لاریجانی قربانی برنامۀ بزرگ‌تری برای نشاندن گزینۀ مطلوب سپاه بر صندلی رهبری است.