علی رهبری، رهبر ارکستر و آهنگساز در نامهای سرگشاده خواستار تغییر سرود «سر زد از افق» شد که پس از انقلاب «سرود ملی ایران» عنوان میشود. در این نامه که خطاب به وزیر ارشاد نوشته شده، آمده است که سرود کنونی کپی شده از سرود ملی کره جنوبی است و باید آن را با بنمایه موسیقی ایرانی جایگزین کرد. البته این نخستین بار نیست که این موضوع مطرح میشود.
رهبری در این نامه با اشاره به سابقه ۵۰۰ ساله سرودهای ملی در جهان تاکید میکند که هر کشوری با استفاده از موسیقی ملی و بومی و آهنگسازان مطرح داخلی، سرود ملی را تنظیم کرده است.
رهبری مینویسد که در نسخه کنونی سرود ایران «هیچ بویی از ایران به مشام نمیرسد و گویی یک غیرایرانی آن را نوشته است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او خاطرنشان میکند سرود برگرفته از سرود ملی کره جنوبی است که خود آن هم از موسیقی غربی گرفته شده است.
رهبری که بارها نامههای اعتراضآمیزی خطاب به وزیر ارشاد و در نقد وضعیت حاکم بر موسیقی و ارکستر سمفونیک منتشر کرده، در ادامه یادآوری میکند که «مردم در جشنها بیشتر سرود «ای ایران» نوشته روحالله خالقی را استفاده میکنند؛ زیرا سرود فعلی نه روح ایرانی دارد و نه برای ایرانیان شناخته شده است. استاد خالقی موسیقی ایرانی را میشناخت اما سازنده سرود فعلی موسیقی ایرانی را نمیشناخته و در رشته موسیقی سنتی و ملی تحصیل نکرده است.»
اشاره او به حسن ریاحی است که با شعری از ساعد باقری در سوم خرداد سال ۱۳۷۱ سرود فعلی با عنوان «سر زد از افق» را تنظیم کرد.
ریاحی که پیشتر هم با انتقادهای مشابهی مواجه شده بود در تیرماه ۱۳۹۳ به سایت موسیقی ما گفت؛ بر این باور است که تنها چهار نت از این دو سرود شبیه هم است و از لحاظ ساختمان اثر به هیچ وجه شبیه سرود کره جنوبی نیست. سرود ملی کره جنوبی حدود نیم قرن قبل از «سر زد از افق» ساخته شده است.
موسیقی که حسن ریاحی ساخت جایگزین قطعه دیگری شد که پس از انقلاب اسلامی به عنوان سرود ملی ایران معرفی شد. سرودی تحت عنوان «پاینده بادا ایران» با موسیقی محمد بیگلریپور و شعری از ابولقاسم حالت که مصرع آخر آن با «پاینده بادا ایران» به پایان میرسید.
در اواخر دهه ۶۰ بحث طولانی بودن این سرود از سوی برخی مطرح شده و تصمیم به تغییر آن گرفته شد. هرچند که گروهی میگفتند این سرود همچنان شاهنشاهی است و باید لحنی حماسیتر داشته باشد. سرانجام فراخوانی برای ساخت قطعه برگزار میشود و سه اثر به دفتر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ارسال میشود.
«سر زد از افق» که به تایید خامنهای میرسد با جمهوری اسلامی ایران و نه «ایران» به پایان میرسد.
سابقه نخستین سرود ملی ایران به زمان ناصرالدینشاه میرسد که به عنوان «سلام شاهی» اجرا میشد. پس از آن در زمان رضا شاه سرود ملی شکل گرفت و در دوران محمدرضا شاه پهلوی نیز سرود شاهنشاهی به عنوان سرود ملی ایران معرفی شد.