رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین ضمن تأکید بر اینکه ایران از نظر سیاسی کشوری است که با قدرت‌های اقتصادی و سیاسی دنیا درگیر است، اظهار داشت:« بقیه کشورها مایل نیستند که تنش و درگیری به پیمان‌هایی که با ما دارند کشیده شود. به همین دلیل در بیشتر پیمان‌های تجاری اصلاً به ما رجوع نمی‌شود، چراکه ما از نظر سیاسی پرتنش هستیم و این تنش می‌تواند به جمع کشورها کشیده شود.»

مجید رضا حریری در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به نیاز کشور برای عضویت در پیمان‌های بین‌المللی، افزود: «ما در هیچ حوزه‌ای چندان به روابط بین‌الملل اهمیت نمی‌دهیم. از طرف دیگر وارد پیمان تجاری شدن مستلزم داشتن یک رابطه سیاسی مناسب با آن کشورها است، ما این رابطه مناسب سیاسی را با بسیاری از کشورهای دنیا نداریم.»

او با اشاره به اینکه استفاده از پیمان‌های دوجانبه، چندجانبه و بین‌المللی امروزه یک ابزار مناسب برای توسعه تجارت است، گفت که کشورهایی که در تجارت جهانی نقش پررنگی دارند، تلاش می‌کنند تا در پیمان‌های چند جانبه، دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی عضو شوند.

جمهوری اسلامی ایران به دلیل اهداف ایدئولوژیکی که برای خود تعریف کرده، به دست اندازی و ماجراجویی در منطقه می‌پردازد. این موضوع هزینه‌های اقتصادی و سیاسی بسیاری را بر ایران تحمیل کرده است. از این رو بسیاری از صاحب نظران اقتصادی و سیاسی دلیل وضعیت بد این کشور را ناشی از سیاست خارجی آن می‌دانند.

در این راستا و پیش از انتخابات فعلی، ۴۴ اقتصاددان در نامه‌ای سرگشاده به کاندیداهای ریاست‌جمهوری با اشاره به تأثیر سیاست خارجی بر وضعیت اقتصادی کشور، خواهان رفع موانع سیاسی در تعامل با دنیا و حل مسئله تحریم شدند.

پیش از این نیز برخی اقتصاددانان انزوای سیاسی ایران و عدم تعامل و مشارکت در اقتصاد بین‌الملل را از عوامل اصلی عدم توسعه ایران عنوان کردند.

در همین رابطه، دکتر رضا قریشی، استاد اقتصاد سیاسی در دانشگاه استاکتون معتقد است، سیاست‌های صندوق بین‌المللی پول را بر اقتصاد ایران تعیین کننده نیست. وی استدلال می‌کند که از سویی، بدهی خارجی جمهوری اسلامی کم است، چه هیچ نهاد یا دولتی حاضر به دادن قرض یا سرمایه‌گذاری در ایران نیست، و از سوی دیگر، اختصاص وام از جانب صندوق بین‌المللی پول نیز نیاز به تأیید دولت آمریکا دارد که با سیاست فشار حداکثری آن بر حکومت ایران، در مقطع کنونی این موضوع منتفی است.

سیاست «نه جنگ،‌ نه مذاکره‌» که آیت‌الله خامنه‌ای از زمان دونالد ترامپ به کاخ سفید تعریف کرد، در ماه‌های پایانی دولت روحانی همچنان دنبال می‌شود.

دستاورد این رویکرد در چهار سال گذشته تحریم و انزوای بیشتر و فشار اقتصادی سنگین بر دوش مردم ایران بوده است. این در حالی است که پیامدهای استراتژی «فشار حداکثری» ایالات‌متحده که مقامات تهران در اظهاراتی متناقض گاه آن را «تروریسم اقتصادی» می‌خوانند و گاه آن را «بی‌اثر و نعمت» توصیف می‌کنند، حتی در صورت حصول توافق به سادگی از بین نمی‌رود.

یک نمونه ساده و قابل پیش‌بینی آن تردید شرکت‌ها و بانک‌های معتبر اروپایی برای ورود به بازار ایران پس از اجرای برجام و در شرایطی است که تحریم‌ها لغو شده و آمریکا همچنان عضو برجام بود. نگرانی از بازگشت تحریم‌ها، تحریم‌های ثانویه و قوانین پیچیده لغو تحریم‌ها و معافیت‌ها، بسیاری از سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ بین‌المللی را بر آن داشت که از مرحله برآورد شرایط تجارت با ایران فراتر نروند.