شب گذشته (شنبه ۲۹ خرداد)، شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان، با یکی از رسانههای داخلی افغانستان گفتوگو کرد. این مصاحبه در اسلامآباد و در دفتر وزیر خارجه این کشور انجام شد. در شرایطی که آتش جنگ بیش از هر زمان دیگر در افغانستان شعلهور شده، این مصاحبه سروصدای زیادی به پا کرده است زیرا برای اولین بار، مسئول دستگاه دیپلماسی پاکستان دیپلماسی را کنار گذاشته و صریحتر و شفافتر از گذشته در مورد روابط دو کشور و خواستههای پاکستان از افغانستان صحبت کرده است.
مهمترین بخش از این سخنان صریح درباره هند بود. وزیر خارجه پاکستان راحتتر از گذشته هند را متهم کرد که از طریق افغانستان علیه پاکستان فعالیتهای اطلاعاتی انجام میدهد. قریشی در این مصاحبه مدعی شد که هند در فعالیتهای خرابکارانه و تروریستی در خاک پاکستان، بهخصوص بلوچستان، فعال است؛ هرچند برای اثبات این موضوع هیچ مدرکی رو نکرد. قریشی از رویکرد هند در قبال کشمیر هم انتقاد کرد و گفت برخورد هندوستان با وضعیت جامو و کشمیر درست نیست و رویکرد هند باعث شده است تا مردم کشمیر آنان را از خود برانند.
با همه اینها، در سخنان شاه محمود قریشی بیشتر از واقعیتهای عینی، تناقض وجود داشت. آقای قریشی سعی داشت با تاکید اثبات کند که طالبان و هیئت رهبری آنان در پاکستان حضور ندارند. او حتی به سخنان مجری برنامه که گفت گروه مذاکرهکننده طالبان هر بار برای مذاکره با رهبران طالبان و مقامهای سازمان اطلاعاتی پاکستان به این کشور میروند، مستقیم پاسخ نداد و تلاش کرد تا از جواب طفره رود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پاکستان برای تغییر تصورعمومی مبنی بر حضور طالبان در پاکستان، بسیار میکوشد تا طالبان بتوانند در افغانستان، جغرافیای مشخصی را به تصرف درآورند. بر اساس گزارشهای امنیتی، پاکستان در حال حاضر رهبری جنگ در افغانستان را مستقیم بر عهده گرفته است و سعی دارد تا دستکم یک استان افغانستان را ساقط کند؛ با این حال، طالبان با وجود حمایت مستقیم سازمان اطلاعاتی پاکستان، هنوز نتوانستهاند یک استان افغانستان را تصرف کنند. گفته میشود آیاسآی به مدارس دینی پاکستان دستور داده است تا طلبههای آماده جنگ را به جبهههای افغانستان بفرستند. یکی از دلایل تشدید جنگ در افغانستان، همین حضور پرشمار طلبههای مدارس دینی در حمایت از گروه طالبان در سنگرهای جنگ است. با این حال، آقای قریشی سعی داشت رابطه دولت این کشور با طالبان را صرفا در چارچوب تلاش برای تامین صلح در افغانستان به تصویر کشد.
او چند بار در این مصاحبه گفت که رهبران طالبان در خاک افغانستان استقرار دارند؛ در حالی که هیئت مذاکرهکننده طالبان هرگاه خواسته از رهبری طالبان مشاوره بگیرد، به پاکستان رفته است.
قریشی همچنین سعی کرد بخشی از خشونتها در افغانستان را به داعش ربط دهد. او گفت که گروههایی مانند داعش نیز در افغانستان بیاندازه خشونت میکنند؛ اما واقعیت این است که هم دولت و هم خود طالبان داعش را در افغانستان سرکوب کردهاند و این گروه توانایی ایجاد خشونتهایی چنین گسترده مانند آنچه این روزها طالبان در افغانستان اعمال میکنند، ندارد.
قریشی با زیرکی تلاش کرد چهره منزهتری از طالبان نشان دهد و همین خود نشانه آشکاری مبنی بر حمایت پاکستان از طالبان است. هرچند وزیر خارجه پاکستان کوشید تا نشان دهد این کشور طرفدار نظامی مبتنی بر خواسته مردم افغانستان است، اما واقعیت این است که دولت پاکستان نمیتواند وجود یک کشور باثبات و توانمند را کنار خود تحمل کند. بر اساس طرح عمق راهبردی پاکستان، وجود یک کشور ضعیف و تابع پاکستان برای نزاع این کشور با هند، پشتوانه خوبی به شمار میرود.
محتوای مصاحبه شاه محمود قریشی با طلوع نیوز در ظاهر امر حسننیت پاکستان در قبال افغانستان را به تصویر میکشید ولی واقعیت این است که پاکستان همچنان بر سیاست نفوذ بر افغانستان اتکا دارد و نخواهد گذاشت تا یک نظام باثبات در این کشور به وجود آید؛ به همین دلیل هنوز زود است که به حرفها و پیامهای سراپا دوستانه پاکستان اعتماد شود.